De opiniesite van BNNVARA met actueel nieuws en uitgesproken meningen
Een observatie uit 1923
•
‘Deze negers zijn zendelingen die het licht hunner beschaving laten schijnen over ‘t Verre Westen’
Het is weer godvergeten laat geworden en ik moet wachten tot mijn stick volgeladen is. Daar ligt een deeltje Oproerige Krabbels van A.B. Kleerekoper, gevierd columnist van Het Volk, voor die term was uitgevonden. Wat hij schreef, heette in zijn tijd cursiefjes. Op 2 januari 1923 maakte Kleerekoper in Antwerpen kennis met een jazzorkestje. Het zal wel bluesnummers hebben gespeeld, maar geen mens in Nederland wist wat dat was 94 jaar geleden.
Lees mee, al is het midden in de zomerperiode. Kun je ook zien hoe het taalgebruik is veranderd.
"Kerstfeest in België. Sinterklaas én Kerstmis tegelijk! Alle kroegen, danshuizen, tingeltangels, open heel de nacht. Een orgie van borrels en boeren. Op straat de politiek. Frans of Vlaams, de Gentse Hogeschool? Weg met Poulet. Leve Frankrijk! Hier portverdoom! En de jassen gaan uit en de messen open. Man tegen man, die geen van beiden, noch hunne kinderen of kindskinderen tot in het derde en vierde geslacht óóit zullen weten wat dat is: een Universiteit. Dan zet er een de Marseillaise in. Bebloede koppen ontbloot! Een soldaatje zwaar beschonken, waggelt een stoep op, hand aan de képi… Heilige Nacht!
In een deftig danshuis: heren met rok en lintjes. Dames, in minder dan avondkleding, die zich geven zoals ze zijn. Snollen ziet men niet. De ándere dames zien er óók zo uit. Zij steppen, wiegen, draaien, Jazz en Tango en Sjimmy. Indiaanse krijgsdansen rondom het lijk des christendoms.
In een hoek de muziek uit ‘n ander wereld. Vier negers, één negerin. Rustig en fijn van gebaar spelen zij op wonderlijke instrumenten de klagelijke wijzen van hun land.
Met de stille bedachtzaamheid hunner ogen bestaren zij het dansend gedierte in deze verlichte wildernis, dat op hun melodieën hun dansen uitvoert.
En inééns begrijp ik het: deze negers zijn zendelingen die het licht hunner beschaving laten schijnen over de wilden van ‘t verre Westen. Maar hun zending is stil, bescheiden en ongevaarlijk. Zij zijn niet vooraf gegaan door rovers en slachters. Achter hun muziek grijnst geen begeerte naar goudader of petroleumbron. Zij vervullen bescheiden hun zending: wat kleur en lijn en klank te brengen in dit feest van Betlehem.
De blanken verven de vroomheid zwart, de zwarten spelen voor hen de blanke vroomheid op hunne vreemde luiten."
In een deftig danshuis: heren met rok en lintjes. Dames, in minder dan avondkleding, die zich geven zoals ze zijn. Snollen ziet men niet. De ándere dames zien er óók zo uit. Zij steppen, wiegen, draaien, Jazz en Tango en Sjimmy. Indiaanse krijgsdansen rondom het lijk des christendoms.
In een hoek de muziek uit ‘n ander wereld. Vier negers, één negerin. Rustig en fijn van gebaar spelen zij op wonderlijke instrumenten de klagelijke wijzen van hun land.
Met de stille bedachtzaamheid hunner ogen bestaren zij het dansend gedierte in deze verlichte wildernis, dat op hun melodieën hun dansen uitvoert.
En inééns begrijp ik het: deze negers zijn zendelingen die het licht hunner beschaving laten schijnen over de wilden van ‘t verre Westen. Maar hun zending is stil, bescheiden en ongevaarlijk. Zij zijn niet vooraf gegaan door rovers en slachters. Achter hun muziek grijnst geen begeerte naar goudader of petroleumbron. Zij vervullen bescheiden hun zending: wat kleur en lijn en klank te brengen in dit feest van Betlehem.
De blanken verven de vroomheid zwart, de zwarten spelen voor hen de blanke vroomheid op hunne vreemde luiten.
Praat mee
