EU kiest nieuwe leider, maar ligt de prioriteit bij het klimaat of toch de partijpolitiek?

Door: Fenna Swart en Maarten Visschers (Comité Schone Lucht) 

Het demissionaire kabinet heeft op persoonlijke aanbeveling van demissionair premier Mark Rutte, minister Wopke Hoekstra (Buitenlandse Zaken) voorgedragen als opvolger van Eurocommissaris Frans Timmermans in Brussel. Volgens Rutte heeft deze voordracht draagvlak binnen zowel het kabinet als de Europese Commissie in Brussel. De vraag is of dit klopt? Binnen het kabinet was D66 waarschijnlijk niet enthousiast. Maar ook in Brussel en tot ver daarbuiten in Europa, klinkt het protest. Het lot van Hoekstra ligt nu in handen van de leden van het Europees Parlement waar Hoekstra op 2 oktober gehoord zal worden. Een weigering komt zelden voor maar er is een precedent uit 2019. Dit protest dient serieus genomen te worden en een weigering is gerechtvaardigd. In het belang van klimaat en biodiversiteitsdoelen en onze aarde als geheel.

Of Wopke Hoekstra ook benoemd wordt is nog geen gelopen race. De hoorzitting op 2 oktober zal voor de leden van het Europees Parlement een cruciaal moment zijn om de kandidatuur van Hoekstra te beoordelen. Een delegatie van parlementariërs ondervraagt de kandidaat-commissaris dan drie uur lang over zijn Europese plannen. Zijn ze in die drie uur niet overtuigd, dan volgt een tweede sessie.

Dubieuze staat van dienst
Hoekstra’s staat van dienst als ex-werknemer uit de olie-industrie en actieve speler in het bedrijfsleven zonder aantoonbare kennis of expertise mbt klimaat- en biodiversiteitsvraagstukken, maken hem een ongeschikte kandidaat voor deze rol. Maar de belangrijkste redenen tegen deze benoeming zijn 1. gebrek aan leiderschap; 2. gebrek aan integriteit en tegenstrijdige belangen; 3. onwil om te investeren in hernieuwbare energie, en 4. weerstand mbt internationale klimaatovereenkomsten.

Economische belangen boven natuur
De partij van Hoekstra (CDA) wordt vaak bekritiseerd vanwege haar lauwe houding ten aanzien van het klimaatbeleid. Hun voorstellen geven vaak voorrang aan economische belangen boven milieuoverwegingen wat niet in overeenstemming is met de belofte van de Europese Unie om in 2050 klimaatneutraal te worden. Zoals consistente weerstand van de partij om regulier te investeren in hernieuwbare energiebronnen en duurzame praktijken te bevorderen, met uitzondering van de verbranding van biomassa die bepaald niet hernieuwbaar is.

Zelf onderwerp van onderzoek
In de coronatijd heeft Hoekstra als minister van Financiën ruim €3,4 miljard aan steun verleend aan luchtvaartmaatschappij KLM en heeft hij actief bezwaar gemaakt tegen de doelstellingen van de Nederlandse Regering om de uitstoot van stikstof en daarmee methaan, een krachtig broeikasgas, terug te dringen. Als Nederlandse senator werkte Hoekstra tegelijkertijd voor McKinsey, waar hij nauw samenwerkte met de controversiële klanten van het adviesbureau, waaronder grote farmaceutische, tabaks- en fossiele brandstofbelangen. Daarnaast is Hoekstra, terwijl hij lid was van de Commissie ter Bestrijding van Belastingontduiking, zelf onderzocht nadat de Pandora Papers zijn aandelen openbaar hadden gemaakt.

Maar Hoekstra's meest opmerkelijke politieke prestatie met betrekking tot het klimaat is dat hij zelf het doelwit was van een parlementair onderzoek van de gaswinning Groningen, waarin hij aandrong op de verdere exploitatie van olie en gas in Nederland. Hierbij verzette hij zich lang tegen financiële compensatie voor verwoeste woningen in het gaswinningsgebied van Groningen. En nog steeds is de compensatie te weinig.

Prioriteit natuur,gemeenschappen en soorten
De Europese Unie speelt een cruciale rol in de mondiale klimaatactie, en de persoon die in deze functie wordt benoemd, moet zich volledig kunnen inzetten voor de Klimaat- en biodiversiteit agenda met hoge urgentie, ambitie en een diep begrip van de complexiteit ervan. Europa Heeft een klimaatcommissaris nodig die prioriteit geeft aan maatregelen om kwetsbare natuur, gemeenschappen en soorten te beschermen in aansluiting op de behoefte van Europeanen, het klimaat en natuurbelang van de Europese Unie en onze aarde als geheel.

Dr. Fenna Swart, voorzitter van Comité Schone Lucht f
Drs. Maarten Visschers, bestuurslid Leefmilieu