Een tip voor alle leraren: los de problemen van je bestuur niet op

Alle scholen zijn weer aan. De staking duurde tenslotte maar een dag. Er was zelfs een school die vorm gaf aan de actie door met alle leerlingen fijn een dag paarden te gaan vertroetelen in de manege. Minister Slob was dan ook niet onder de indruk en datzelfde gold voor de Kamerleden van de regeringspartijen. Net als bij de boeren en de bouwvakkers verklaarden zij de staking te begrijpen. Zij wilden ook meer voor het onderwijs doen maar er waren limieten: tenslotte kende het land nog andere grote problemen zoals de stikstofcrisis. Een Kamerlid van het CDA wekte bij Goedemorgen Nederland zelfs de indruk dat hij de sociale zekerheid van de leerkrachten wilde afbouwen want er zaten tienduizend docenten ziek thuis en die konden dan – o schande – maximaal negen jaar van een uitkering genieten. Daar moest maar een einde aan komen, vond hij. Die moesten zo snel mogelijk kennelijk met burn-out en al terug voor de klas.

De leraren krijgen niks, dat geef ik je op een briefje, geen loonsverhoging, althans geen serieuze, en zeker geen verlaging van de werkdruk.

Een paar weken geleden had ik een tip : geef alle leerlingen voor elke prestatie automatisch een 9, net zo lang tot de gerechtvaardigde eisen zijn ingewilligd. Dat is achteraf misschien een beetje te kort door de bocht en wellicht zozeer in strijd met de beroepseer dat zelfs de meest in het nauw gedreven docent er niet aan zal beginnen. Alle, maar dan ook alle leraren in mijn omgeving werken veel meer uren dan waarvoor ze worden betaald. Zij spelen een grote rol in buitenschoolse activiteiten zoals de regie van het jaarlijkse toneelstuk. Zij springen bij ziekte van collega’s zonder bedenkingen in. Een heb ik er zelfs op betrapt dat hij van zijn eigen centen leermiddelen kocht die de school niet ter beschikking stelde. Dit alles doet mij denken aan de wezenlijke les, die een coach mij ooit leerde. Hij zei: “Han, probeer je niet overal probleemeigenaar van te maken. Bied geen hulp als daar niet om gevraagd wordt. Leg de problemen wel altijd daar waar ze horen. Bij de eigenaar van het probleem.” Het was een geweldige raad en het kwam mijn functioneren zeer ten goede.

Leerkrachten zouden met ingang van vandaag de les van mijn coach moeten leren: leg problemen neer bij de probleemeigenaar. Heel expliciet en gedocumenteerd. Jullie zijn er om les te geven en om in de klas de leerdoelen te halen. Het is aan het bestuur om daarvoor voldoende faciliteiten ter beschikking te stellen. Daarom staat dat gruwelijke woord faciliteren ook zo vaak in beleidsnota’s en taakomschrijvingen van de staf waarmee dit bestuur zich heeft omgeven. De lessen kunnen alleen maar vrucht dragen als de docent in staat gesteld wordt ze op een behoorlijke manier te geven. Als er een personeelsprobleem ontstaat, is het aan het bestuur dat op te lossen. Wanneer teveel rugzakkinderen de hele gang van zaken structureel verstoren, dan zullen er op de een of andere manier kleinere klassen moeten komen. Het bestuur moet dat regelen. Laat het dit na, dan heeft dat gevolgen voor de kwaliteit van het onderwijs. Als er een situatie ontstaat waardoor een school gedwongen is alle leerlingen bijvoorbeeld een dag per week naar huis te sturen, dan is dat een zaak voor het bestuur. Dan ga je dat niet “oplossen” door onderwijsassistenten te promoveren of – god betere het – ouders voor de klas te zetten of door onbetaald over te werken.

Je wilt zelf natuurlijk ook geen vakken geven waarvoor je niet bevoegd bent. Een bestuur kan je niet dwingen knollen voor citroenen te verkopen. Ze zitten daar met zijn allen prachtig in dat glanzende kantoor. Laat ze maar eens doen waar ze voor betaald worden. Tot nog toe maken ze jou eigenaar van problemen die op hun bordje thuishoren. Schuif ze terug. Gaan het bestuur of de inspectie of wie dan ook dreigen, houd ze dan de CAO onder de neus waarin nauwkeurig staat welke prestaties er van het onderwijzend personeel wordt verwacht. En je kunt de discussie natuurlijk altijd in de rechtbank voortzetten als ze dat zo graag willen. Alles wat buiten de CAO valt, is jouw probleem niet. Stop met improviseren en zelf stoplappen verzinnen. Niemand is je er dankbaar voor. Integendeel, als het misgaat krijg jij de schuld want jij hebt je immers eigenaar gemaakt van een probleem dat niet het jouwe was.

Luister naar de coach. Confronteer het bestuur met zijn problemen. Verwijs boze ouders naar het bestuur. Vertel dat ze daar de voorzitter of de penningmeester op moeten aanspreken en dat U erg met ze meevoelt. Geef adressen, telefoonnummers en e-mails, zodat de ouders de probleemeigenaars gemakkelijk en te allen tijde kunnen bereiken. U staat die ouders allemaal ook te woord als ze ‘s avonds komen klagen over de 2 die U volkomen terecht aan hun weerzinwekkende etterbakje heeft gegeven, dan kan de voorzitter ook wel eens een keer met een ouder praten in plaats van naar Pauw te kijken.

Zo doe je dat. Laat je niet kisten. Word niet overspannen. Doe je werk en zorg dat anderen hún werk ook doen vooral de lui met de verantwoordelijkheden de topsalarissen en die arrogante tronies.