'Gevaccineerden kunnen net zo besmettelijk zijn als ongevaccineerden'

De New York Times meldt op basis van tot nu toe ongepubliceerde Amerikaanse overheidsgegevens over een uitbraak in een badplaats op het schiereiland Cape Cod in Massachusetts dat gevaccineerden veel besmettelijker zijn dan gedacht. De onthulling zou, indien juist, de plannen voor een ‘terugkeer naar normaal’ na volledige vaccinatie torpederen.

Het Amerikaanse RIVM, Centers for Disease Control and Prevention (CDC), heeft bekendgemaakt dat gevaccineerden die eenmaal toch besmet raken, het virus vervolgens mogelijk net zo hard verspreiden als ongevaccineerden. Tot nu toe werd aangenomen dat het besmettingsrisico bij gevaccineerden aanzienlijk lager ligt. Op basis daarvan kennen gevaccineerden in veel landen meer vrijheden dan hun ongevaccineerde en ongeteste medeburgers.

De vaccins blijven een krachtig middel om te voorkomen dat de gevaccineerden ernstig ziek worden of sterven na besmetting met het coronavirus. Dat staat nog steeds als een paal boven water. Maar in tegenstelling tot wat eerder werd gedacht zijn gevaccineerden niet veiliger voor hun omgeving. Dat maakt het noodzakelijk het versoepelen van beschermingsmaatregelen te heroverwegen. In de VS krijgen op basis van de eerste onderzoeksresultaten gevaccineerden al het advies in binnenruimtes weer mondmaskers te dragen. Nu wordt overwogen zelfs gebieden waar amper besmettingen worden gemeld over te laten gaan op maatregelen. De krant vraagt zich af of er wel gestopt kan worden met zaken als thuiswerken.

Gouverneur Baker van Massachusetts gaf vrijdag een persconferentie over de situatie.

Geen video? Klik hier.

In het rapport van het CDC dat vrijdag werd gepubliceerd, wordt de uitbraak in de badplaats Provincetown uiteengezet. Daar raakten binnen de kortste keren 469 mensen besmet, driekwart van hen was volgens de geldende maatstaven volledig geïmmuniseerd. Provincetown is een badplaats met circa 3000 inwoners die in de zomermaanden aanzwelt tot 60.000 mensen. Het stadje is erg populair in de LHBTI-gemeenschap. De uitbraak ontstond bij de viering van de nationale feestdag Fourth of July waarbij tienduizenden mensen elkaar zeer dicht benaderden en veelal in binnenruimtes als die van bijvoorbeeld de horeca of vakantieverblijven.

Een verslag van afgelopen zaterdag over de uitbraak:

Geen video? Klik hier.

Het gaat om de deltavariant, de mutatie die wetenschappers al langer hoofdbrekens bezorgt omdat die zich anders gedraagt dan voorgaande versies van het virus. Interne documenten van de CDC stellen dat de deltavariant besmettelijker is dan de griep of ebola en qua doorgeefrisico gelijk staat aan de uiterst besmettelijke waterpokken. In een document wordt gesteld dat “de oorlog veranderd is”. Van de vijf mensen die in Provincetown in het ziekenhuis belandden warer er vier volledig gevaccineerd.

Wetenschappers benadrukken in de New York Times dat volledige vaccinatie nog steeds veel bescherming biedt, ook tegen de deltavariant. De grootste bron van verspreiding vormen met stip de ongevaccineerden. Dagelijks worden er in de VS zo’n 70.000 nieuwe besmettingsgevallen vastgesteld. De enige troost is dat het zonder vaccinaties nog veel erger zou zijn, constateert een epidemioloog. Franse cijfers laten zien dat ongevaccineerden 84 procent van de ziekenhuisopnames veroorzaken en 78 procent van de overlijdensgevallen.

Om het ingewikkeld te maken staat daar tegenover dat hoe hoger de vaccinatiegraad is, hoe groter de kans wordt dat het virus een mutatie ontwikkelt die de werking van de vaccins teniet doet. Daarvoor waarschuwen Europese wetenschappers , die stellen dat mondmaskers en afstand houden nog niet afgeschaft kunnen worden.

Dat laatste is misschien wel onmogelijk met het coronavirus. Trouw schrijft dat epidemiologen inmiddels afscheid hebben genomen van het idee dat het virus bedwongen kan worden door de strategie van groepsimmuniteit.

cc-foto: Département des Yvelines