Formule 1: een race to the bottom

Er zijn veel metaforen te bedenken die zouden passen bij het megaproject dat de Formule 1 heet. Het kabinet houdt het gas van de Formule 1 erop, terwijl daarachter de kunst- en cultuursector niet kan bijblijven en crasht. Over de teamradio moedigt Prins Bernhard Jr. de roekeloze coureurs van team-VVD aan om op harde banden even lekker uit de bocht te vliegen. Het zorgt voor een wrange lach. Van het hele Formule 1-project in Zandvoort kunnen wij echter niets dan heel zuur worden.

Niet vanwege afgunst – als mensen naar een autorace willen kijken moeten ze dat lekker doen – maar de manier waarop de Formule 1 keer op keer de grens van het acceptabele overgaat is dramatisch. In beginsel is het namelijk al onbegrijpelijk dat er werd gekozen voor Zandvoort als locatie, omwille van de nostalgie. In Assen ligt een strak-geasfalteerd circuit klaar, zonder dat het in beschermd natuurgebied ligt. Maar goed, als je het dan in Zandvoort organiseert, zou je er op z’n minst voor zorgen dat dat niet ten koste gaat van de natuur daar. Helaas is ook dat teveel gevraagd. Vorig jaar was de Formule 1 van plan om met toestemming van het kabinet over het strand van Zandvoort het vrachtvervoer te laten plaatsvinden. Laat dat nou net zijn waar beschermde plant- en diersoorten hun thuis hebben. Dat is uitzonderingspositie nummer 1.

Dat plan bleek een slechts het topje van de ijsberg. Het ongeloof in de samenleving neemt steeds meer toe, nu in coronatijd de Formule 1 keer op keer een vrijbrief krijgt om ondanks alle beperkingen toch door te mogen gaan. Het kabinet kondigde aan dat festivals alleen door mogen gaan als er maximaal 750 bezoekers zijn en het een ééndaags evenement betreft. De Formule 1? Meerdaags, meer dan 750 man. Mag toch door. En als je denkt: bij festivals slapen mensen toch op het terrein? Vlak buiten het F1-terrein wordt een camping ingericht voor bezoekers van het circuit, tot woede van de kunst- en cultuursector, die helaas geen prins achter zich hebben staan. Uitzonderingspositie nummer 2.

Afijn, mocht je daadwerkelijk geloven dat het acceptabel is omdat mensen een vaste zitplaats hebben, zijn er nog wel wat andere misstanden om je druk over te maken. Neem bijvoorbeeld het feit dat kwetsbare kinderen uit de regio Zandvoort niet naar school kunnen vanwege drukte op de weg. Zoals Attje Kuiken (PvdA) het verwoordde: racen boven onderwijs. De prioriteiten van het kabinet pijnlijk uitgelijnd, via uitzonderingspositie nummer 3.

Onze Nationale Spoorwegen moeten er ook aan geloven. Om drukte op de weg te voorkomen zet de NS véél meer extra treinen in op het traject tussen Amsterdam en Zandvoort. Dat betekent dat in de rest van het land veel minder treinen gaan rijden in het weekend van de F1, wat ten koste gaat van normale reizigers en forensen. Uitzonderingspositie nummer 4 is een feit.

We worden er een beetje moedeloos van. We weten dat de prioriteiten van het kabinet niet op orde zijn, we weten allang dat groot geld wonderen kan verrichten bij deze regeringspartijen. Natuurlijk weten we ook wel dat de macht van de lobby van de Formule 1 en Prins Bernhard Jr bijna niet te kloppen zijn, maar er is alleen zo verdomd weinig protest tegen. Een daadwerkelijk controlerende Tweede Kamer zou een zo doorzichtig handelend kabinet hier niet mee mogen laten wegkomen, maar helaas is er viereneenhalve maand na de mooie beloftes over een nieuwe bestuurscultuur niks te merken van enige verandering. De Formule 1 als symbool van de race to the bottom. Het wordt tijd dat iemand met een rode vlag gaat zwaaien.