Erdogan maakt Europeanen van Turkse afkomst verdacht

De belangstelling voor de verkiezingsspeech van president Erdogan in Turkije viel nog best tegen. Slechts twintigduizend personen vulden het stadion waar hij optrad. Een goede voetbalwedstrijd trekt meer publiek. De Engelstalige spreekbuis van de AK-Partij Daily Sabah probeerde die pil te vergulden door op te merken dat belangstellenden problemen kregen aan de Kroatische (en dus de EU-grens) bij Dubrovnik.

Voor een met Turkse vlaggen zwaaiend publiek hield Erdogan zijn gebruikelijke verhaal. Hij riep zijn toehoorders op hun Turkse wortels niet te vergeten maar hij benadrukte tegelijk dat zij en hun kinderen de taal van het land waar zij woonden goed moesten leren spreken en schrijven. Dit als onderdeel van een behoorlijke opleiding in het algemeen.

Daar bleef het niet bij. Erdogan gaf zijn aanhangers de opdracht om de politiek in te gaan zodat zij hun verraders in de Europese parlementen van repliek konden dienen en waar mogelijk vervangen. Ongetwijfeld doelde de president hier op politici van Turkse afkomst die binnen de EU een carrière maken in een traditionele politieke partij.

Daarmee maakte hij de Turkse gemeenschappen in Europa massaal verdacht. Hij laadde de verdenking op hen dat zij een vijfde colonne zijn die via de democratische instituties van de EU-staten politieke macht voor zichzelf en hun president in Ankara wilde vergaren. Tegelijkertijd had Erdogan de brutaliteit om politici die niet onder zijn vlag varen, voor verraders uit te maken.

Het is van belang om vast te stellen, dat Erdogan absoluut niet op de loyaliteit van alle Turken kan rekenen. Ondanks de ijzeren greep op de media haalde hij bij de verkiezingen van de afgelopen jaren niet meer dan de helft plus een beetje. Ook in Europa is zijn aanhang niet zo groot als soms wel eens gedacht wordt. Zo bleef in Nederland bij de Turkse verkiezingen de helft van de kiesgerechtigden weg. Dertig procent van wie wel de moeite nam om naar de stembus te gaan, stemden tegen de president en de AK. Bedenk ook dat in Nederland heel wat Koerden wonen die geen reden hebben om Erdogan dankbaar te zijn.

De Turkse president leeft van confrontatie en polisarisering. Het is in zijn electoraal belang dat mensen met Turkse wortels in Europa zich daar zo ongemakkelijk mogelijk voelen zodat zij hun heil bij hem en zijn AK blijven zoeken. Vandaar dat het hem wel zou uitkomen als er méér wantrouwen ten opzichte van Turkse immigrantengemeenschappen. Daar kan Erdogan alleen maar garen bij spinnen.

Het is daarom van belang dat de Europese politieke partijen niet in die val trappen. Zij dienen krachtig op te komen, niet alleen voor hun partijgenoten van Turkse afkomst met hun aanhang in de migrantengemeenschappen maar ook door geen angst te zaaien met verhalen over de lange arm van Erdogan. Sluit vriendschapsbanden met de partijen die in Turkije het behoud van de seculiere staat voorstaan. Ga inhoudelijk in de aanval. Besef daarbij dat vreemdelingenhaat precies is wat Erdogan wil. Op die akker bloeit het onkruid van de AK-partij.