Een nieuw volkslied op de oude melodie?

Wat is dat genieten! Komende zondag is het afgelopen. Prachtige prestaties van het Nederlandse team bij de Olympische Spelen in Tokio. Weg met het chagrijn rond corona en geen babbelende BN’ers in de dagelijkse talkshows. Mooie beelden. Veel oprechte tranen. Om verloren posities en om onverwachte successen. Tranen ook bij het spelen van het Wilhelmus.

Dit volkslied, het Wilhelmus van Nassouwe, is goed beschouwd een draak van een nationale hymne. Vol leugenachtigheid, een onbegrijpelijke hang naar Duits bloed en een onderdanigheid betreffende de koning van Spanje. Ooit. In het verre verleden.

Het Wilhelmus is als historisch erfgoed verklaarbaar maar we moeten als Nederlanders anno 2021 ons wel afvragen wat we nog willen met dit cultureel gedrocht. Neem alleen al het eerste couplet. De tekst luidt:

Wilhelmus van Nassouwe ben ik, van Duitsen bloed, den vaderland getrouwe blijf ik tot in den dood. Een Prinse van Oranje ben ik, vrij onverveerd, den Koning van Hispanje heb ik altijd geëerd.

Onbegrijpelijk geopolitiek gekwetter, anno nu. Hier is een Duitser met vermoedelijk Pruisisch of Frans bloed aan het woord gelaten – een Prins van Oranje – die het in een 80-jarige oorlog met Spanje (van 1568 tot 1648) volhoudt de koning van dat land te eren. Een huichelachtigheid van de bovenste plank want hij wordt juist geacht het verzet vanuit de Provinciën tegen die koning aan te voeren. Waarom moeten die sporters, waarom moeten wij, opgezadeld worden met deze huichelachtigheid?

Dit volkslied is overigens van onversneden christelijke snit. In het bekende zesde couplet wordt dit onder meer zo verwoord:

Mijn schild ende betrouwen zijt Gij, o God mijn Heer, op U zo wil ik bouwen, Verlaat mij nimmermeer.

Met diep respect voor de godsdienstvrijheid in ons land mag het toch niet zo zijn dat een meerderheid, die niet christelijk is, gedwongen wordt een christelijke belijdenis af te leggen?

Tijd voor verandering.

Omdat de melodie ouder is dan de tekst (de componist is onbekend) kunnen we de melodie handhaven. De tekst moet in mijn ogen de betekenis van het verleden, heden en de toekomst in zich dragen. En niet sprekend vanuit een prinselijke positie maar geheel vanuit onszelf.

Als denkexperiment kom ik tot de volgende opzet voor een eerste couplet:

Wel hier en nergens anders Ben ik van gemengd bloed Ons Nederland getrouwe blijf ik tot in den dood De kleur ja van Oranje Ben ik vrij onverveerd Onz’ onafhank’lijkheid heb ik altijd geëerd

Het kost even wat oefening maar dan zingt het als een echt volkslied, is mijn ervaring. Wij Nederlanders zijn van gemengd bloed (vanuit Europa, Indië, Noord-Afrika, later de rijksdelen en ook ex-vluchtelingen), vandaar die tweede zin gericht op inclusiviteit. Natuurlijk is er niets mis mee als we de kleur oranje ‘nationaliseren’ en daaraan een eigentijdse betekenis geven. En we mogen onszelf ‘onverveerd’ vinden: niet bangelijk, niet bevreesd. Kijk naar onze sporters op het podium in Tokio. En heel belangrijk: een afhankelijk Nederland in vrede met de wereld om ons heen.

Uiteraard ruil ik graag mijn versie in voor een betere. Nederland kent veel muzikaal en literair talent dus dat moet zeker lukken.

Opdat het nieuwe volkslied uit volle borst gezongen kan worden. Bijvoorbeeld tijdens de Olympische Winterspelen in China in 2022 (met het accent op onze onafhankelijkheid!).

En dit alles zonder gêne.