Fundamentele spanning tussen kapitalisme en democratie

Ronald Reagan en Margaret Thatcher kwamen in de jaren 80 niet uit de lucht vallen. Zo laat Wolfgang Streeck in Gekochte Tijd zien. Hij legt uit hoe democratie en kapitalisme altijd op gespannen voet met elkaar hebben gestaan en hoe deze spanning in de jaren ’80 leidde tot de geboorte van de neoliberale revolutie.

De jaren ’70 Maar in de jaren zeventig stak een nieuwe crisis de kop op. Vanaf dat moment wordt het democratisch kapitalisme om de zoveel jaar geplaagd door nieuwe crises. Volgens Wolfgang Streeck is het telkens dezelfde crisis met een ander gezicht: de fundamentele spanning tussen democratie en kapitalisme.

Elke oplossing wordt het nieuwe probleem Maar volgens Wolfgang Streeck is steeds de oplossing voor het probleem een paar jaar later het nieuwe probleem geworden: vanuit de investeringsstaking ontstond inflatie, van daaruit de stijgende overheidsschulden en van daaruit de stijgende private schulden. Tot de schuldenproblematiek in 2008 niet langer houdbaar was en er geen tijd voor het democratisch kapitalisme meer gekocht kon worden.

Met Gekochte Tijd heeft Wolfgang Streeck tot nu toe de scherpste probleemanalyse van het moderne kapitalisme gegeven. En wat ons nu te doen staat? Streeck schrijft dat de democratische instituties door het kapitaal teveel zijn uitgehold. Alleen met buitenparlementaire actie kan werkelijk strijd voor democratie en tegen het oprukkende marktdenken gevoerd worden.