Femke Halsema: Nederland dreigt narcostaat te worden door bikkelharde internationale strijd tegen drugs

Nederland loopt het risico een narcostaat te worden. Dat schrijft de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema in een column in The Guardian. Volgens Halsema is Nederland onvoldoende voorbereid op een verdere opkomst van de mondiale drugshandel. De oorzaak daarvan is niet het Nederlandse beleid, schrijft ze, maar de verharding van de internationale strijd tegen drugs.

Als gevolg van globalisering enerzijds en de opgevoerde internationale criminalisering van drugs anderzijds, is de drugshandel lucratiever geworden, zo schrijft Halsema. Tegelijkertijd is die professioneler en “meedogenloos gewelddadiger” geworden. Als voorbeeld van dat laatste noemt ze de moorden op Peter R. de Vries, advocaat Derk Wiersum en de broer van kroongetuige Nabil B., Reduan. Alle drie spilfiguren in het proces rond vermeende drugsbaron Ridouan Taghi.

Ook schrijft Halsema dat de haven van Rotterdam in de afgelopen tien jaar is uitgegroeid tot een mondiaal doorvoerknooppunt voor cocaïne: ‘Recente cijfers laten een recordstijging zien in de hoeveelheid in beslag genomen cocaïne, van iets meer dan 22.000 kilo in de eerste helft van 2022 naar 29.702 kilo in de eerste helft van 2023. Hoewel dit op het eerste gezicht bemoedigend lijkt, illustreert het feitelijk de enorme omvang van wat er gebeurt. Onze huidige aanpak in de strijd tegen drugs is als dweilen met de kraan open.’

Volgens Halsema is dat evenwel geen aanklacht tegen het van oudsher liberale drugsbeleid, maar vooral een aansporing voor de internationale politiek om de teugels te laten vieren. Zo noemt Halsema de aanpak van MDMA, een veelgebruikte en relatief onschuldige partydrug. Eind jaren 80, begin jaren 90, werd MDMA – de werkzame stof in XTC-pillen - onder internationale druk als harddrug geclassificeerd. Sindsdien is de winstgevendheid van illegale MDMA-productie geëxplodeerd en heeft de jaarlijkse XTC-productie een geschatte straatwaarde van 18,9 miljard euro. ‘Dit laat zien hoe pogingen om zich aan te passen aan de wereldwijde strijd tegen drugs contraproductieve resultaten kunnen hebben,’ aldus Halsema. Om de Nederlandse problemen met drugs op te lossen, is het volgens Halsema dan ook geen zaak van het veranderen van het eigen drugsbeleid, maar het pleiten voor ‘internationale erkenning dat de oorlog tegen drugs contraproductief is’.

Halsema wil dat internationale overheden gaan inzien dat alternatieven voor de bikkelharde strijd tegen drugs nodig zijn. Dat moet gebeuren in internationale vergaderingen, omdat nationale drugsaanpak vaak wordt beperkt door internationale verdragen. Volgens Halsema moeten er nieuwe internationale allianties gesmeed worden ‘die prioriteit geven aan gezondheid en veiligheid boven strafmaatregelen’, zodat een ‘op de gezondheid gericht drugsbeleid kan worden geïmplementeerd zonder juridische belemmeringen’.

De Amsterdamse burgemeester schrijft wel dat er geen enkele snelle oplossing bestaat om het drugsprobleem tegen te gaan. Simpelweg legaliseren is ook geen optie, omdat de gezondheidsrisico’s van sommige drugs daar te groot voor zijn. Daar komt bij dat criminelen ‘hebben laten zien dat ze geweld zullen gebruiken om hun winsten te beschermen’. Volgens Halsema is het zaak ‘doelbewust en doordacht van koers [te] veranderen’, maar moet er absoluut actie worden ondernomen. Ze besluit met: ‘De toekomst van onze jongeren, onze levenskwaliteit, de stabiliteit van onze economie en de rechtsstaat staan ​​op het spel.’