Excelleren in tijden van crisis

Vorige week maandag werd in alle klassen medegedeeld dat de gehele school acuut in quarantaine ging. Het aantal coronabesmettingen was sinds dat weekend explosief gestegen, waarna werd besloten alle leerlingen naar huis te sturen. De lessen moesten weer tijdelijk online gegeven worden, totdat de persconferentie meer duidelijkheid zou geven omtrent een eventuele versoepeling van de quarantaineregels op scholen. Het bericht kwam tijdens het tweede lesuur, vlak na mijn uitleg over de nieuwe opdracht waarbij de brugklasleerlingen een chipsverpakking gaan ontwerpen.

Ondanks het feit dat een mogelijke schoolquarantaine al eerder was aangekondigd, kwam dit bericht toch weer als een onaangename verrassing. Nadat ik samen met de leerlingen had geluisterd naar deze mededeling, ging ik even op mijn bureaustoel zitten om te laten bezinken wat zojuist was verteld. Tegelijkertijd lette ik op de reacties van de leerlingen, die zojuist nog de prachtigste namen als Chipansee , Spacechips en ChupaChips hadden bedacht voor hun nieuwe chipsverpakking. Deze reacties waren globaal te verdelen in: “Yes! We mogen naar huis!” en “Nee! Niet wéér online…”

Terwijl de school in een mum van tijd leegliep, vroeg ik mezelf af hoe lang we nog opgezadeld zouden zitten met een onzichtbaar virus dat aansprakelijk is voor deze, inmiddels drie schooljaren durende, vorm van zichtbaar jojo-onderwijs. Er was geen tijd om lang hierover na te denken, want op dinsdag zouden de lessen op afstand van start gaan. Dit betekende dat er wederom ad hoc nieuwe opdrachten online gezet moesten worden in de digitale leeromgeving. Later die middag stond alles klaar voor de komende lessen en liep ik door de lege gangen naar de uitgang van de school.

Bij thuiskomst kwam ik op mijn telefoon een nieuwsbericht tegen waarin stond dat dit jaar 55 scholen in ons land het predicaat ‘excellente school’ hadden ontvangen. Dit is een jaarlijks terugkerende uitreiking die in 2012 door de toenmalige minister van Onderwijs in het leven is geroepen om kwalitatief goede scholen, die tevens excelleren met een specifiek en onderscheidend profiel, te prijzen. Het eervolle predicaat wordt echter niet zomaar uitgereikt. Na inschrijving voor deelname gaat er onder andere veel tijd zitten in het schrijven van een excellentieprofiel dat vervolgens verdedigd moet worden bij de Onderwijsinspectie. Daarna volgen er bezoeken, gesprekken en beoordelingen van een onafhankelijke jury en dient het excellente profiel uiteraard uitgewerkt en uitgedragen te worden door de hele school, voordat de titel daadwerkelijk uitgereikt kan worden.

Ondanks de inzet van de vele gedreven onderwijsmensen en de mooie concepten die hierbij ontstaan, ben ik toch van mening dat deze uitreiking momenteel ongepast is en op het verkeerde moment komt. Mede gezien de gecompliceerde coronabeslommeringen waar het onderwijs inmiddels alweer jaren mee te maken heeft. Het heeft daarnaast al geruime tijd de hoogste prioriteit om juist het gehéle onderwijs landelijk naar een dusdanig niveau te herkrijgen, waarin bijvoorbeeld alle scholen door de Onderwijsinspectie kunnen worden beoordeeld met een ‘voldoende’ of ‘goed’, waarin alle jongeren goed leren rekenen, lezen en schrijven en waarin ze mogen opgroeien tot goed onderlegde en zelfstandige volwassenen. Andere belangrijke agendapunten zijn onder andere dat de lerarentekorten worden aangepakt, voortijdige uitvallers op tijd worden gesignaleerd en opgevangen en dat de diverse vormen van (kansen)ongelijkheid verdwijnen. Dit alles is echter een nobel streven dat nog veel tijd en energie zal vergen en tevens bergen geld zal kosten.

Ondertussen werd tijdens de laatste persconferentie medegedeeld dat de quarantaineregels in het onderwijs versoepeld zullen gaan worden. De school gaat dus weer open voor iedereen! Het verzorgen van de online lessen bleek dit keer gelukkig van korte duur te zijn geweest. Ik bedacht ondertussen hoe de leerlingen thuis massaal zouden uitroepen: “Yes, we mogen weer naar school!” Want in mijn optiek staat het krijgen en mogen verzorgen van fysieke lessen nog altijd aan de basis van potentieel excellent onderwijs.