Geblunder met Plasterk vertraagt vorming kabinet Wilders

Ronald Plasterk is voor de partijen die deel willen nemen aan het kabinet van Wilders een groeiend probleem. Dat meldt de NOS op basis van vertrouwelijke gesprekken met ingewijden. Er wordt gesproken over "de hoogste alarmfase" omdat zelfs de totstandkoming van het kabinet in gevaar dreigt te komen. Extra reden voor de bezorgdheid is dat Plasterk zelf denkt dat er amper iets aan de hand is. Dat zou duidelijk zijn geworden tijdens een 'goedmaak'-gesprek tussen de pedante professor en NSC-leider Pieter Omtzigt. "Bronnen bij NSC vertellen wel dat Plasterk zich niet erg bewust zou hebben getoond van de ernst van de situatie rond het patentonderzoek."

Zaterdag breidde het schandaal rond de schimmige patentenhandel, waar Plasterk volgens critici onterecht persoonlijk tientallen miljoenen euro's mee verdiende, zich uit. Bij het voor zichzelf claimen van een patent heeft hij fouten gemaakt waardoor de erkenning ervan in de Verenigde Staten mogelijk niet doorgaat. Het uitblijven van die uiterst lucratieve toekenning kan voor Plasterk tot hoge schadeclaims gaan leiden, onthulde NRC. Het is een affaire geworden waar een premier van Nederland verre van moet blijven.

De kwestie lijkt niet snel opgehelderd te kunnen worden. Plasterk zou daarom de eer beter aan zichzelf kunnen houden, wordt er gezegd. (...) Volgens andere partijen zou Wilders ook moeten inzien dat hij moeilijk vast kan houden aan Plasterk. Wilders en de PVV reageren niet op vragen hierover, maar vanuit de PVV-fractie zijn er wel signalen dat Wilders de ernst van de situatie inziet en druk bezig is met de kwestie.

Het is na de misser met de aanstelling van verkenner Gom van Strien, de PVV-senator die binnen een dag moest opstappen omdat hij verdachte bleek in een lopende fraudezaak, de tweede keer dat Wilders een voorkeur moet laten vallen wegens duister handelen. Bij Van Strien verklaarde Wilders niet op de hoogte te zijn geweest, bij Plasterk lijkt er duidelijk sprake van een inschattingsfout.

Een nieuwe premierskandidaat kan niet zo maar aantreden. De coalitiegenoten moeten daar eerst mee instemmen. Het betekent ook dat formateur Van Zwol nog niet aan de slag kan met de gesprekken met ministerskandidaten. Niemand stapt daar in zonder te weten wie de minister-president wordt.

PVV, VVD, NSC en BBB zullen waarschijnlijk opnieuw aan tafel moeten om de juiste premier te vinden voor hun speciale samenwerking. Dat moet gebeuren onder leiding van formateur Richard van Zwol, die woensdag na het Kamerdebat over het hoofdlijnenakkoord aan de slag gaat. Normaal gesproken werkt een formateur alleen de lijstjes af die coalitiepartijen al hebben opgesteld en besproken. Dit keer zijn PVV, VVD, NSC en BBB daar nog nauwelijks aan toe gekomen.

De gang van zaken lijkt eens te meer te bevestigen dat Nederland in politiek opzicht af is gedaald naar de amateurcompetitie. De vertraging is ook niet zonder risico voor de ultrarechtse coalitie. Over drie weken zijn er opnieuw verkiezingen, voor het Europees parlement, en een onverwachte uitslag kan voor nieuwe perspectieven in Den Haag zorgen.