Europese topambtenaar: 'Nederland te defensief over een sociaal Europa'

Nederland moet af van zijn koudwatervrees voor een ‘sociaal Europa’. “Nederland is vaak heel defensief. Zo van: wij hebben onze zaakjes goed voor elkaar, Europese Commissie blijf maar weg. Maar Nederland heeft juist ontzettend veel te bieden op het terrein van een sociaal Europa. Andere landen kunnen daarvan leren.” Dat zegt Joost Korte, directeur-generaal Werkgelegenheid en Sociale Zaken van de Europese Commissie in de podcast Betrouwbare Bronnen.

“Nederland is heel erg goed bezig en vaak ook de eerste die met veel durf moeilijke problemen te lijf gaat. Denk maar aan het Pensioenakkoord en de commissie-Borstlap die de problemen met doorgeschoten flexibilisering op de arbeidsmarkt wil aanpakken. Dat kan Nederland uitdragen. Als ik zie wat minister Wouter Koolmees allemaal gedaan heeft en ook zijn voorganger Lodewijk Asscher: dat is buitengewoon indrukwekkend”, zegt Korte, een van de drie hoogste Nederlandse ambtenaren bij de Europese Commissie.

Nederland is onder meer huiverig voor Europese invloed op zijn pensioensysteem. Op dit moment loopt een procedure tegen Nederland omdat het bepaalde delen van het pensioen belast als het naar het buitenland gaat. Volgens de Commissie is dat discriminatie op basis van nationaliteit, maar Nederland vreest hierdoor belastinginkomsten mis te lopen. In de Tweede Kamer wordt vaak geklaagd over Europese bemoeienis, maar Korte zegt dat Nederland niet bang hoeft te zijn dat er gewerkt wordt aan een ‘Europese Pensioen Unie’ waarin Nederlands geld ‘verdwijnt’. “Er is geen concrete bevoegdheid om hier aan wetgeving te doen”, zegt Korte. “Harmonisatie is niet aan de orde. Maar we letten wel op of de grensoverschrijdende aspecten oké zijn.”

Korte is het eens met president Klaas Knot van De Nederlandsche Bank. Die signaleerde onlangs dat het deel van het nationaal inkomen dat dient als beloning voor arbeid (de arbeidsinkomensquote) te laag is geworden. “Dat zie je overal in Europa en dat is niet goed”, zegt Korte. Het is een van de redenen waarom Eurocommissaris Nicolas Schmit – de politieke baas van Korte – binnenkort met een plan komt voor een Europees minimumloon. “Het aandeel wat werknemers verdienen als deel van de totale koek wordt kleiner en kleiner. Daarom willen we vanuit de Europese Unie een signaal geven: er is in Europa een bodem waar je als werknemer niet onder kunt komen.” Er komt geen uniform bedrag voor de hele EU, maar wel een kaderwet met criteria hoe je per lidstaat de minimumhoogte bepaalt, zegt Korte.

Volgens de Europese topambtenaar is premier Mark Rutte in Europa ‘een sleutelspeler’. “En de rol van Nederland is na het vertrek van de Britten alleen nog maar belangrijker geworden.”