Filmpje!

‘Wie denk jij dat het is?’ vroeg mijn dochter een paar weken geleden ineens. ‘Wat?’ ‘Jan of Ruben?’ ‘In Wie is de mol? Ik kijk dat niet. Maar jij toch ook niet?’ ‘Jawel. Op school.’

Ze zit in groep 8. Deze week blijkt uit de Staat van het Onderwijs dat basisschoolleerlingen steeds minder goed lezen. Veel mensen wijten dat aan de werkdruk en het lerarentekort. Dat was niet het eerste wat bij mij opkwam. Geen wonder, dacht ik, ze kijken alleen op school al meer tv dan ik vroeger aan schermuren thuis én op school had.

Het is makkelijk, handig, leuk. Dat digibord hangt er al. Juf/meester moet even nakijken. Hop, een filmpje aan. Het is vrijdagmiddag en het regent. Hop, een filmpje aan. De klas is druk. De klas moet een liedje leren. De klas leeft mee met de juf die fan is van vlogger X. De klas luncht. Er is iemand jarig. FILMPJE!! Oh, ik heb het niet alleen over korte filmpjes. Hele series #widm en Mindf*ck. In eerdere jaren hele playlists Tom & Jerry of oude Duck-filmpjes. Films als The Mask, Flubber, Atlantis, Bon Bini Holland.

En dit is wat ik zo erg vind: bij een groot deel van de kinderen is er thuis ook geen grens in de beeldschermtijd en/of geen boek in de kast te vinden. Vroeger had je huishoudens met alleen de Bijbel en de telefoongids. Die twee boeken hebben nu ook afgedaan. De Staat van het Onderwijs concludeert dat segregatie naar opleiding en inkomen van de ouders toeneemt. Met de lollige filmpjes op school versterkt de leraar de beeldschermcultus van thuis en daarmee de teruggang in het leesniveau.

Als kinderen thuis niet opgroeien met boeken en wel met beeldschermen, dan hebben leraren er een zware taak aan om het lees- en kennisniveau vooruit te helpen. Maar laten we dit niet vergeten: dat is wel hun taak. Als kinderen thuis als troost, als beloning, als ontspanning altijd een scherm aan mogen zetten, dan moet de leraar het kind laten ervaren dat ook kennis en creativiteit die rol kunnen hebben, met de toegevoegde waarde van de weg naar vooruitgang, want we zullen niet allemaal vlogger Gio worden. Scholen moeten die ambitie tonen, leraren moeten het lef hebben om hun taak zo serieus te nemen. En de kinderen moeten lezen, lezen, lezen: voorlezen, vrij lezen, niveaulezen, groepslezen, lezen!

Ik weet heus wel wie het is. De echte mol in ons onderwijs is niet Jan of Ruben, maar de leraar die meebeweegt in de ontlezing en ‘het moet wel leuk blijven’.