Forum voor Democratie verdient een cordon sanitaire

Thierry Baudet, de leider van Forum voor Democratie, plaatste vorige week een tweet waarin hij doet waar hij het beste in is; de onderbuik van Nederland aanspreken en een bevolkingsgroep stigmatiseren en criminaliseren. Dat die tweet later ook nog eens gebaseerd bleek te zijn op verzonnen feiten, doet er niet toe. Voor Baudet-aanhangers is het voldoende dat het waar had kunnen zijn. Dat Thierry Baudet, als voorman van het fascistische Forum voor Democratie deze tweet plaatst begrijp ik. Net als ik het giftige nazipropagandafilmpje van de PVV van diezelfde week kan begrijpen.

Wat ik niet kan en wil begrijpen is dat er naar aanleiding van deze uitingen geen gigantische ophef ontstaat. Ja, op social media zijn er tegenreacties, maar vanuit de politiek bleef het voornamelijk angstvallig stil. Na de stilte vroegen een aantal politici om excuses, de een nadrukkelijker dan de ander. Maar zelfs al zou Baudet excuses maken, dan heeft dat geen meerwaarde. Het zal niets veranderen aan zijn manier van denken of van zijn aanhang. Het zijn racisten en dat zij zich racistisch uiten, is niet meer dan logisch.

De reacties van de gevestigde partijen op de tweet van Baudet zeggen veel. Geen cordon sanitaire rondom dit soort extreemrechtse partijen, maar de dialoog blijven aangaan. Dat is hoe ver we zijn. We lijken het onacceptabele te accepteren. “Dit nooit meer” klonk er massaal uit duizenden verschillende monden afgelopen week ter gelegenheid van de Auschwitz-herdenking. Maar dit lijken holle lege woorden. Want het gebeurt nu wederom onder onze neus.

Racisme mag straffeloos en openlijk geuit worden. Fascisten ondermijnen de rechtstaat van binnenuit, want zij zitten in de gemeenteraden en regeringskamers. Het grootste deel van de Nederlanders doet hetzelfde wat ze toen ook deden. Niets. Of in ieder geval niet genoeg.

2020, het nieuwe jaar begon en men wenste elkaar online en offline het allerbeste toe en spraken hun wensen en voornemens uit. Veel van die wensen hebben te maken met de erbarmelijke staat waarin de wereld zich op dit moment bevindt. Vrede op aarde, wat kan daar nou op tegen zijn? Dat ligt eraan hoe je dat bekijkt. Want in hoeverre ben je bereid daar iets voor te doen, of wat moet je daar in de ogen van anderen voor laten?

Het doet mij denken aan de mooie woorden van Claudia de Breij tijdens haar oudejaarsconference. Uiteindelijk komt het er toch weer op neer dat je, ongeacht de verschillen in politieke overtuigingen, elkaar uiteindelijk de hand moet reiken en verbinding moet maken. Hoe verwerpelijk de ideeën van sommige mensen ook zijn, er volgt zelden een keiharde veroordeling en er worden geen echte consequenties aan verbonden. Want we moeten vooral in gesprek blijven. ‘We’ zijn echter nooit de mensen die in hun bestaansrecht bedreigd worden, want die luxe hebben zij nou eenmaal niet.

Mensen die wél een keiharde lijn trekken en grenzen stellen aan de dialoog, krijgen het verwijt te polariseren en worden bestempeld als extremisten, omdat ze weigeren met racisten in gesprek te gaan. Terwijl het verlangen dat mensen de dialoog aangaan met mensen die hen in hun bestaansrecht bedreigen, alleen maar een bevestiging is van de ongelijkwaardigheid. Het zijn met name linkse mensen – die zichzelf in allerlei bochten wringen om het extreemrechtse gedachtegoed van Wilders en Baudet te nuanceren en wel de dialoog aangaan – die mij dit regelmatig verwijten.

Zo kreeg ik laatst te horen dat ik door mijn weigering racisme uit te leggen en in gesprek te gaan met racisten, er medeverantwoordelijk voor ben dat burgers voor FvD of PVV stemmen. Waar komt die behoefte aan dialoog met racisten toch vandaan? Gesprekken voeren met mensen die een andere mening hebben, is altijd goed, maar er zijn wel degelijk grenzen. Racisme, dat is een keiharde grens. Van mensen die aangeven mijn bondgenoot te zijn, verwacht ik dat ook zij die grens keihard durven trekken.

Dat niet iedereen dat zo ervaart. Daar ben ik mij zeer van bewust. Ik weet dat mijn ‘toon’ sommigen tegen de haren instrijkt. Toch weiger ik deze aan te passen. Want ‘tone policing’, een boodschap bekritiseren vanwege de emotie om zo de boodschap irrelevant te kunnen verklaren, is meestal wat volgt wanneer mensen zich persoonlijk aangevallen of aangesproken voelen. Maar dat iets onprettig is om te horen, wil niet zeggen dat het niet waar is. Zo zou het ook moeten zijn in de politiek

Fundamentele menselijke waarden en rechten staan niet ter discussie. Daar kun je niet over onderhandelen of tot een ‘middenoplossing’ komen. Zoals het er nu uitziet is de kans groot dat FvD volgend jaar de grootste partij in de Tweede Kamer is. Maar FvD is geen gewone partij – laat dat heel duidelijk zijn. Ze propaganderen racisme, willen de samenleving zuiveren van linkse invloeden en willen het rechtssysteem en onderwijssysteem ‘hervormen’ naar hun eigen ideaalbeeld.

FvD is in de kern antidemocratisch en mag gerust fascistisch genoemd worden. Dat je samenwerking niet kunt vermijden omdat ze democratisch gekozen zijn, dat snap ik, maar ook daarin zijn grenzen. Een cordon sanitaire om zowel de PVV als FvD is een bescherming van de democratie, maar vooral een signaal dat artikel 1 van onze grondwet nog steeds de basis is van onze rechtsstaat en democratie.

Met fascisten ga je niet in gesprek, die bestrijd je met alle mogelijke middelen.