‘Gebrek aan jongeren met technische opleiding dreigt de energietransitie te vertragen’

De in Europa afgesproken versnelling van de energietransitie – het bereiken van 55 procent vermindering van de CO2-uitstoot in 2030 – zorgt in Nederland voor 25.000 nieuwe banen. Maar er is een groot probleem: er zijn te weinig jongeren die hiervoor gekwalificeerd zijn. Dit zegt Olof van der Gaag, directeur van de Nederlandse Vereniging Duurzame Energie, in de podcast Betrouwbare Bronnen. Op universiteiten en in het HBO zijn voldoende mensen bezig met de energievoorziening van de toekomst, maar er komen te weinig vakbekwame jongeren uit het MBO. Dit kan de energietransitie vertragen, terwijl Nederland en Europa juist willen versnellen, waarschuwt Van der Gaag.

Toen hij onlangs met andere vertegenwoordigers van ‘duurzaam Nederland’ te gast was bij kabinetsinformateur Mariëtte Hamer pleitte hij voor het consequent duurder maken van vervuilende keuzes boven duurzame. Van der Gaag: “Als er een heel kort regeerakkoord komt, moet in elk geval dit zinnetje erin: de duurzame keus is altijd goedkoper dan de vervuilende. Als je dat doet, neemt vervolgens de magische hand van de markt de vergadertafels heel veel werk uit handen. Je moet het voor politici hanteerbaar maken. En vooral praktisch.”

Van der Gaags NVDE heeft liever Co2-beprijzing dan subsidies. “Met subsidie heb je oneindige discussies over welke techniek het beste is. Met beprijzing laat je de markt het werk doen.” Het beste is volgens hem dat de Europese Unie regels maakt die voor iedereen gelden: “Als je in Europa zegt: vanaf 2030 moeten alle nieuwe auto’s emissievrij zijn, dan gebeurt dat. Zonder zo’n maatregel werk je in Nederland met fiscale prikkels tegen de klippen op.”

Van der Gaag pleit voor biomassa als ‘een van de vele duurzame energievormen’. “Het voordeel is dat je het kunt inzetten waar en wanneer je het nodig hebt. Als het koud is kun je biomassa meteen heel veel warmte laten leveren. Dat kan met energie uit zon en wind niet. Biomassa een aanvullende rol, om pieken in de vraag op te vangen. In aanvulling op bijvoorbeeld geothermie, warmte die je uit de grond haalt. Op 1 kilometer diepte is de warmte 35 graden, op 2 kilometer 70 graden. Daar kun je huizen mee verwarmen.” Overigens is geothermie nu nog heel duur. TNO heeft uitgerekend dat het nu 2,7 miljard extra kost om biomassa te vervangen door geothermie als je de klimaatdoelen wilt halen.

Recent is er steeds meer kritiek op het gebruik van biomassa. Ook als je biomassa verbrandt, komt er CO2 vrij. Maar, zegt Van der Gaag: “De crux is dat die CO2 eerder is opgenomen door de groei van bomen en planten. Als je zorgt dat die bomen en planten weer terugkomen, neemt de atmosfeer het weer op.”

Volgens Van der Gaag kunnen mensen zelf al veel doen om het klimaatprobleem te verkleinen – zoals de spouwmuren van naoorlogse woningen laten opvullen (“Dat verdien je in een paar jaar terug”) of zonnepanelen op het dak. Ingrijpende veranderingen moeten per woonwijk georganiseerd worden. “Er zijn in Nederland vijftien typen woonwijk. Voor elk type is er een duurzame oplossing.”

Van der Gaag geeft de nieuwe minister van Klimaat in het komende kabinet een tip: “Zorg dat je geen minister van nederlagen wordt. Door steeds net iets meer te doen dan nodig is op weg naar een klimaatneutrale energievoorziening, ontstaat er een positieve sfeer. Dan overtreft het klimaatbeleid de verwachtingen in plaats dat we moeten verzuchten dat we achterlopen met de klimaatdoelen.”

cc-foto: Solar Team Eindhoven