Europese Verkiezingen: Lukt het centrumrechts en links de opmars van extreemrechts te stuiten

Zondag kunnen in vrijwel de hele Europese Unie honderden miljoenen mensen hun stem uitbrengen voor het Europees Parlement (EP). Nederland ging donderdag al voor, zondag mogen onder meer kiezers uit Frankrijk, Duitsland, Italië, Spanje en Polen naar de stembus. In totaal zijn er 720 zetels te vergeven in het parlement.

De grootste fractie binnen het parlement blijft waarschijnlijk de centrumrechtse Europese Volkspartij (EVP) van Europese Commissie-voorzitter Ursula von der Leyen, de fractie waar ook het CDA deel van uitmaakt. Alle ogen zijn gericht op deze fractie, nu in aanloop naar de verkiezingen Von der Leyen plots samenwerking met extreemrechts niet meer op voorhand uitsloot. Zo flirtte ze openlijk met de extreemrechtse Italiaanse premier Giorgia Meloni en diens partij Broeders van Italië. Nederland is binnen de fractie van Meloni, de ECR, vertegenwoordigd door de SGP, Forum voor Democratie en JA21. Van die drie partijen heeft overigens alleen de SGP een zetel weten te behouden volgens de Nederlandse exitpoll, de andere twee verdwijnen uit het parlement.

In Frankrijk, dat 81 parlementariërs afvaardigt, is de verwachting dat de partij van president Emmanuel Macron het aflegt tegen de extreemrechtse Marine Le Pen die volgens de peilingen op een monsterzege afstevent. Het verwachte verlies van Macron draagt er aan bij dat de Renew-fractie, met daarin onder andere D66 en vooralsnog de VVD, zijn traditionele plaats als derde fractie binnen het Europees Parlement verliest aan extreemrechts.

Duitsland, goed voor 96 parlementariërs, ziet in de peilingen de christendemocraten stevig de leiding nemen. Spannend wordt het voor de tweede plaats. De Groenen staan in die peilingen op fors verlies, mede als gevolg van regeringssamenwerking met de SPD van premier Olaf Scholz en het doorvoeren van impopulaire klimaatwetten. Dat speelt ook de sociaaldemocratische SPD zelf parten. Ondertussen is de extreemrechtse Alternative für Deutschland (AfD) bezig aan een stevige opmars en bestaat de vrees dat die partij wel eens als tweede kan eindigen. AfD moet overigens wel op zoek naar een nieuwe Europese Fractie aangezien ze zelfs voor mede-rechtsextremist Marine Le Pen te extremistisch waren en die samenwerking daarop is stukgelopen.

De tweede plaats binnen het Europees Parlement blijft naar verwachting voor de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten, waar van oudsher de PvdA deel van uitmaakt.