EU laat vluchtelingen op Middellandse Zee voortaan aan lot over

De Europese Unie stopt met het oppikken van vluchtelingen en migranten op de Middellandse Zee. De EU neemt die beslissing op aandringen van Italië dat al langer van de reddingsmissies, operatie Sophia genaamd, af wil. De lidstaten moeten de stopzetting nog goedkeuren, maar dat lijkt een formaliteit te zijn.

Operatie Sophia hield in dat Europese marineschepen actief de mensensmokkel naar Europa dwarsboomden. Boten werden in beslag genomen en vernietigd en ook werd de Libische kustwacht getraind vluchtelingen al op het Afrikaanse vasteland tegen te houden. Vluchtelingen migranten die op zee werden opgepikt werden in sommige gevallen naar Italië gebracht – 45.000 personen in de laatste vier jaar, hoewel er de laatste maanden al een stevige afname te zien was.

Italië wilde dat er geen enkele vluchteling of migrant nog op Italiaanse bodem terechtkwam en heeft de EU nog zo ver Operatie Sophia per 1 april met in elk geval zes maanden op te schorten. Daarna wordt opnieuw geëvalueerd. Gedurende die zes maanden zullen er alleen nog verkenningsvliegtuigen boven de Middellandse Zee vliegen die de Libische kustwacht inseint bij het zien van mensensmokkelaars.

Reddingsorganisatie Sea-Watch maakt zich ernstig zorgen. Zo laat woordvoerder Jelle Goezinnen weten dat er in de nieuwe afspraken die maandag ingaan niets is vastgelegd over wat er moet gebeuren wanneer een boot in moeilijkheden verkeert. Er zijn geen Europese reddingsschepen meer in de buurt en dus hangt de reddingsoperatie af van de Libische kustwacht. Maar volgens Goezinnen hebben zij daar de capaciteit helemaal niet voor.

Uit cijfers van VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR blijkt dat vorig jaar meer dan 2200 mensen zijn verdronken tijdens de oversteek op de Middellandse Zee. Sea-Watch verwacht dat door het opschorten van Operatie Sophia dat aantal fors zal stijgen. In de Libische kustwateren is momenteel maar één hulporganisatie actief: het schip de Alan Kurdi van Sea-Eye zoekt daar al drie dagen naar de 41 opvarenden van een rubberboot waarvan al drie dagen elk spoor zoek is.

Vorige maand bleek uit een reportage van het Britse Channel 4 News dat migranten die door de Libische kustwacht of door de Europese grensbewaking terug naar het Libische vasteland worden gesleept, daar massaal slachtoffer worden van ernstige mishandelingen of verwaarlozing in ondermaatse kampen. In veel gevallen worden de migranten tot slaaf gemaakt en verhandeld.