Een stem vóór CETA, is een stem tegen een progressieve toekomst

Door Niesco Dubbelboer en Rosanne Rootert

Open brief aan de PvdA-fractie in de Eerste Kamer, met name aan Ruud Koole, Mei Li Vos en Ferd Crone

Amsterdam, 8 juli 2022

Beste Mei Li, Ruud en Ferd,

Langs deze weg doen wij een dringende oproep aan jullie om tegen CETA te stemmen volgende week. Als jullie dat doen en CETA wordt stopgezet, dan is dat een belangrijke progressieve stap voorwaarts in het broodnodige bijstellen van het neo-liberalisme. Voor de mensen die het nog niet weten: CETA is de naam van het handels- en investeringsverdrag tussen EU en Canada, dat multinationals een nieuw wapen in handen geeft tegen wetten en regels die hen niet bevallen. De PvdA in de Eerste Kamer lijkt de beslissende stem te hebben. 

De arbitrageclausule voor bedrijven in CETA vormt een bedreiging voor het klimaatbeleid en het ondermijnt de rechtsstaat. Daarnaast kan Canada straks via ambtelijke comités negatieve invloed uitoefenen op onze standaarden voor voedselveiligheid en andere belangrijke onderwerpen. 

De vraag aan jullie is simpel: als je als PvdA-senator in de Eerste Kamer de positie hebt om een ouderwets en vervuilend verdrag te stoppen en daarmee een rechtvaardige wereld dichterbij te brengen, dan laat je die kans toch niet lopen? 

Nederland is een handelsland, zeker. Maar handel die buitenlandse investeerders onevenredig veel invloed geeft op de belangen van onze burgers, werknemers en bedrijven, kunnen we missen als kiespijn. FNV en milieuorganisaties zijn daarom tegenstander van CETA. Ook GroenLinks, SP en Partij voor de Dieren zijn fel gekant tegen het verdrag dat het milieu schaadt, meer dierenleed veroorzaakt en de democratie verzwakt. Sterker nog, het congres van de PvdA, jullie collega’s in de Tweede Kamer, vele lokale PvdA-fracties van Amsterdam tot Groningen, hebben zich in moties uitgesproken tegen CETA. Waarom zou je dan voor stemmen?

We weten dat jij, Ruud, je enorm hebt verdiept in het onderwerp. Dat siert je. Je hebt na vele vragen en kritische opmerkingen een toezegging losgekregen van de EU-commissaris. Er komt nu een meldpunt voor duurzaamheidsklachten voor NGO’s en vakbonden. Op zich is dat knap werk, maar juist de NGO’s en vakbonden wijzen erop dat deze afspraken over duurzaamheid en arbeid in CETA “vaag, zwak en niet afdwingbaar” zijn. Zo’n meldpunt voegt heel weinig toe en staat in schril contrast tot het enorm krachtige claimsysteem dat multinationals krijgen. Het neemt de fundamentele bezwaren jegens CETA geenszins weg.

Zoals oud Labour-leider Tony Blair ooit eens op opmerkte: je verliest het zicht op het grote verhaal als je jezelf verliest in de details. Wij vrezen dat dit nu bij jou speelt, Ruud. En, in het kielzog van jou, bij je collega’s. Wij vinden Europa belangrijk en handelsverdragen kunnen – mits gericht op eerlijke handel, duurzaamheid en sociale rechtvaardigheid - bijdragen aan een betere wereld. Maar CETA voldoet daar bij lange na niet aan.

Dankzij CETA krijgen multinationals een nog stevigere positie om druk uit te oefenen op wetgeving in de nationale staten. Wanneer nationale wetgeving volgens deze bedrijven strijdig is met hun (winst)belangen, kunnen ze een staat aanklagen bij een speciaal arbitragehof, buiten de nationale rechter om. De claims kunnen oplopen van miljoenen tot soms zelfs miljarden. Dat zet oneigenlijk veel druk op democratische besluitvorming. 

De gezaghebbende econoom Thomas Piketty noemt CETA een verdrag uit een ander tijdperk. En terecht. Het is geen wonder dat grote groepen burgers en maatschappelijke organisaties strijd voeren tegen dit systeem. 

Wij als PvdA leden maken ons grote zorgen over jullie mogelijke voorstem. Mei Li, jij hebt aangegeven dat jullie formeel nog geen standpunt hebben bepaald. Maar teveel signalen bereiken ons dat jullie voor willen stemmen, omdat jullie (boterzachte) toezeggingen hebben gekregen. En als jij Ferd, afgelopen week in een publieke bijeenkomst opmerkt dat ‘de tegenstanders’ niet op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen en zich baseren op twee jaar oude informatie, dan getuigt dat niet van veel respect. Want nogmaals: álle progressieve clubs, van vakbonden tot democratiebehartigers, van milieuorganisaties tot progressieve boerenorganisaties zijn zeer goed op de hoogte van de laatste ontwikkelingen. En ze zijn tegen. Net als de Tweede Kamer-fractie van de PvdA. Niet alleen de voormalige fractie die twee jaar geleden tegen CETA stemde, maar óók de huidige fractie, die vorige week stemde voor een motie die vroeg om intrekking van CETA.

Op het afgelopen PvdA-congres in juni zagen wij veel jonge mensen het podium betreden, vol vuur over onderwerpen die hen raakten: bestaanszekerheid voor jongeren, samenwerking met GroenLinks, een definitief afscheid van het neoliberalisme, meer aandacht voor klimaat en duurzaamheid. Deze jongere generatie werd ook op het podium neergezet als decor tijdens de speeches van Frans Timmermans, Esther-Mirjam Sent en Attje Kuiken waarin zij spraken over een leefbare wereld en een progressieve toekomst, juist voor hen. Met een stem vóór CETA stemmen jullie eigenlijk tegen deze nieuwe generatie PvdA’ers.

Beste senatoren, de PvdA heeft sinds een paar jaar afscheid genomen van de dominantie van het marktdenken en keurt CETA af, net als GroenLinks en álle andere progressieve organisaties. Het CETA-verdrag past op geen enkele manier bij de koers die de PvdA nu samen met GroenLinks heeft ingezet. 
Dus nogmaals onze vraag: waarom vóór stemmen? 

De stemming over CETA is een bepalend moment voor Europa én voor de PvdA. Het progressieve deel der natie wil ander beleid en niet nog meer macht voor multinationals. Het klimaat verdient bescherming en niet nog meer bedreiging. We verdienen meer democratie, niet minder. De wereld verdient betere handelsverdragen. Vóór CETA stemmen betekent doorgaan op de oude, verkeerde weg. Vandaar deze dringende oproep aan jullie: stem tegen CETA en kies voor een democratische, duurzame en sociale samenleving.

Niesco Dubbelboer, PvdA-lid en voorvechter meer democratie 
Rosanne Rootert, PvdA-lid en campagnevoerder voor het klimaat (nam ontslag bij de Rechtspraak om onbetaald voor Reclame Fossielvrij te werken)

Ben je PvdA-lid en ben je het eens met Dubbelboer en Rootert? Steun dan hun oproep door dit formulier te ondertekenen.