Fotograaf Sakir Khader al jarenlang geïntimideerd en mishandeld door onterechte vermelding op terreurlijst

De Nederlands-Palestijnse fotograaf en documentairemaker Sakir Khader staat op een controversiële Amerikaanse terroristenlijst die door steeds meer landen wordt gebruikt. Hoewel hij nooit verdacht van terrorisme is geweest, lijkt het onmogelijk om van die lijst af te komen. Dat melden Follow the Money (FTM) en de Volkskrant. In de Volkskrant doet Khader zijn verhaal.

Hij is de eerste Nederlander die onder eigen naam naar voren treedt. "Ik heb dit heel lang met me meegedragen en mijn leven hier volledig op aan moeten passen", zegt hij. "Ik word als een verdachte behandeld en wantrouwend benaderd. Maar ik denk steeds vaker: waar ben ik bang voor? Ik ben onschuldig. Waarom moet ik een anonieme journalist op een terreurlijst blijven? Ik ben Sakir Khader. Ik heb een naam, ik heb een gezicht en ik heb een stem. Ik laat me niet zomaar labelen als een terrorist."

Als gevolg van die vermelding op de terreurlijst krijgt Khader sinds 2017 te maken met intimidatie, urenlange ondervragingen, inreisverboden en zelfs opsluiting in een cel zodra hij internationale reizen maakt. In het gesprek met de Volkskrant doet Khader uit de doeken hij tijdens internationale lijsten wordt aangehouden en vervolgens wordt behandeld, bijvoorbeeld op het vliegveld van Istanboel:

De mannen zetten hem zo onder druk dat hij bijna begint te geloven dat hij iets verkeerds heeft gedaan. Na een tijdje komt iemand met zijn telefoon. ‘Pass code’, commandeert hij. Als Khader weigert, slaat een man hem in het gezicht. Hij pakt hem bij zijn nek en trekt hem dreigend naar zich toe. Daarna ontgrendelt Khader zijn telefoon alsnog. Die is leeg – een voorzorgsmaatregel die hij altijd neemt bij journalistieke reizen, om bronnen niet in gevaar te brengen.

Onder politie-escorte wordt hij uiteindelijk naar een vliegtuig gebracht, waar agenten hem dwingen in te stappen. Een stewardess krijgt zijn paspoort. Ten overstaan van een vol toestel begeleidt een agent hem naar de achterste rij. Passagiers kijken wantrouwend als hij langsloopt.

Amerika deelt de Terrorist Screening Database (TSDB) met zestig landen, waaronder vanaf 2013 ook Nederland. Volgens FTM is 'een redelijk vermoeden' al voldoende om op de terroristenlijst te komen.

De Volkskrant schrijft ook:

Ook tientallen andere Nederlanders staan op de terrorist watchlist, bleek eerder uit onderzoek van Follow the Money. Onder hen zijn mensen van wie vaststaat dat ze nooit verdacht zijn geweest van terrorisme. Mensen met keurige banen, vaak zonder strafblad. Mensen die lange tijd geen idee hadden hoe ze ooit op deze terrorismelijst waren beland. Ook zij worden bij grensovergangen ondervraagd, geweigerd en soms zelfs opgesloten – zonder toelichting. Veel van hen proberen al jaren duidelijkheid te krijgen, maar krijgen daarbij naar eigen zeggen bijzonder weinig hulp van de Nederlandse overheid, die in sommige gevallen zelfs de oorzaak blijkt van de signalering.

Begin dit jaar werd VVD-leider Dilan Yesilgöz door Bits of Freedom verkozen tot 'grootste schender' van privacy en vrijheid van burgers. Volgens de organisator van de jaarlijkse Big Brother Awards liet Yesilgöz, toen nog minister van Justitie en Veiligheid, mensen die ten onrechte op een terreurlijst staan aan hun lot over. Volgens Bits of Freedom staan zeker tachtig mensen in Nederland ten onrechte op een internationale terreurlijst. Yeslilgöz onderkende destijds het probleem, maar vond dat mensen zelf maar in actie moesten komen om van de lijst te worden gehaald.

Journalistenvakbond NVJ is absoluut niet te spreken over het feit dat de Nederlands-Palestijnse fotograaf en documentairemaker Sakir Khader op een omstreden Amerikaanse terroristenlijst staat. "Het is onbegrijpelijk dat Nederland hier niet meteen werk van maakt", zegt algemeen secretaris Thomas Bruning. Volgens hem wordt het voor "een gerenommeerde journalist onmogelijk zijn werk te doen" door de vermelding op die lijst. "In het beste geval word je in sommige landen bij de grens geweigerd, in het slechtste geval ga je achter de tralies."

De NVJ zegt het dapper te vinden dat Khader zelf naar buiten is gekomen over zijn vermelding. De journalistenvereniging zal hem blijven steunen. "We hebben het ook aangekaart bij Buitenlandse Zaken, maar er gebeurt niets."

Sakir Khader ontving dit jaar de belangrijkste fotoprijs van Nederland, de Zilveren Camera, voor een serie over het leven op de bezette Westelijke Jordaanoever.