Gas halen uit West-Papua is kolonisatie 2.0

Op vrijdag 4 februari plaatste Trouw een artikel met als titel ‘ Als Groningen geen gas meer levert, biedt West-Papua soelaas ’. Laten we vooropstellen dat we solidair zijn met de Groningers. We hebben begrip voor de gassluiting in Groningen, maar nu wordt dat gelijkgesteld aan wederom onrecht plegen aan de andere kant van de wereld voor de energiebehoefte hier. Voordeel voor het globale noorden, ten kosten van levens in het globale zuiden. Aan deze koppeling wordt geen context gegeven.

Ten eerste wordt voorbijgegaan aan de mensenrechtenschendingen die al meer dan zestig jaar in West-Papua plaatsvinden, terwijl er concrete feiten op tafel liggen. Mede doordat West-Papua een oude kolonie van Nederland is, kan gasexploitatie anno 2022 plaatsvinden. Na de Tweede Wereldoorlog en de onafhankelijkheid van Indonesië onderhield Nederland nauwe banden met de Papua’s en beloofde hen zelfbeschikking en onafhankelijkheid. Maar onder druk van de Verenigde Staten werd West-Papua door Nederland overgedragen aan Indonesië. We zijn inmiddels zestig jaar verder, maar voor de Papua’s is er vrijwel niets veranderd. Sinds de Nederlandse overdracht in 1962 van West-Papua aan Indonesië wordt West-Papua geteisterd door het gewelddadig neerslaan van protesten, landroven, intimidatie en geweld jegens natuur- en mensenrechtenbeschermers en vele ecocidale activiteiten. Ngo’s en journalisten schatten dat er tussen de 100.000 en 500.000 doden zijn gevallen sinds de Indonesische bezetting*.

Ten tweede zijn grondstofrijke, moeilijk toegankelijke regio’s zoals West-Papua aantrekkelijk voor bedrijven zoals BP, Freeport, Rio Tinto en Korindo, vanwege belastingvoordelen en lakse milieuregelgeving. Door het ontbreken van persvrijheid – journalisten krijgen geen toegang tot het gebied , evenmin als de Hoge Commissaris voor Mensenrechten van de VN   – blijven de desastreuze activiteiten van de multinationals grotendeels buiten beschouwing. Dit terwijl West-Papua ’s werelds derde grootste regenwoud heeft, het meest biodiverse eiland vormt samen met Papua-Nieuw-Guinea en het meest de biodiverse koraalriffen ter wereld kent.

Ten derde laat het feit dat de Papua’s niet in de berichtgeving aan het woord komen – in plaats daarvan enkel BP en de zogenoemde Asian Development Bank – zien dat er wederom aan het perspectief van de Papua’s voorbij wordt gegaan. Dat de Papua’s niet als een wezenlijke speler worden betrokken, niet in het artikel én niet in het project van BP, geeft eerder aan dat er nog steeds een koloniale manier van framing wordt gereproduceerd, waarin de Papua’s gezien worden als ‘de ander’ die minder bekwaam zijn en geen inhoudelijke bijdrage kunnen leveren. Binnen dit frame is ook het narratief van gaswinning boven mensen(rechten) te rechtvaardigen. Als ze deze bijdrage wel hadden kunnen leveren, zou duidelijk worden dat de gasexploitatie in West-Papua genocide, ecocide en kolonialisme voortzet.

Elk slachtoffer is er een te veel, zowel in Groningen als in West-Papua. Niets rechtvaardigt de kosten van mensenlevens ten behoeve van energieproductie. Voor klimaatrechtvaardigheid is morele verantwoordelijkheid nodig. Daarom is het belangrijk om eerst te luisteren naar de lokale en Inheemse groepen en daarna pas te schrijven en te handelen. Pas dan komt er enigszins solidariteit. Voor zowel de Groningers als de Papua’s.

* Het is vrijwel onmogelijk om exact te achterhalen hoeveel Papoea’s er worden vermoord, omdat journalisten, mensenrechtenactivisten of internationale waarnemers niet worden toegelaten tot het gebied.