Fransen naar stembus, Le Pen wint eerste stemronde
Update:
De riskante van gok van president Macron om nieuwe parlementsverkiezingen uit te schrijven na de voor hem desastreus verlopen Europese verkiezingen, is mislukt. In plaats van extreemrechts te verzwakken staat de partij van Le Pen nu voor de poorten van de macht. Een in allerijl gesloten Volksfront van de linkse partijen boekte wel grote winst en eindigde met 29 procent als tweede.
Het radicaal-rechtse Rassemblement National (RN) van Marine Le Pen wint de eerste ronde van de Franse parlementsverkiezingen. Dat blijkt uit prognoses van onderzoeksbureaus, zo meldt ANP. De alliantie van president Emmanuel Macron, die het politieke midden vertegenwoordigt, eindigt achter een linkse alliantie op de derde plaats.
De prognoses geven de RN 34,5 procent van de stemmen, gevolgd door 28,5 tot 29,1 procent voor de linkse alliantie Nieuw Volksfront. Macrons alliantie krijgt 20,5 tot 21,5 procent.
Zondag is er een tweede stemronde voor alle kiesdistricten waar geen kandidaat in een keer een meerderheid heeft gehaald.
Eerder:
Zondag gaan de Fransen naar de stembus voor de eerste ronde van de verkiezingen, vier weken na de verrassende aankondiging van president Emmanuel Macron om het parlement te ontbinden. Volgende week is de beslissende tweede stemronde. Voor president Macron staat er veel op het spel. Zijn plotselinge verkiezingen waren bedoeld om de winst van extreemrechts, zoals te zien was bij de Europese verkiezingen, in eigen land te beteugelen. Die gok kan weleens een cruciale vergissing blijken.
De radicaal-rechtse Rassemblement National (RN) gaat aan kop in de peilingen. De partij van Marine Le Pen boekte begin deze maand een grote overwinning bij de Europese verkiezingen. Dat was voor Macron de directe aanleiding om parlementsverkiezingen uit te schrijven. "Ik kan niet doen alsof er niets is gebeurd", zei hij toen.
Met het ontbinden van het parlement verraste Macron vriend en vijand. Partijgenoten verwijten hem volgens Franse media dat hij een gigantisch risico heeft genomen. Analisten denken dat Macron mogelijk gehoopt had dat een grote angst voor radicaal-rechts kiezers richting zijn partij zou drijven. Maar dat is in de peilingen niet terug te zien. Het linkse verbond Nieuw Volksfront lijkt de tweede partij te worden in het parlement. Maar door de verdeeldheid is het niet duidelijk of een partij kans maakt op een meerderheid. Ook is er binnen de linkse coalitie onenigheid over wie de leiding moet nemen. Jean-Luc Mélenchon van La France Insoumise weigert vooralsnog zijn eigen naam uit de hoed te halen, terwijl de overige partijen in de coalitie juist willen dat hij een stap opzij doet.
Hoe dan ook, het lijkt vrijwel zeker dat Macron veel macht moet inleveren na deze verkiezingen. Hij zal moeten samenwerken met andere partijen en mogelijk een nieuwe premier, maar het is nog onduidelijk hoe de verhoudingen er straks uitzien.
Frankrijk werkt met een districtenstelsel, wat betekent dat ieder kiesdistrict een zetel vertegenwoordigt in het parlement. Het land heeft 577 kiesdistricten. Als een kandidaat al in de eerste stemronde een absolute meerderheid behaalt, wordt die meteen verkozen. Zo niet, dan gaan de twee kandidaten met de meeste stemmen en alle overige kandidaten met meer dan 12,5 procent van de kiesgerechtigde bevolking achter zich door naar de tweede ronde. Dan wint de kandidaat met de meeste stemmen.
Macrons partijgenoten kunnen dus alleen profiteren van de antiradicaal-rechtse stem als ze de eerste ronde overleven. Als dat op veel plekken mislukt, kan deze eerste stembusgang al rampzalig zijn voor de president. De tweede ronde is volgende week zondag.