Geen topinkomens van belastinggeld

Geld verdienen is geen schande. Veel geld verdienen ook niet. Onze welvaartsgroei is in grote mate te danken aan het bestaan van inkomensverschillen en aan het idee dat je door hard werken en het nemen van risico’s je eigen inkomenspositie kunt verbeteren. Dat motiveert mensen om het beste uit zichzelf te halen en daardoor wordt het welvaartsniveau van de samenleving als geheel omhooggestuwd.

Dit systeem werkt echter niet in de publieke en semi-publieke sector. De tucht van de markt ontbreekt in die sectoren. Reden om in die sectoren op een andere wijze te kijken naar (top-)inkomens. Bij organisaties die (mede) met belastinggeld worden gefinancierd past eenvoudigweg een evenwichtig, maatschappelijk verantwoord salaris. Want publiek geld moet uiteindelijk wel verdiend worden door de belastingbetalers en daar moet je zuinig mee omgaan. Of zoals Margaret Thatcher het ooit zei: “there is no such thing as public money, there is only taxpayers money.”

Dat signaal is belangrijk. Belangrijk omdat ik ervan overtuigd ben dat een deel van het zogenaamde landelijk gevoel van ‘onbehagen’ te maken heeft met zaken als topinkomens in de publieke sector. Maar niet alleen de topinkomens, ook de mensen die aan ‘de onderkant’ van de samenleving profiteren van ons vangnet zonder verantwoordelijkheid te nemen, dragen bij aan de onvrede van de middenklassen. Dat zijn de mensen die ’s ochtends om zeven uur opstaan, hard werken en dat werk zo goed mogelijk proberen te doen. Zij vormen de ruggengraat van Nederland en zij houden onze economie draaiend. Juist deze groep moet erkenning krijgen voor hun grote inzet en doorzettingsvermogen. En juist deze groep voelt zich van allen kanten genomen door ‘graaiers’, ‘profiteurs’ en heeft het gevoel als een ‘gekke Henkie’ die uiteindelijk voor alles moet opdraaien. Het gevoel dat de overheid er niet voor hen is. Want de hardwerkende agent, de ambitieuze onderwijzer en de startende ondernemer komen die overheid veel te veel tegen waar het niet nodig is en te weinig waar ze hem nodig hebben. De echte vakmensen krijgen geen vertrouwen en waardering, maar regels, formulieren en protocollen. De ‘gevestigde orde’ heeft de maatschappelijke verontwaardiging te laat onder ogen gezien. De hoogste tijd dus om heldere signalen af te geven. Te beginnen met de inkomens in de (semi-)publieke sector. Niet alleen in Den Haag, maar ook in Provincies en Gemeenten is het nodig om maatregelen te nemen.

Dat doen we dan ook in Limburg. Recentelijk heeft het provinciebestuur hiervoor nieuwe regels opgesteld die we gaan bespreken met de provinciale politiek. Het uitgangspunt is daarbij helder: wanneer je subsidie wilt ontvangen van de provincie Limburg hou je je als organisatie aan de zogeheten ‘Balkenende-norm’. Doe je dat niet dan korten we op de subsidie. Een eenvoudige regeling die in de praktijk ongetwijfeld nog tot discussies zal leiden maar wel een heldere standaard zet en duidelijk maakt wat wij wel en niet met belastinggeld willen financieren. Mensen die het maatschappelijk debat rondom topsalarissen in de (semi-)publieke sector niet aanvoelen en begrijpen zijn voor dit soort functies eenvoudigweg niet de juiste mensen. Laat ik duidelijk zijn, ik heb niets tegen mensen die veel geld verdienen. Maar als je dat echt zo belangrijk vindt moet je gaan excelleren in het bedrijfsleven of een eigen bedrijf beginnen en dat niet van belastinggeld willen doen.

Deze bijdrage is een aangepaste versie van een opiniestuk dat eerder in Dagblad De Limburger verscheen