Gaza is nu officieel onleefbaar: onze collectieve schandvlek

We hebben net het nieuwe decennium feestelijk ingeluid, vol plannen, verwachtingen en her en der een goed voornemen. De inwoners van de Gazastrook gingen op 1 januari iets heel anders tegemoet: hun leefomgeving is vanaf dit jaar onleefbaar. De hele wereld, inclusief Nederland, heeft de afgelopen decennia toegekeken hoe Israël moedwillig een chronische humanitaire crisis creëerde. Gaza is onze collectieve schandvlek.

Zoals de Verenigde Naties in 2012 voorspelden , is Gaza door Israëls jarenlange blokkade van het gebied (met medewerking van Egypte) niet langer geschikt voor menselijke bewoning. Als onderdeel van de blokkade is het gebied jarenlang verstoken van middelen die essentieel zijn voor de waterzuivering, riolering, energievoorziening, gezondheidszorg, onderwijs en huisvesting.

Daar komen, sinds de voorspelling door de VN, nog bij twee grote Israëlische militaire aanvallen op de Gazastrook, met catastrofale gevolgen: vernielde woningen, ziekenhuizen en infrastructuur. Om nog niet te spreken over de bodemvervuiling door de enorme hoeveelheid bomresten en Israëls sprayen van pesticiden over Palestijnse landbouwvelden.

De internationale gemeenschap, waaronder Nederland, behandelt de crisis in de Gazastrook als een humanitaire crisis waar geen menselijke opzet bij komt kijken. Humanitaire hulp wordt dagelijks Gaza binnengebracht in een poging de hoogste nood te lenigen. De internationale gemeenschap neemt daarmee de verantwoordelijkheid van de bezettingsmacht, Israël, over. De illegale blokkade wordt als feit geaccepteerd; geen politieke druk op de bezetter om de blokkade op te heffen, geen sancties, niets.

Verjaagd door vervuiling “De vervuiling en de impact die het had op ons leven, is een van de redenen dat we Gaza hebben verlaten vorig jaar. Ik hou van Gaza, maar we hadden geen keuze meer; we moesten weg voor onze vier kinderen.” Dat zijn de woorden van Lina*, een vriendin van me die in juli met haar gezin (man en twee zoons van 14 maanden en 9 jaar oud en twee dochters van 4 en 5 jaar oud) in Griekenland asiel aanvroeg.

Lina legt uit wat de vervuiling doet met in het dagelijks leven in Gaza. “Er is geen schoon drinkwater. Er is flessenwater te koop, maar dat konden we niet meer betalen; 1,5 liter kost 2 shekels [50 eurocent]. Daarom waren we genoodzaakt om water te kopen van de rondrijdende watertrucks die watertanks komen bijvullen. Maar je weet nooit waar dat water vandaan komt en het is vaak niet schoon. Soms proef je gewoon een vieze smaak. Veel kinderen in Gaza hebben chronische darmproblemen. Onze dochters hadden vaak last van hun buik en diarree.”

Lina en haar gezin woonden vlakbij de zee. “Onze kinderen wilden altijd naar de zee. Maar zelfs dat moesten we hen ontzeggen. De zee is zwaar vervuild door het onbewerkt rioolwater wat erin terecht komt. We hoorden verhalen van kinderen die ernstig ziek werden en zelfs overleden na het zwemmen in de zee.”

De voedselvoorziening in de Gazastrook is ook aangetast door vervuiling. “Het gebruik van zware wapens door het Israëlische leger heeft gezorgd voor ernstige vervuiling van onze landbouwgrond. Mijn familie komt uit Beit Lahiya, een echte boerengemeenschap, en zij weten dat hun groenten en fruit zijn aangedaan na de vele militaire aanvallen. Door de blokkade kunnen boeren ook moeilijk aan kunstmest komen die aan gezondheidseisen voldoet. Daarom gebruiken ze alternatieven die gevaarlijk zijn voor mensen en leiden tot ziektes.”

In de afgelopen jaren hoorde Lina steeds meer mensen om haar heen vertellen over vreemde ziekten onder kinderen. “Kinderen krijgen steeds vaker ziekten die je normaal alleen bij volwassenen ziet. Ik heb geen statistisch bewijs, maar het lijkt alsof steeds meer baby’s worden geboren met problemen in hun nieren en hart. We weten dat Gaza een ongezonde leefomgeving is, maar we kunnen er zelf niets aan veranderen.”

Wanneer mensen in Gaza ziek worden, zijn ze aangewezen op gezondheidszorg die door jarenlange blokkade systematisch is afgebroken. “Soms heb je het gevoel dat een arts experimenteel bezig is; ze kunnen Gaza niet uit voor hun opleiding of kennisuitwisseling. Dat merk je. Ook zijn er grote medicijntekorten en krijgt het medische personeel door de crisis niet altijd betaald.”

De mensen in de Gazastrook roepen al jaren om de opheffing van de blokkade en een einde aan de bezetting. De wereld kijkt toe.

Demonstraties om leven en dood Daarom demonstreren de inwoners van Gaza sinds maart 2018 iedere vrijdag massaal aan het hek dat hen scheidt van het land waar hun ouders en grootouders in 1948 van werden verjaagd, toen de staat Israël werd gesticht. De Great March of Return is het laatste middel wat de mensen nog hebben om een einde te eisen aan de blokkade en hun recht op terugkeer naar hun thuisland op te eisen.

Honderden demonstranten, maar ook hulpverleners en journalisten, zijn doodgeschoten door Israëlische scherpschutters en vele tienduizenden werden verwond. De hulpverleners van onze partner in Gaza, de Palestinian Medical Relief Society (PMRS), zetten alles op alles om medische hulp te verlenen tijdens de demonstraties en om de gewonden te helpen in hun revalidatieproces.

Als de Nederlandse overheid een fractie van de moed zou hebben die mensen in Gaza tonen, dan zouden sancties volgen. Totdat de illegale blokkade van de Gazastrook is opgeheven.

*Om privacyredenen is niet haar echte naam gebruikt in dit artikel