Er gaan vast nog meer Kamerleden voor zichzelf beginnen

Op 17 maart werden er zeventien partijen in de Tweede Kamer gekozen. Een absoluut record was dat niet. In 1918 (meer dan een eeuw geleden dus) schijnt zoiets ook al eens te zijn voorgekomen. Maar iedereen kon vermoeden dat partij nummer achttien niet lang op zich zou laten wachten, want er zouden afsplitsingen volgen. En die kwamen er ook al heel snel. De eerste leverde weliswaar geen extra partij in de Kamer op (50PLUS werd Fractie-Den Haan), maar na de breuk bij Forum voor Democratie is het zover. Wybren van Haga en twee medestanders beginnen voor zichzelf.

Voor Van Haga is het al de tweede keer in zijn politieke leven dat hij zich afscheidt. In de vorige kabinetsperiode was hij immers aanvankelijk lid van de VVD, vóór hij daar aan de deur werd gezet en zijn Kamerzetel inpikte. Wie is er indertijd eigenlijk op het idee gekomen deze halvegare op de kandidatenlijst te plaatsen? Maar goed, Van Haga vormt nu met twee kompanen een eigen fractie. Het besluit van Thierry Baudet om de Tweede Wereldoorlog in te zetten voor zijn wappie-waanzin was kennelijk de druppel die zijn emmertje deed overlopen. Van Haga is er dus achter dat Baudet niet deugt. Het zal mij benieuwen wanneer hij ontdekt dat hijzelf ook niet deugt.

Met achttien Kamerfracties zijn we er natuurlijk nog lang niet. Ik voorzie nog heel wat meer afsplitsingen. Bij het restant van FvD bijvoorbeeld gaat het vast wel een keer mis. Ook de weglopers uit deze fractie, onder leiding van Van Haga, krijgen het ongetwijfeld nog met elkaar aan de stok. Wie al binnen twee maanden zetelroof pleegt heeft weinig aanleiding nodig om dat nog een keer te doen. Bij JA21 zie ik eveneens nog wel eens iemand zijn (of haar) eigen weg gaan. Fractieleider Joost Eerdmans heeft in het verleden diverse malen het voorbeeld gegeven. Hij was achtereenvolgens actief voor het CDA, de LPF, EenNL, Leefbaar Capelle, Leefbaar Rotterdam en FvD. Iemand met zo’n verleden mag er niet op rekenen dat hij louter door gehoorzame lakeien wordt omringd.

Of de PVV nog afsplitsingen tegemoet kan zien weet ik niet, maar ik steek er mijn hand niet voor in het vuur dat zoiets níet gebeurt. Partijleider Geert Wilders mag dan zorgvuldig checken of iemand wel de jaknikker is die hij of zij voorgeeft te zijn, een slordigheidje is snel begaan. In de regeerperiode van Rutte III bleef alles rustig bij de PVV, maar ten tijde van Rutte II was dat anders. Maar liefst drie Kamerleden verlieten toen het moederschip van Wilders en namen hun Kamerzetel mee. Eén van hen – Joram van Klaveren – heeft zich inmiddels tot de islam bekeerd, waaruit blijkt dat je werkelijk niets dient uit te sluiten.

Ook bij de al langer bestaande fracties kan de vlam in de pan slaan. De VVD heeft inmiddels pijnlijke ervaringen met het fenomeen zetelroof. Ook de PvdA kreeg er vrij recent mee te maken (denk maar aan DENK). En neem de SP, waar een kleine twintig jaar geleden het – inmiddels overleden – Kamerlid Ali Lazrak de Groep Lazrak begon. Bij het CDA moet je een beetje verder in de tijd teruggaan, maar ook die partij heeft last gehad van afsplitsers.

Begrijp me goed: zetelroof mag. Het is niet in strijd met de Nederlandse grondwet. En er echt iets tegen ondernemen is vrijwel onmogelijk. Je kunt hooguit wat financiële sancties treffen tegen zetelrovers, concludeerde een werkgroep uit de Kamer een paar jaar geleden nog. Eén Kamerlid bepleitte destijds niettemin om het verschijnsel helemaal te verbieden. Dat Kamerlid was (toenmalig) fractievoorzitter Henk Krol van 50PLUS. Dezelfde Krol die…? Inderdaad.