Feiten en fictie over windmolens, Tata Steel en BBB

Een opiniestuk van kunstenaar Tinkebell op online opiniepagina Joop van BNNVARA, waarin ik, Tweede Kamerlid Henk Vermeer van de BBB, word beschuldigd van instemming met het bouwen van het “grootste windmolenpark ter wereld”, bevat zoveel onjuistheden dat het nodig is om de feiten te scheiden van de fictie.

Op 7 januari j.l. werd op opiniewebsite Joop het artikel geplaatst met de titel “Henk Vermeer tekent voor grootste windmolenpark ter wereld”. Dit artikel illustreert hoe makkelijk het is om, ook bij een aan een publieke omroep gelieerde opiniewebsite, podium te krijgen met het verdraaien van feiten. BBB staat voor een eerlijk en feitelijk debat, en daarom geef ik hieronder heldere antwoorden op de misleidende claims.

1. Geen instemming met een gigantisch windmolenpark
De aantijging dat BBB of ik persoonlijk akkoord ben gegaan met het bouwen van 500 windmolens langs de Noord-Hollandse kust is aantoonbaar onjuist. Het Hoofdlijnenakkoord (2024–2028), waar BBB medeondertekenaar van is, benadrukt juist dat windenergie op land vermeden moet worden en alleen op zee gerealiseerd moet worden als dit niet ten koste gaat van ruimte voor de visserij. Er staat letterlijk: “Windmolens komen zoveel mogelijk op zee, in plaats van op land, waarbij eerst gekeken wordt naar ruimte voor de visserij. Hier wordt een zorgvuldige balans gezocht.” Er is nergens sprake van een grootschalig windmolenpark aan de kust, laat staan van instemming hiermee door BBB.

Feiten:
• De elektriciteitsproductie uit windenergie in Nederland blijft groeien. In de eerste helft van 2024 is 17,4 miljard kWh opgewekt. De prioriteit ligt bij wind op zee, zoals ook afgesproken in het Hoofdlijnenakkoord.
• De nationale windenergieplanning richt zich op het bereiken van 21 GW offshore windvermogen tegen 2030, verspreid over meerdere windparken op zee, en niet specifiek langs de kust van Noord-Holland. BBB heeft zich hard gemaakt voor de in het hoofdlijnenakkoord gemaakte keuzes omdat deze het landschap, de natuur en visserijbelangen zo veel als mogelijk ontzien.

De bewering over een gigantisch windmolenpark langs de kust is niet onderbouwd en onjuist, net als de gesuggereerde handtekening van Henk Vermeer of BBB onder plannen om binnen nu en 5 jaar tenminste 500 windmolens langs de Noord-Hollandse kust te plaatsen, en voor 2040 dit aantal minimaal te verdubbelen.

2. Tata Steel en de energiemix: een genuanceerde aanpak
Het opiniestuk suggereert verder dat Tata Steel miljarden euro’s belastinggeld ontvangt voor de bouw van windmolens. Dit klopt niet. De verduurzaming van Tata Steel richt zich op de transitie naar CO₂-neutraal staal via groene waterstof, waarvoor een mix van energiebronnen nodig is.

Windenergie is één van de mogelijkheden, maar andere bronnen zoals kernenergie of geïmporteerde energie, bijvoorbeeld via waterkrachtcentrales in Noorwegen, worden ook overwogen.

Feiten:
• Het Programma Tata Steel 2024–2030 schat dat Tata Steel 6–9 GW aan groene energie nodig heeft om haar plannen te realiseren.
• Deze energiebehoefte kan worden ingevuld door verschillende hernieuwbare energiebronnen, afhankelijk van technologische en infrastructurele ontwikkelingen. Er is geen verplichting om dit met windenergie te realiseren, noch een koppeling met specifieke windenergie projecten.
• Tata Steel kan gebruik maken van het Klimaatfonds, dat is opgezet om brede verduurzamingsprojecten te ondersteunen, inclusief infrastructuur voor groene waterstof, maar er is geen directe koppeling met welk windmolenproject dan ook.

De energietransitie van Tata Steel richt zich op brede verduurzaming met diverse energiebronnen en er is geen koppeling met een windmolenproject.

3. Boeren blijven onze prioriteit
Het opiniestuk stelt dat boeren “alleen maar last” zouden hebben van deze plannen omdat geld voor Tata Steel niet naar noodlijdende boerenbedrijven gaat die last hebben van regelgeving. Dit is een misleidende weergave van de werkelijkheid. BBB zet zich in voor een energietransitie die haalbaar, uitvoerbaar en draagbaar is voor boeren, burgers en ondernemers. Bovendien hebben windenergieprojecten op zee geen directe impact op boerenbedrijven. Onzinnige regelgeving heeft dat wel. En suggereren dat deze bedrijven “stellen mank te gaan door alle regelgeving” geeft blijk van volstrekt gebrek aan kennis over onze voedselproductie.

Feiten:
• In het Hoofdlijnenakkoord is opgenomen dat de belangen van boeren en ondernemers gewaarborgd worden. Ook bij klimaatbeleid.
• BBB strijdt voor investeringen in duurzame landbouw en eerlijke regelgeving die ook zorgt voor een gelijk speelveld in en buiten Europa, zodat Nederlandse boeren niet worden benadeeld.

Het beleid van BBB is juist gericht op het ondersteunen van boeren, ook tijdens de energietransitie.

4. Geen landelijke ‘anti-windmolen-tour’
De bewering dat ik door Nederland zou reizen met Clintel-rapporten om desinformatie te verspreiden over windmolens, is een valse karikatuur. Kritisch zijn op de (mogelijke en aangetoonde) impact van windparken op het landschap, het elektriciteitsnet, gezondheid van omwonenden en lokale gemeenschappen is geen extremisme, maar noodzakelijk. BBB staat voor een realistische en eerlijke energietransitie die draagvlak heeft bij burgers en ondernemers.

Feiten:
• BBB wijst op de nadelen en mogelijke gezondheidseffecten van grootschalige windparken en ondersteunt alternatieven zoals investeringen in kernenergie.
• Rapporten van organisaties zoals Clintel worden soms aangehaald in debatten net als vele andere rapporten van wetenschappers en experts. BBB baseert zich op een breed scala aan wetenschappelijke en beleidsmatige bronnen.
• Kunstenaar Tinkebell levert geen enkel argument aan waarom zij het rapport van Clintel over windmolens meent als desinformatie te kunnen bestempelen. Het rapport bevat honderden bronvermeldingen, is degelijk onderbouwd en hier te lezen.

Het is geen desinformatie om kritisch te zijn op bepaalde aspecten van windenergie; dit is onderdeel van een gezond democratisch debat.

Oproep: plaats feiten boven fictie

Wat zijn de werkelijke feiten?
1. Geen gigantisch windmolenpark: BBB heeft nooit ingestemd met 500 of 1.000 windmolens langs de Noord-Hollandse kust.
2. Brede energiemix voor Tata Steel: Tata Steel kan diverse energiebronnen voor haar transitie gebruiken en is niet gebonden aan windenergie.
3. Ondersteuning boeren: BBB zet zich actief in voor eerlijke ondersteuning van boeren in de energietransitie.
4. Kritisch debat: Onze kritiek op weersafhankelijke opwekking van energie, zoals via windparken, is gebaseerd op feiten en het streven naar balans tussen duurzaamheid, gezondheid, economie en leefbaarheid.

Kortom, het geplaatste artikel is totaal niet gebaseerd op feiten, hoewel de spelregels op de website suggereren dat er artikelen geweigerd kunnen worden als er sprake is van onder andere: ‘op de man spelen in plaats van op de argumenten ingaan’ of ze ‘beschuldigingen bevatten zonder bewijzen’.

BBB blijft zich inzetten voor een duurzame toekomst die eerlijk is voor boeren, burgers en ondernemers. Ik nodig opiniemakers, kunstenaars, journalisten en wie dan ook uit om de feiten te controleren voordat zij misleidende aannames publiceren en zo (moedwillig?) het vertrouwen in de politiek beschadigen.

Henk Vermeer, Tweede Kamerlid voor BBB