Geheimhoudingsbedingen verhinderen waarheidsvinding bij seksueel grensoverschrijdend gedrag

Het brede maatschappelijke debat over seksueel grensoverschrijdend gedrag maakt duidelijk dat slachtoffers stuk lopen op tal van onneembare barrières. Dat harde feit vindt zijn oorzaak mede in bestaande wet- en regelgeving. Niet alleen in het strafrecht maar ook in het arbeidsrecht en het contractenrecht. Laatstgenoemd onderdeel van het recht is gebaseerd op het uitgangspunt van contractsvrijheid.

Alles is bijna mogelijk om als contractspartijen af te spreken en schriftelijk vast te leggen. Als de overeenkomst maar niet strijdig is met de openbare orde, goede zeden en de wet een overeenkomst niet specifiek verbiedt. In het contractenrecht is het dus toegestaan om de waarheid binnenskamers te houden en dat met een overeengekomen hoge boeteclausule af te kunnen dwingen.

Recht beschermt derhalve vaak de rijkste, machtigste en meest invloedrijke partij beter dan een slachtoffer van wangedrag of een klokkenluider die misstanden meldt.

Het is dan ook een fabeltje dat in ons rechtssysteem de onderliggende en zwakkere partij altijd goed beschermd is. Slachtoffers van zedendelicten weten dit al vanuit het strafrecht. Maar ook in het arbeidsrecht kan een slachtoffer van seksueel grensoverschrijdend gedrag behoorlijk onbeschermd zijn. Werkgevers kunnen altijd als ze het juridische spel slim spelen een in hun ogen lastige werknemer ontslaan. Met een gevulde portemonnee en een goed geredigeerd geheimhoudingsbeding met boeteclausule kun je alle rotzooi intern houden en voorkomen dat het in de openbaarheid wordt gebracht. Ook de gang naar een onafhankelijke rechter kan daarmee effectief worden afgesneden.

De wereld is een schouwtoneel! Dat weet iedere advocaat die een commerciële rechtspraktijk heeft en bijna dagelijks geheimhoudingsbedingen maakt waarin de waarheid in grote doofpotten wordt gestopt met een loodzware deksel erop.

Rutte IV heeft via de minister van Sociale Zaken Karien van Gennip al duidelijk gemaakt dat de oude bestuurscultuur gewoon gehandhaafd blijft, door aan te geven dat zij er niets voor voelt om in de hiervoor genoemde praktijk veranderingen aan te brengen.

Vakbond FNV kwam met een voorstel om geheimhoudingsbedingen over seksueel grensoverschrijdend gedrag te verbieden, via een wijzing op de wet Huis voor de Klokkenluiders. Zodat slachtoffers via die omweg alsnog de waarheid zouden kunnen vertellen en openbaren als klokkenluider.

Minister Van Gennip vindt reputatieschade van organisaties en bedrijven voorkomen dus nog steeds belangrijker dan het tegemoet komen aan gerechtvaardigde eisen van slachtoffers om wettelijk beter beschermd te zijn tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag in werksituaties. De belangrijkste juridische barrières voor slachtoffers blijven vermoedelijk gewoon bestaan.