Farmaceut verzesvoudigt prijs kankermedicijn, minister maakt zich zorgen

Minister Bruno Bruins (Medische Zorg) heeft zich uitgesproken tegen het absurd verhogen van de prijs van medicijnen door farmaceuten. De minister deed dat naar aanleiding van het bericht dat famarceut Novartis een kankermedicijn zesmaal zo duur heeft gemaakt, waardoor verzekeraars weigeren het medicijn nog te vergoeden.

Het gaat om het in Nederland ontwikkelde lutetiu-octreotaat, een medicijn tegen een zeldzame vorm van kanker. Het middel werd onder leiding van emeritus hoogleraar Eric Krenning ontwikkeld in het Erasmus MC. Met het middel, waar ruim drie decennia aan onderzoek in zit, kunnen zeldzame NET-tumoren worden bestreden. Het bedrijfje van Krenning en zijn mede-onderzoekers waarbinnen het middel werd ontwikkeld, werd in 2010 gekocht door de Franse farmaceut AAA waarna het geneesmiddel de handelsnaam Lutathera kreeg.

In 2017 kreeg Lutathera in zowel de VS als Europa de status van weesgeneesmiddel. Dat houdt in dat het medicijn erkend wordt als effectief middel tegen een zeldzame ziekte én dat de fabrikant het alleenrecht op de verkoop krijgt: tien jaar lang in de EU en zeven jaar in de VS. De uitzondering op die regel is dat ziekenhuisapotheken het middel nog wel mogen maken voor de patiënten van dat ziekenhuis.

Kort na het toekennen van de weesgeneesmiddelstatus werd AAA ingelijfd door het Zwitserse bedrijf Novartis, dat vrijwel direct de prijs van het geneesmiddel verzesvoudigde. Uit onderzoek van het Nederland Tijdschrift voor Geneeskunde (NTvG) blijkt dat veel zorgverzekeraars door de hoge prijs het middel niet langer willen vergoeden.

Minister Bruins laat weten dat dit een voorbeeld is van ‘hoe het niet moet’ en dat de fabrikant ‘geen maatschappelijke meerwaarde’ toevoegt: ‘Men vercommercialiseert een bestaande apotheekbereiding en vraagt ook nog eens een veel hogere prijs, zonder die te onderbouwen.’

De minister wijst erop dat patiënten wel gewoon de apotheekbereiding kunnen blijven gebruiken die nog wel wordt vergoed, maar zowel verzekeraars als patiënten zijn minder optimistisch. Hoewel het ziekenhuizen inderdaad nog toegestaan is het medicijn zelf te maken, zijn zij voor de inkoop van de grondstoffen alsnog aangewezen op Novartis, dat daarmee met zichzelf concurreert. Daarmee lijkt het een kwestie van tijd voor de farmaceut ook die prijzen laat stijgen.