Financier de zorg op basis van ervaren kwaliteit

Zo levert ouderenzorg via de spoedeisende hulp een lage vergoeding op en bijvoorbeeld mantelzorg of ouderenzorg door specialisten een hoge vergoeding.

Op 7 maart berichtte de onderzoeksredactie van Nieuwsuur dat Nederland afstevent op een zorginfarct. Zorgverlening is niet goed ingericht om met name de toegenomen vraag naar ouderenzorg op te vangen. Een uiting daarvan is het aantal ouderen dat binnenkomt bij de spoedeisende hulp. Ouderen die thuis gevallen zijn of verward zijn, belanden meer en meer op een brancard van de spoedeisende hulp van ziekenhuizen. Als ‘noodgeval’ rijden ambulances ouderen binnen. De spoedeisende hulp is niet de ideale plek voor ouderenzorg. Bedden zijn te hard. Kans op het oplopen van een infectieziek is aanzienlijk. Rust en aandacht voor de patiënt staan onderdruk in de hectiek van de spoedeisende hulp.

Na gesprekken met tientallen experts komt de redactie van Nieuwsuur tot de conclusie dat veelbelovende oplossingen niet van de grond komen, omdat ze niet passen binnen de financiële regels van het zorgsysteem. De financiering van ziekenhuizen is gericht op uitgevoerde behandelingen en niet op passende zorg. De productie bepaalt het budget. Een extra scan, het uitvoeren van relatief eenvoudige operaties is gunstig voor het huishoudboekje van de zorgverlener. Haal je de afgesproken productie met de zorgverzekeraar niet, dan is het budget voor het volgend jaar lager.

In het neoliberale tijdperk is de dienstverlening van zorgaanbieders bedrijfsmatig gedacht. Bij het bepalen van een prijs voor de dienstverlening is het vertrekpunt nu in feite erg simplistisch. Op de site van de Kamer van Koophandel staan twintig verdienmodellen voor een ondernemer. Het eerste model is het transactiemodel. Het is een eenvoudig model, waarin de klant een product koopt en daarvoor betaalt. De financiering van het zorgsysteem is blijven hangen in het transactiemodel. In plaats van een product wordt in het zorgsysteem een dienst / behandeling geleverd. De klant / patiënt betaalt via de zorgverzekering de dienst. De zorgverzekeraar berekent de hoogte van de premie op basis van de productie van behandelingen in zijn geheel.

Nu is als alternatief voor het huidig financieringssysteem te kiezen voor het vorig systeem ‘het ziekenfonds’. Om te voorkomen dat in de toekomst iedereen met een ziekenfondsbrilletje loopt en er net als vroeger wachtlijsten ontstaan omdat het fonds ontoereikend is, is het beter de financiering van diensten van zorgaanbieders te bepalen op basis van kwaliteit en persoonlijke wensen.

Eind jaren negentig al schreven De Vries, Kasper en Van Helsdingen het boek ‘Dienstenmarketing’. Het boek is een zeer volledig naslagwerk voor dienstverleners in de praktijk. Centraal in het boek staat het hoofdstuk over kwaliteit en kwaliteitsperceptie. Het gaat dan niet over een subjectieve ervaring van kwaliteit. ‘De negende van Beethoven is kwaliteit’. Nee, het gaat om het verschil tussen ‘verwachte kwaliteit’ en ‘ervaren kwaliteit’.

We hebben het niet voor het zeggen wat ons overkomt. Wel voor het zeggen hebben we onze lichamelijke integriteit en hoe we benaderd en behandeld willen worden. Als de ervaren kwaliteit sterk afwijkt van de verwachte kwaliteit dan zou dit in de vergoeding van de dienstverlening terug moeten komen. Zo levert ouderenzorg via de spoedeisende hulp een lage vergoeding op en bijvoorbeeld mantelzorg of ouderenzorg door specialisten een hoge vergoeding.

Vanuit het perspectief van iedereen die vroeg of laat zorg nodig heeft, vraagt het denken in termen van kwaliteit wel om vooruitkijken en het ontwikkelen van bewustzijn over zorg. We worden ouder. Hoe wil ik wonen? Waar en bij wie kan en wil ik terecht voor zorg? Hoe organiseer ik mijn zorgbehoefte? Wat kan ik zelf en wat kunnen we samen?

In een financieringssystematiek gebaseerd op kwaliteit en persoonlijke wensen is de spoedeisende hulp geen afvoerputje van de ouderenzorg meer.