Gelovigen luisteren alleen naar signalen van god die henzelf het beste uitkomen

Door de opmerkingen van Arie Slob is discussie ontstaan over onderwijsvrijheid en godsdienstvrijheid. ‘De gelovige acht de wet van de mens ondergeschikt aan die van zijn God’ schrijft  Bert Wagendorp. Los van de huidige #Slobhef zie ik dit als een veel groter, fundamenteler probleem. Aangenomen dat religieuze geboden en verboden aan het brein van de mens zelf ontsproten zijn, vult de gelovige zelf die wet van God in, naar eigen believen. Dit betekent dat de gelovige de vrijheid en de waarden van andere mensen ondergeschikt acht aan die van zichzelf.

Met de Bijbel, de Koran of de Thora in de hand claimen gelovigen het recht om hun overtuigingen te laten prevaleren. We zien dat niet alleen in de huidige discussie over homoseksualiteit in het onderwijs, maar bijvoorbeeld ook in de discussie over onverdoofd slachten, waar de gevoelens van gelovigen prioriteit krijgen boven gevoelens van degenen die met weerloze dieren meeleven en zich hun gruwelijke lot aantrekken.

Dit geldt zelfs voor de hele vee-industrie, waar dieren worden behandeld als gebruiksvoorwerpen en productiemachines. Religie domineert hier de wetenschap, die heeft aangetoond dat deze dieren lijden net als mensen. Na vragen hierover van Esther Ouwehand, zei onze minister van Landbouw, Carola Schouten : ‘Dieren zijn aan ons toevertrouwd en we mogen ervan genieten. Ik geloof ook dat we ze mogen gebruiken, ook voor ons eigen nut. […] Er is een verschil tussen een mens en een dier. Dat komt al tot uiting in het feit dat wij dieren mogen gebruiken in ons werk en voor onze voedselvoorziening.’

In deze cirkelredenering worden het leed van dieren, en de pijn van dierenvrienden die compassie voor hen voelen, ondergeschikt gemaakt aan ‘het feit dat wij dieren mogen gebruiken’ – een feit ontleend aan, zo veronderstel ik, de natuurlijke orde der dingen zoals bedacht door de schepper. Oftewel, door gelovigen die het goed uitkomt te geloven dat ze al Gods schepselen aan hun wil mogen onderwerpen voor hun eigen gerief of economisch gewin.

Hoe weten ze dat? Door alle beschikbare informatie zodanig te filteren en herinterpreteren dat het past bij de overtuiging van hun voorkeur. Nu blijkt dat corona vooral toeslaat in sectoren die dieren en mensen uitbuiten , zoals nertsenfokkerijen en slachthuizen, lijkt het me voor de hand liggen dat gelovigen dit zien als een teken: een signaal van de Schepper dat we misschien niet helemaal lekker bezig zijn met zijn schepping en ons moeten bezinnen. Die interpretatie heb ik echter nog nergens gezien. Gelovigen, van welke religie dan ook, luisteren alleen naar die signalen van hun god die henzelf het beste uitkomen.

Selectieve informatieverwerking op basis van eigen voorkeuren is een algemeen menselijke neiging; we zien het nu bijvoorbeeld ook volop in de discussie over de verkiezingsoverwinning van Biden. Maar met een religie achter je, kun je met de door jou geprefereerde waarheid de waarden en gevoelens van anderen opzij schuiven als minder belangrijk. ‘Verlos het onderwijs van de religie,’ besluit Wagendorp in zijn column. Niet alleen het onderwijs, zou ik daar aan toe willen voegen.