Geblokkeerd door de politievlogger, mag dat?

De Amerikaanse rechter heeft bepaald dat president Donald Trump geen volgers op Twitter mag blokkeren. Want: Wanneer iemand een openbare functie bekleedt en daarbij gebruik maakt van sociale media, vormt een block een onrechtmatige inperking van de vrijheid van meningsuiting.

De Nederlandse politie viel terug op hun twitterkanalen toen door een storing het 112-alarmsysteem plotseling onbereikbaar was. Dit is een extreem, maar realistisch gebleken, voorbeeld dat laat zien hoe belangrijk het is dat burgers niet worden uitgesloten van publieke kanalen.

Ik uitte, vanuit mijn persoonlijke account, kritiek op de politievlogger en werd toen geblokkeerd. Dat riep bij ons veel vragen op: Kan de politie zomaar mensen uitsluiten van haar communicatiekanalen? Welke status heeft het twitteraccount van een politievlogger eigenlijk? Heeft de politie beleid voor de vele verschillende soorten accounts die zij heeft, en aan welke regels dient een politievlogger op Twitter zich te houden? We gingen op onderzoek uit, en kwamen er achter dat dit weer iets is waar de politie geen beleid op heeft.

Vloggen Sinds enkele jaren doet de politie aan vloggen; er worden korte videoverslagjes gemaakt van het politiewerk die vervolgens online worden geplaatst. Het doel van de filmpjes is, volgens de politievlogger om “een beeld te geven van wat de politie doet, naast het schrijven van bekeuringen en spectaculaire aanhoudingen”. Is het dan voorlichting? De politievlogger bepaalt zelf wat voor beeld er gegeven wordt, speelt een rol in het verhaal, filmt en vertelt vanuit zijn perspectief, en edit de beelden tot een vlog. Dat geeft natuurlijk wel een gekleurd beeld. Is het dan toch meer een soort promotie? Of gewoon vermaak?

De doelstelling van het fenomeen politievlogger en het soort social media account dat daarmee gepaard gaat roepen vragen op over wat voor (online) gedrag je kunt verwachten van politievloggers, en op wat voor waarde je hun uitingen moet schatten. Namens wie spreken zij eigenlijk? Het is ongemakkelijk wanneer er onduidelijkheid bestaat over de status en het doel van een politie-account.

In de naam van het account zit het woord ‘politievlogger’, op de profielfoto draagt hij een uniform, er worden veelal berichten van politie-accounts geretweet en de bio is als volgt: “De legitimiteit van de politie valt en staat bij het draagvlak van zijn burgers. Open, transparant en verbinden. Werkzaam bij de nationale politie.” Dit geeft ons de indruk dat het een account is dat vanuit de politie bestaat en een publieke functie heeft. Dan mag je verwachten dat daar beleid voor bestaat, en dat dit beleid opgevolgd wordt.

Bevoegdheden De politie doet serieus werk, waarbij vergaande bevoegdheden kunnen worden ingezet die ingrijpende gevolgen hebben voor burgers. Het is niet meer dan gepast wanneer de politie, als zij hier over communiceert, dit op een professionele wijze doet. Ik vond het ongepast dat er vanaf het account van de politievlogger met een clickbait aandacht werd gevraagd voor een vlog waarin iemand werd gearresteerd die nog een fikse celstraf uit te zitten had, en zei er iets van. Toen werd ik geblokkeerd.

Dit riep de vraag bij ons op of dit wel zo makkelijk kon. We zouden het immers ook onacceptabel vinden wanneer een agent een burger niet zou toelaten tot een informatiebijeenkomst omdat die persoon eerder iets heeft gezegd wat die agent niet aanstond.

We stuurden een mail met vragen naar het adres wat ons hiervoor gegeven was. De vragen waren gericht op het onderscheid tussen de vele verschillende accounts die de politie heeft, en of deze nu als publiek of als privé moesten worden gezien, wat voor beleid de politie heeft over de omgang met andere gebruikers op sociale media, of het blokkeren van burgers wel of niet is toegestaan en in welke gevallen, en hoe dit in de praktijk gaat.

Afspraken Er volgde een langdurige mailwisseling, maar helaas werden onze vragen niet beantwoord. Wel werd er verwezen naar een document waar de politie haar sociale media afspraken in heeft vastgelegd. In het document wordt niet ingegaan op de mogelijkheid om andere accounts te blokkeren of negeren. De woordvoerder van de politie zegt daarover in een mail het volgende:

“In principe is het niet wenselijk om accounts te blokkeren vanuit een politieaccount. Dat betekent niet dat we nooit iemand blokkeren. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als er nepaccounts actief zijn, of als er stelselmatig beledigingen worden geuit.”

Maar dat lijkt toch niet helemaal te kloppen met hoe dit is gegaan. Mijn account is niet nep, en mijn enige, kritische tweet levert geen stelselmatige belediging op.

De politie doet serieus werk, en mag zichzelf dan ook best serieus nemen in haar communicatie naar buiten toe. Dat betekent dat zij geen SOA-grapjes nodig heeft om mensen te waarschuwen voor boetes bij nieuwe wetgeving, maar ook dat zij goed nadenkt over haar communicatie(kanalen), hier helder beleid voor opstelt en zich daaraan houdt.

Dit is de zoveelste keer dat we zien dat er bij de online activiteiten van de politie geen beleid is. Bij het stellen van vragen om hier helderheid in te krijgen worden we van het kastje naar de muur gestuurd. Dit is onnodig, en doet de ingrijpendheid van het politiewerk te kort. Het wordt tijd dat de politie zichzelf en de kritische burger serieus neemt.