Geef ongedocumenteerden een menswaardig bestaan

Sinds begin deze maand is de winteropvang voor daklozen weer geopend. Ongedocumenteerden komen daar niet voor in aanmerking, behalve als de winterkouderegeling van kracht is. Daaronder vallen ook de ‘Mandela Kids’ die in het onlangs ontruimde kraakpand in Amsterdam-Zuidoost verbleven. Door de ontruiming stonden zo’n 150 mensen 24 uur na aankondiging weer op straat. De Nederlandse overheid laat deze mensen letterlijk en figuurlijk in de kou staan. DWARS Amsterdam vindt dit schandalig en roept de overheid op om alle mensen op Nederlands grondgebied te voorzien van wat beschouwd mag worden als het minimale voor een menswaardig bestaan.

Momenteel zijn de omstandigheden voor dakloze ongedocumenteerden bitter. Sommigen nemen al jaren noodgedwongen telkens hun intrek in een ander leegstaand pand. Regelmatig zit er niets anders op dan buiten kamperen, maar ook daar worden zij constant opgejaagd. Het pas ontruimde pand, een voormalige buurtsupermarkt, voldeed niet aan de eisen voor brandveiligheid. Uiteraard wil de gemeente de minuscule kans vermijden dat zij straks honderden in de fik gevlogen vluchtelingen op haar geweten heeft. Dat er nu misschien eentje omkomt van de vrieskou wordt dus voor lief genomen. Maar wie dagelijks bezig is met overleven in plaats van leven, heeft tijd noch middelen om te kunnen voldoen aan bureaucratische eisen.

Deze mensen leven een mensonterend bestaan. In het tochtige en overbevolkte pand werd elke vierkante meter bedekt door een matras op een vochtige vloer, waar twee mensen op slapen. Een enkel toilet werd gedeeld door meer dan honderd man, een tuinslang met koud water en een gat in de grond vormden een geïmproviseerde wastafel. Dankzij de inzet van lokale initiatieven hebben ze eten en kleding, maar hun magen blijven onverzadigd en veel voeten blijven zelfs in de winter in plastic teenslippers gestoken. Maar hoe zwaar de lange dagen in een kraakpand ook zijn, de winterse nachten op straat zijn bijna ondraaglijk. Hartbrekend hoe hun warme lach plaatsmaakt voor dikke tranen die over hun wangen rollen.

Het meest schrijnende aan deze situatie is dat deze mensen dit leven om uiteenlopende redenen verkiezen boven terugkeren naar hun land van herkomst. Hoe ellendig of gevaarlijk moet het daar voor hen zijn, als zij ervoor hebben gekozen om het weinige dat ze ooit bezaten op te geven en enorme risico’s te nemen op zoek naar een beter leven? Op weg naar Nederland hebben veel van hen vreselijke dingen meegemaakt, soms zijn ze misbruikt door mensen- en drugshandelaars of mishandeld in Libische slavenkampen. Nu verkeren deze jongvolwassenen in een uitzichtloze situatie, hun levens staan op stil, ze vervelen zich te pletter. Ze willen dolgraag werken, studeren, iets maken van hun leven. Maar in Nederland hebben zij nauwelijks kans of hoop op verbetering.

Voor zulke diepe ellende mogen wij onze ogen niet sluiten. Ze vragen niet veel. Ze willen zekerheid van hun bestaan, ze willen rust om hun trauma’s te verwerken, ze willen hoop. Bed, bad, brood. Niemand zou genoodzaakt moeten zijn om dag en nacht op straat door te brengen. Dat is ook in het belang van de rest van een stad. Problemen die logischerwijs ontstaan met mensen die in pure wanhoop verkeren creëren we immers zelf door hen aan hun lot over te laten. Laten we de discussie over immigratie bovendien niet voeren zolang deze kwetsbare mensen op straat slapen.

Hoewel wij de ontruiming van de buurtsupermarkt afkeuren, moet worden benadrukt dat Amsterdam ondanks ontoereikende middelen probeert om opvang voor ongedocumenteerden te realiseren. De stad is vol, het geld is op, de coalitie is verdeeld. Deze situatie zou niet hoeven bestaan als Den Haag haar verantwoordelijkheid zou nemen.

Schaamteloos hoe dit kabinet niet omkijkt naar mensen in nood. Terwijl onze medemens vannacht buiten ligt te creperen, pinkt premier Rutte een traantje weg omdat hij niet langer 130 kilometer per uur mag rijden op de autosnelweg. Het maakt niet uit wie je bent, waar je vandaan komt, of wat je status is, ieder mens heeft recht op een menswaardig bestaan. De overheid heeft de morele plicht om dat te garanderen.