Een metro naar Schiphol draagt niet bij aan een duurzame toekomst

Metrolijnen, treinstations, fietsbruggen en een kabelbaan: ogenschijnlijk losstaande infrastructurele projecten in en om Amsterdam, maar onlosmakelijk met elkaar verbonden via de portefeuille van de wethouder mobiliteit. Iedere Amsterdammer weet, je kunt je euro’s maar een keer uitgeven. De hamvraag is dan ook, voor welke verkeersverbindingen kiest het stadsbestuur?

De gemeenteraad debatteert op dit moment over de voorjaarsnota van het college. Daarin staat dat de stad geld vrijmaakt voor een ‘package deal’ met het Rijk en een zevental regiopartners. Samen gooien de partijen heel veel belastinggeld op een hoop om vervolgens te besteden aan een combinatie van drie projecten: 1) het aanleggen van een metro naar Schiphol en Hoofddorp, 2) het verbreden van de A10 Zuid en Station Zuid 3) het toevoegen van metrohalte Hemknoop na de huidige eindhalte Isolatorweg. Totale kosten: 5,5 miljard, waarvan Amsterdam ‘slechts’ 600 miljoen bijdraagt.

Op het eerste oog is dit een goede deal voor de hoofdstad maar wie beter kijkt ziet vooral een knap staaltje voldongen-feiten-politiek, want zeg maar eens nee tegen zo een enorme zak met geld. Dat er via de package deal gigantisch veel in de regio Amsterdam wordt geïnvesteerd mag echter geen reden zijn om niet kritisch te zijn op de inhoud van de afspraken. Ook Rijksgeld is overheidsgeld en dient te worden besteed aan een duurzame toekomst. Een metrolijn naar Schiphol draagt daar niet aan bij.

Allereerst beweren voorstanders van de metro dat de aanleg ervan het Nederlandse en Europese treinverkeer ten goede zal komen. Als reizigers tussen de stad en de luchthaven in de toekomst in de metro in plaats van de trein stappen, dan zijn er minder sprinters nodig op het spoor en ontstaat er meer ruimte in de tunnel onder Schiphol voor intercity’s en internationale treinen, zo luidt de logica. Dit argument houdt geen stand. Bedenk dat er ieder uur tientallen korte afstandsvluchten aankomen en vertrekken op Schiphol, wat neerkomt op (tien)duizenden passagiers. Als we écht werk willen maken van substantieel meer treinen en minder vliegen, dan redden we het niet met ‘een beetje extra ruimte’ in de bestaande spoortunnel maar heffen we de Kaagbaan op en leggen we op die plek de eerste sporen van station Nederland Centraal.

Ten tweede dient een metro van Schiphol naar de Pijp en het stadshart vooral de toerist. Het huidige stadsbestuur beweert dat ze er alles aan doet om de toeristenstroom in te dammen maar bewijst zichzelf onmachtig op dit dossier. Een tenenkrommende campagne van de gemeente moet er zogenaamd voor zorgen dat Britse zuiptoeristen wegblijven uit Amsterdam maar het simpele feit dat het verkorten van de reistijd tussen luchthaven en stad Amsterdam alleen maar nóg aantrekkelijker maakt als citytripbestemming, wordt terzijde geschoven.

Ten derde is het belangrijk deze mega-investering vanuit een nationaal perspectief te bezien. Weet u het nog, de monsterzege van BBB bij de provinciale verkiezingen? Welnu, de miljarden voor de package deal zijn maar weer eens een perfecte illustratie van de kloof tussen de Randstad en de rest van het land. Over een snelle treinverbinding tussen Lelystad, Heerenveen en Groningen wordt al decennia gesproken. Geld daarvoor heeft het Rijk al die tijd al niet; daar wordt nu om gebedeld in Europa. Werkelijk ‘ongelijk investeren voor gelijke kansen’ zou betekenen dat we breken met de hardnekkige gewoonte om de regio’s buiten de Randstad stelselmatig achter te stellen.

Ten slotte heeft het college geen geld voor fietsbruggen over het IJ die broodnodig zijn om stadsdeel Noord bereikbaar te houden. Verkeerde prioriteiten noem ik dat. Wel zwelt de berichtenstroom over een kabelbaan steeds verder aan. Die laatste zal de stad geen cent kosten, zo is de bedoeling, want het gaat hier om een initiatief van particuliere investeerders. Dat laat zich misschien mooi inpakken als een ‘cadeau aan de stad’ maar de facto wordt infrastructuur die de stadsdelen met elkaar verbindt uitgeleverd aan de grillen van het grootkapitaal - een gotspe! Als de gondel er komt is dat een schoffering van Noord dat met een kluitje in het riet wordt gestuurd.

De oplossing ligt voor de hand: stap uit de package deal. Laat het Rijk de A10 en ProRail Station Zuid financieren. Zeg het idiote plan om een metro aan te leggen naar Schiphol vaarwel en investeer de vrijgekomen 600 miljoen in fatsoenlijke bereikbaarheid van Amsterdam boven het IJ.