Geef onze ervaringen ruimte, niet onze meningen

Ik fietste net langs het Museumplein. Kijk: een demonstratie. Onvrede. De stem van mensen die zich niet gehoord en gekend voelen bij het overheidsbeleid.

Maar wat is nou het verhaal? Er staan ook trekkers met een bord: geen boeren = geen eten. En ik zie vlaggen van Friesland, Groningen, Drenthe. En een prinsenvlag, dus oranje-wit-blauw, die geassocieerd wordt met de NSB.

Een cocktail van gevoelens en emoties komt hier aan de oppervlakte. Wie ontrafelt wat er speelt? Op de NOS-site zegt Michel (43): “Ik heb de eerste anderhalve maand wel begrip gehad voor het beleid, maar toen ben ik zelf op onderzoek uitgegaan en dan kom je in de ‘complottheorieën’ terecht, zoals velen het noemen. Maar goed, vele ‘complotten’ blijken nu achteraf waar te zijn.”

Men vroeg niet verder. Wat is er waar? De NOS observeert alleen…

Dat is toch een leeg en arm soort nieuws? Je geeft mensen een podium, maar laat ze daar onbeholpen wat roepen, en gaat dan weer verder naar het volgende item.

Er is een overkill aan meningen, een kakofonie aan losse ideeën, waarheden en uitspraken, zonder aandacht voor de ervaringen en dilemma’s van mensen die naar het Museumplein komen.

Kunnen we vragen: waar ben je bang voor? En vooral: heb je iets ervaren waardoor je die vrees hebt?

Als we onze (bij elkaar gegoogelde) meningen los kunnen laten, maar (daadwerkelijke) ervaringen kunnen delen, dan kan zichtbaar worden hoeveel werkelijks er achter de onrust en de waanzin schuilt.

Waarnemen is een kunst. In een ontmoeting van mens tot mens zit een rijkdom aan zintuigelijke informatie, waardoor je toegang krijgt tot veel meer dan alleen de woorden die iemand spreekt.

Maar op een website, nieuwsfilmpje of stukje in de krant blijft daar weinig van over. De snelle analyses, korte nieuwsitems en felle discussies die volgen op de protesten verlopen via bestaande, uitgesleten patronen. We komen nergens.

Als we, naast de gebruikelijke nieuwskanalen geen kunst- speel- en droomruimte bieden, vervalt ons waarnemen tot snel veroordelen. Dan ontstaan geen relaties, maar slechts transacties tussen verschillende groepen in de samenleving. Onze gesprekken worden beschuldigingen, ons contact iets om te vermijden.

Ik merk hoezeer ik gesprekken over vaccinaties, overheidscontrole, vrijheidsbeperking of The Great Reset uit de weg ga. Moe om in uitgekauwde sporen en discussies te belanden. En bang voor de plakkerige kluwen van oprechte zorgen en onzin-theorieën van YouTube. 

Hoe krijgen we ruimte voor ervaringen van elkaar? Waar is aandacht voor verhalen waar de pijn, uitdagingen en vragen van het leven uit kan spreken?

Theater, literatuur, films en muziek scheppen plekken en momenten voor open waarneming, echte kennismaking met anderen. Dit is de ruimte voor subtiele, vaak moeilijk te duiden gevoelens, onbestemd verdriet en knagend ongemak.

Het is pijnlijk dat dit wordt gezien als iets in de marge, terwijl in deze pandemische tijd, er een immense behoefte aan is.