Een zwart hek om de urgentie van de kllimaatcrisis

De gemeente Den Haag doet wat we allen het liefste zouden doen: een zwart hek plaatsen rondom de urgentie om wetenschappelijk gebaseerd klimaatbeleid te voeren. Ze plaatsen zaterdag zwarte schermen rondom de plaats waar Extinction Rebellion activisten gaan demonstreren. Ze laten wel wat media en onafhankelijke waarnemers toe, maar de aandacht die de vorige demonstratie genereerde hopen ze zo in te perken.

Bij de vorige demonstratie was een grote groep omstanders aanwezig die vanaf een veilige plek toekeek. Ook al werden ook deze steundemonstranten en toekijkers onterecht weggestuurd door de ME, liet dit ook zien welke steun er is voor de boodschap van Extinction Rebellion.

In mijn interview met Lee McIntyre, auteur van How to Talk to a Science Denier spraken we over de selectiviteit van wetenschapsontkenners. Wetenschapsontkenning betekent niet dat je alle wetenschap ontkent – zo vliegen Flat Earthers naar hun conferenties en vertrouwen antivaxxers voor andere zaken wel gewoon op het oordeel van hun arts. Wij in Nederland zijn – collectief – klimaatwetenschapsontkenners. De meeste mensen en organisaties erkennen inmiddels wel dat er klimaatverandering is (klimaatcrisis is vaak nog een eng woord) en dat we ‘iets’ moeten doen. Maar ze negeren vervolgens wat de wetenschap daadwerkelijk zegt over welke maatregelen we nu zouden moeten nemen om onze kinderen nog een kans te geven op een anderhalvegraadsamenleving.

En de meeste instituten instituten hebben het inmiddels ook over duurzaamheid, maar ze selecteren de wetenschap over wat er moet gebeuren en plaatsen zwarte hekken rondom de urgentie waarmee en het tempo waarop het moet gebeuren. Of ze erkennen de urgentie van de klimaatcrisis, maar negeren de wetenschappelijke boodschap dat we daadwerkelijk nog iets kunnen doen en we zelfs alle technologie, kennis en wetenschap hebben om het te doen.

Ik vroeg McIntyre hoe hij dit verklaarde. Zijn antwoord, gebaseerd op 20 jaar wetenschappelijke studie van wetenschapsontkenning, was eenvoudig maar verhelderend: als men dat deel van de wetenschap zou erkennen dan heeft dat consequenties voor onze manier van leven. En zolang we ontkennen dat het bestaat dan hoeven we er ook niet naar te handelen. We erkennen klimaatwetenschap maar plaatsen een zwart hek rondom haar urgentie.

Out of sight

Hoe ironisch is het dat demonstratierecht gebaseerd is op “within sight and sound”. Extinction Rebellion koos de A12 omdat het een zichtbare plek is tussen de relevante ministeries. Bij de vorige demonstratie werden omstanders opgeroepen om naar het Malieveld te gaan om daar te kijken naar de demonstratie (die daar niet was). Nu heeft de gemeente voor een andere tactiek gekozen: als XR niet wil verplaatsen naar een plek “out of sight”, dan zorgen we zelf wel dat het buiten het gezichtsveld plaatsvindt. 

Nu het gezag ervoor kiest de klimaatactivisten aan ons zicht te onttrekken wijs ik op het boek Rebelleren voor het Leven van Rozemarijn van ’t Einde. Hoogstwaarschijnlijk zal ze op de A12 zitten zaterdag. Hoewel ze aan ons gezicht onttrokken wordt is haar manifest daar opgetekend.

Rebelleren voor het leven

Het boek is indrukwekkend en leest als een trein (of ander duurzaam voertuig). Ook voor wie klimaatactivisme niet steunt is het interessant want het geeft inzicht in de wanhoop die leeft onder een groot deel van de bevolking. Deze wanhoop komt voort uit het feit dat we met open ogen een steeds erger wordende crisis inrijden. Het enige gesprek dat we collectief voeren is hoe we misschien iets minder gas kunnen geven. De wetenschappelijke werkelijkheid dat we op de rem moeten trappen wordt collectief genegeerd, weggezet als extreem of doodgezwegen.

Stilzwijgend zijn we overeengekomen dat zelfs een tweegradensamenleving het ons niet waard is om te doen wat nodig is voor toekomstige generaties. We zijn bereid te accepteren dat wij de laatste generatie zijn die woont op een leefbare planeet. Dit zeggen we natuurlijk niet hardop, maar dat maakt het niet minder waar. Klimaatrealiteit is een taboe en wie het aankaart wordt afgestraft. Academische vrijheid staat onder druk voor wie de harde werkelijkheid van klimaatwetenschap verkondigt.

Rozemarijn kampt met lichamelijke uitdagingen, een verstoord "intern klimaat" zoals ze het zelf noemt. Keer op keer vragen mensen in haar boek waarom ze actievoert als dit zo'n zware wissel trekt op haar gezondheid. Zo belangrijk vind ik het dus, zegt ze dan.

Is Rozemarijn onredelijk? Zijn zij en de anderen die zaterdag rebelleren voor het leven extreem? Of luistert ze naar wetenschap in plaats van sociale conventies?