EO-filmpje over vrouwenonderdrukking Pakistan getuigt van white saviour complex

In een filmpje van EO Metterdaad getiteld “Onderdrukking van vrouwen” is te zien hoe het de EO lukt om van Pakistan het meest achtergestelde land ooit te maken. Dit filmpje is onderdeel van een reeks over Pakistan waarbij pijn en leed van kennelijk alledaagse Pakistaanse vrouwen wordt tentoongesteld aan de Nederlanders. Dit werd mij onder de aandacht gebracht door de Nederlandse schrijver Haroon Ali zijn Instagram-pagina.

Het volledige filmpje op de site van Metterdaad begint met: “ Als je hier in Pakistan als meisje geboren wordt, sta je direct al met 10-0 achter. Letterlijk is er geen geboorteparty als je ter wereld komt. En de rest van je leven is ook geen feestje. ” Vervolgens zegt de mannenstem: “ Want in meisjes wordt niets geïnvesteerd. ”

De generalisaties in dit filmpje zijn overweldigend. Mina, een Pakistaanse vrouw van 24, heeft de hoofdrol. Zij vertegenwoordigt volgens de filmmakers de gemiddelde Pakistaanse vrouw. Ze mogen wel naar de universiteit in de stad om een diploma te behalen. Maar uiteindelijk moeten ze toch terug naar een dorp waar ze uitgehuwelijkt worden aan een ongeschoolde boer waarbij de vrouwen voor de rest van hun miserabele levens koeien moeten melken, brood bakken en “ja en amen” moeten zeggen tegen hun ongeletterde echtgenoot. Het is duidelijk dat Mina op zijn zachtst uitgedrukt pech heeft gehad in haar leven, maar zij vertegenwoordigt niet de gemiddelde Pakistaanse vrouw. Wellicht vertegenwoordigt zij wel de Pakistaanse vrouw op het platteland. Maar met dezelfde redenering van de filmmakers zou je kunnen zeggen dat de standpunten van Willem Engel over het Nederlandse coronabeleid het algehele standpunt van heel Nederland vertegenwoordigen.

Wat mij ontzettend tegen de borst stuit, is dat dit filmpje verteld wordt vanuit een soort white saviour complex waarbij vanuit een wit perspectief naar de levens van achtergestelde bruine mensen wordt gekeken. Je zou toch ergens denken dat ze een Pakistaanse Nederlander zoals Haroon Ali zouden raadplegen voordat ze überhaupt zo’n filmpje maakten?

Het white saviour complex wordt walgelijk bevestigd in een filmpje dat inmiddels offline is gehaald door EO Metterdaad maar gelukkig nog op de Instagram-pagina van Haroon Ali te vinden is. Hierin gaat een witte Nederlandse vrouw met een andere witte Nederlandse vrouw in gesprek over hoe alle Pakistaanse vrouwen onderdrukt worden. De redacteur Elise die naar eigen zeggen een dag als “Pakistaanse vrouw gaat leven” laat de kijker zien hoe dat is. Volgens Elise moet de gemiddelde Pakistaanse vrouw aan haar vader toestemming vragen om naar het werk te gaan, is het ongebruikelijk voor vrouwen in Pakistan om auto te rijden en moet ze aan haar broertje toestemming vragen om te lunchen met een ongetrouwde man. In dit hele filmpje wordt er nul keer een Pakistaans-Nederlands perspectief geraadpleegd, maar ontstaat er een confirmation bias voor Elise de redacteur over haar beeld van Pakistaanse vrouwen.

Deze hele Pakistan-reeks en de social media-post die er bij hoort, voelen aan als een aflevering van Nieuw Zeer. De vrouwen in Pakistan hoeven niet gered te worden door Nederland en vooral niet onder het mom van christelijke zendingsdrang en naastenliefde.

Voor een waarheidsgetrouw beeld over hoe het gesteld is met vrouwen in Pakistan verwijs ik dan ook graag door naar de reportage die Haroon Ali maakte over Pakistaanse vrouwen in 2020.

En aan de redactie van EO Metterdaad: wellicht dat het goed is als jullie voortaan iemand op de redactie hebben die kan zeggen “ Is dit wel een goed idee”?