Geld geldt

Bij de grootste grootgrutters van ons land heeft een bijna gelijktijdige ‘omschakeling’ plaats gegrepen. Supermarkten zijn lui, de kosten moeten gedrukt en de kopie-drift voor elkaars concept is in die branche hoger dan in de Hilversumse format-industrie. Het begrip ‘zelfservice’ is nieuw leven ingeblazen door letterlijk bedieningskassa’s te laten verdwijnen.

De opzet is nu gemiddeld; Eén ‘gewone’ kassa, één permanent gesloten zogenaamde ‘only pin-kassa’ en een nieuw gebiedje waar zelfscan-units zijn geplaatst. Vanwege de nieuwigheid, en zoals inmiddels bekend hoog ‘lekkage-gehalte’ (lees; diefstal), staat als permanente gastheer/-vrouw een personeelslid aangesteld die men normaliter achter de kassa trof. De verwachting is dat deze dubbelfunctie van controleur/helpende-hand op termijn helemaal zal verdwijnen. De klant moet dan maar eens weten hoe het moet en de échte lekkage begint dan pas uiteraard. Klantentrouw en goodwill zijn dan allang uit het pand weggelekt.

Met een moedeloos gezicht wordt aan de lange rij wachtenden bij de ‘gewone’ kassa gevraagd of er “Nog iemand wil pinnen”. Uiteraard volgen meewarige blikken en verder weinig sjoege. Immers, waarom zouden klanten die willen pinnen anders in een lange rij voor de ‘gewone’ kassa gaan staan?

Bij navraag aan de bedrijfsleidster of er een mogelijkheid is de andere ‘gewone’ kassa te openen volgt een cryptisch antwoord: “Daar hebben we de mankracht niet voor en trouwens dat is een pinkassa en de mensen in de rij bij de ‘gewone’ kassa willen toch allemaal met cash betalen”.

Ze heeft dus wel de opmerkingsgave dat er zich voor de ‘gewone’ kassa dagelijks mensen ophopen maar heeft blijkbaar een andere opdracht vanuit het hoofdkantoor (Zaandam en alle anderen, leest u mee?).

Die ‘only pin-kassa’ is overigens een vergelijkbaar kassa-meubel, met kassa-la en al. Het enige verschil met de ‘gewone’ kassa is een boordje met de tekst: ‘only pin-kassa’. Een (technische?) keuze.

Ook staat deze unit vaak te verstoffen omdat het begin van de band staat volgestouwd met permanente rekken vol bloemen, snoep en andere slimme verleiders. Hier wordt een duidelijk statement gemaakt: Dit is een reliek uit vroeger tijden. In deze zaak plannen wij winst-optimalisatie door u zo efficiënt mogelijk van uw geld te ontdoen en duur personeel de straat op te kunnen schoppen. In Godsnaam verdwijn, ouderwetse klant met je contante geld, je spaarzegeltjes en je vouchers! Het zal voor iedereen duidelijk zijn dat dit kassameubel uiteindelijk gedoemd is tot verval en tezijnertijd plaats zal moeten maken voor nog meer zelfscan-units. Wellicht zien we het straks nog eens terug in het pittoreske openluchtmuseum te Arnhem.

Net als het concept van De Supermarkt is het systeem van zelfscanners uiteraard ook afkomstig uit over-efficiënt Amerika (en is daar inmiddels alweer op z’n retour vanwege eerder genoemde ‘lekkage’ die de spuigaten uitliep).

Een mislukt experiment dus dat hier, waarschijnlijk door de hoge investering in materieel, koetkekoet door de consumentenstrot gedrukt moet worden. Supermarktwerknemers gelaten achterlatend. Dezelfde werknemers die voor een grijpstuiver sinds jaar en dag hun bovenstebest deden aan de ‘gewone’ kassa, goodwill kweekten en service boden.

Juist die onderbetaalden hebben nog een trap naar omlaag gekregen en staan nu hulpeloos, uitgerust met headsets en scanners achter mini-balietjes hun oude klanten het nieuwe systeem uit te leggen, en de Nederlandse consument schikt zich schouderophalend in zijn lot.

Een enkeling steekt ze gelukkig een hart onder de riem.

Zo heb ik al meerdere keren de repliek mogen horen van klanten in de eindeloze ‘gewone’ kassa-rij: “Nee, ik kom niet bij je pinnen want dan ben jij straks je baan kwijt”. Chapeau voor die solidariteit maar vooralsnog aan dovemansoren. Nu de bazen nog, alhoewel die het waarschijnlijk veel te druk hebben om zich te verwaardigen naar de werkvloer af te dalen om te zien wat hun beleid aanricht.

Het vermoeden rijst dat zij hun boodschappen vooral zo gauw mogelijk bij de zelfscan afrekenen zodat ze snel en anoniem het pand kunnen verlaten. Slim!