Gemeenten moeten marktwerking stoppen door zélf thuiszorg te bieden

Al jaren zijn de problemen in de thuiszorg bekend. Cliënten willen graag hun vaste hulp  in plaats van steeds iemand anders over de vloer. Thuiszorgwerkers willen af van de stopwatchcultuur waarmee hun werk door thuiszorgbedrijven onmogelijk en onmenselijk wordt gemaakt. En gemeenten werden geconfronteerd met Rijksbezuinigingen van 40 procent, nadat het Rijk de taken en verantwoordelijkheden voor de thuiszorg over de schutting heeft gegooid. Onder andere dit laatste heeft geleid tot een dreigend faillissement van TSN Thuiszorg waardoor 40.000 cliënten en 12.000 thuiszorgwerkers in onrust en onzekerheid verkeren.

Toen TSN Thuiszorg eind november 2015 surseance van betaling aanvroeg, begonnen gemeenten angstig om zich heen te kijken. Sommige gingen druk op zoek naar andere partijen die de thuiszorg konden overnemen. Andere gemeenten, politieke partijen en de vakbonden vestigden hun hoop op de overnamekandidaat Buurtzorg. Een thuiszorgorganisatie die zich onderscheidt van anderen omdat zij met kleine teams werken die zelfstandig thuiszorg leveren. Op deze manier hopen gemeenten de onrust en onzekerheid onder cliënten en thuiszorgwerkers te beperken. Dit is volgens ons zeker een verbetering  ten opzichte van de huidige situatie. Maar de vraag is of hiermee de problemen in de thuiszorg wel structureel worden opgelost.

De problemen in de thuiszorg worden veroorzaakt door een combinatie van forse bezuinigingen, grootschaligheid, winstgeoriënteerde thuiszorgorganisaties en kunstmatig ingevoerde marktwerking waar deze niet thuis hoort. Het protest tegen de forse (Rijks)bezuinigingen heeft tot groot verzet en vele protestacties geleid. Veel mensen vinden deze bezuinigingen onmenselijk, onverantwoord en onnodig. Maar winstgeoriënteerde thuiszorgorganisaties als TSN zorgen al jaren voor onrust en onzekerheid onder thuiszorgwerkers en hun cliënten. In Groningen probeert TSN nu thuiszorgwerkers van hun ‘zieke’ BV naar hun ‘gezonde’ BV over te plaatsen. Dit alles zonder rekening te houden met opgebouwde arbeidsvoorwaarden en  behoud van contractuele uren. Bovendien liet TSN ruim 150 Stadjers weken lang zonder thuiszorg zitten zonder dit met de gemeente Groningen te communiceren. Dat is zowel de gemeente Groningen als TSN  aan te rekenen.

Het gevolg van dit mislukte systeem van marktwerking in de zorg is dat men elkaar de zwarte piet probeert toe te spelen. Mensen hebben niets aan politici, gemeenten en winstgeoriënteerde thuiszorgorganisaties die naar elkaar wijzen. Het overstappen naar andere thuiszorgaanbieders zorgt ervoor dat cliënten weer in onzekerheid zitten en opnieuw een nieuwe hulp over de vloer krijgen. Thuiszorgwerkers verkeren blijvend in onzekerheid omdat zij hun baan niet zeker zijn en bij een andere thuiszorgaanbieder hun opgebouwde arbeidsvoorwaarden en contractuele uren verliezen.

Daarom vindt de SP dat we van marktwerking naar samenwerking moeten. Gemeenten moeten de mogelijkheden bekijken om een eigen gemeentelijke thuiszorgorganisatie op te richten. Op die manier stoppen we de marktwerking en geven we gemeenten volledige zeggenschap en regie over de thuiszorg. Dan kunnen we de thuiszorg inrichten zoals de cliënten en thuiszorgwerkers dat willen. De Groninger wijken en buurten lenen zich uitstekend voor het organiseren van zorg. Niet alleen vanwege de kleinschaligheid, maar ook omdat familie en buurtgenoten vlakbij zijn, zodat vrijwilligers en mantelzorger gemakkelijker te betrekken zijn.

Een kleinschalige, menselijke aanpak geeft de thuiszorgwerkers beroepstrots waardoor cliënten weer zorg krijgen op een menselijke maat. Zelfstandige thuiszorgteams kunnen we volledige verantwoordelijkheid én de vrijheid geven om zorg en hulp te verlenen en te organiseren, van aanmelding en beoordeling tot uitvoering. Hiermee stopt het registratie- en indicatiecircus en geven we beroepskrachten autonomie en verantwoordelijkheid.

Door zelf gemeentelijke thuiszorg te organiseren kunnen we met kleinschalige buurt- of wijkteams werken, zonder ingewikkelde indicatiestellingen maar door zorg te geven van mens tot mens en kunnen we werken aan een systeem van samenwerking in plaats van concurrentie. Zo bouwen we met hoop en optimisme aan zorg die van ons allemaal is.