Wat er nu weer van mannen wordt afgepakt

Sommige tradities verdwijnen zonder dat je er erg in hebt. De attachékoffer bijvoorbeeld. In de vorige eeuw zag je die in de ochtendspits overal in de trein. Mannen die hem als schild voor zich op hun schoot hielden.

Een vriend van me merkte een keer bij toeval dat die mannen een geheim genootschap vormden, zoals mannen nu eenmaal graag doen. Op een dag kreeg hij voor zijn verjaardag een attachékoffer. Toen hij er de volgende dag mee naar zijn werk ging en in de trein stapte werd hij ineens begroet door andere mannen met attachékoffer. Hij had altijd gedacht dat al die mannen elkaar kenden en elkaar daarom goedemorgen wensten. Dat was dus niet het geval. Het was een code. Wie een attachékoffer droeg, werd gegroet. De kantoorridders vormden zo hun eigen kaste.

Wat zat er trouwens in die attachékoffers? Belangrijke documenten? Geheime notulen? In de metro viel er een keer per ongeluk open: een lunchbox, groene appel en een broek die kennelijk naar de stomerij moest.

De kantoorkoffer is al vervangen door de laptoptas of rugzak, attributen van de nerd die een stuk genderneutraler zijn. En het volgende typische mannelijke symbool gaat er nu ook aan: het pak.

Britse media meldden deze week dat nog maar een op de tien werknemers een pak draagt. Bijna de helft van de ondervraagden vindt zelfs dat een pak niet meer thuishoort in een kantooromgeving. De stropdas, twintig jaar geleden door wijlen prins Claus demonstratief afgeworpen , heeft ook z’n langste tijd gehad, 42 procent vindt het accessoire niet meer passen.

Een pak met stropdas is het uniform van de macht. Laatst viel het sommige van mijn collega’s op dat de directeur van de tamelijk egalitaire organisatie waar ik werk steeds vaker een pak begon te dragen. Waarom? Begin deze week werd bekend dat hij BNNVARA verlaat en baas van de NOS wordt, zo’n bedrijf waar tradities nog in ere worden gehouden.

Verantwoordelijk voor de uitroeiing van het pak wordt Richard Branson gehouden, de miljardair die al hip was toen Silicon Valley die lifestyle nog moest ontdekken. Hij vertoont zich overal in jeans, ooit de werkkleding van de goudzoeker. Of gelukszoeker.

Dat het pak verdwijnt is een teken van de vooruitgang en persoonlijke vrijheid die conservatieven zo vrezen. “Ik denk psychologisch dat pakken mensen gek maken,” zei Rose McGowan, de actrice die als eerste Weinstein aanklaagde, deze week in de show van Stephen Colbert. Ze wees er op dat een pak de bewegingsvrijheid beperkt. Je kunt je handen niet boven je hoofd doen. Maar het staat natuurlijk ook anderzins voor een gebrek aan vrijheid. Wie een pak draagt conformeert zich in alle opzichten en die beperkingen leiden er toe dat de dragers de meeste vreselijke dingen gaan doen.

Het wachten is nu op het conservatieve dwaallicht dat roept dat het kostuum stiekem van mannen wordt afgepakt, dat de mode homeopatisch genderneutraal wordt gemaakt, het zoveelste bewijs van gedwongen feminisering. Maar misschien klinkt die klacht pas als de volgende logische stap wordt genomen: dat mannen gewoon weer rokken gaan dragen.