Een losse flodder van Biden

Als je hier op Mallorca over de steigers van de jachthaven van Portals Nous loopt en ziet voor hoeveel miljoenen er hier aan boten op hun rijke eigenaren liggen te wachten, weet je weer wat er mis is in de wereld. Veel van de boten hebben geen Spaanse, Duitse of Engelse maar een exotische vlag. Terwijl Bermuda of de Bahama’s toch meer dan tienduizend kilometer hier vandaan liggen. Een simpel trucje om heel veel belasting te ontwijken. Want zoals die rijken dat graag willen benadrukken, er is een verschil tussen ontwijken en ontduiken. Die lui zijn er zelfs trots op dat er van die rare vlaggen op hun boot prijken. Slim hè, van mij?

In Nederland ontwijken multinationals belasting door er een hoofdkantoor te vestigen. Of eigenlijk alleen een brievenbus met een directeur om hem te legen. En of je nou Bill Gates of Mick Jagger heet, ook hier hoef je je er niet voor te schamen dat je je geld liever aan een jacht of privévliegtuig besteedt dan aan de gemeenschap via de belastingen.

Biden kondigde deze week een belastingplan aan dat dit allemaal moet veranderen. Een bedrijf moet belasting betalen in het land waar ze geld verdient. Hoe kom je erop? Wat een fantastisch idee eigenlijk (en simpel, en logisch ook).

Nou is de OESO ook al jaren bezig te onderhandelen over plannen om iets te doen aan de belastingvlucht van multinationals. Het heeft nog tot niets geleid, want de lobby van het grote geld is sterk. Ook bij Biden moeten we afwachten of het niet bij wat loze kreten blijft.

Overigens heeft Nederland niet te veel haast. Wij staan immers in de top 10 van belastingparadijzen. Andere landen missen per jaar voor meer dan 30 miljard euro door de faciliteiten die in ons land worden geboden op de Amsterdamse Zuidas.

Hoewel er al decennia in Den Haag wordt gepuzzeld hoe het belastingstelsel kan worden versimpeld, is het in de loop der jaren alleen maar ingewikkelder geworden. Tarieven, aftrekposten, subsidies, toeslagen, het gemiddelde kamerlid kan er al geen touw meer aan vastknopen, laat staan dat ze met redelijke voorstellen voor verandering komen. Maar op de Zuidas is het simpel. Je betaalt 2% winstbelasting en klaar is kees.

Het voorstel van Biden is ook iets té simpel als hij roept dat we belasting over de omzet moeten gaan heffen. Of bedoelt ie de BTW? Die hebben we toch al? Goed, er zijn wat tech-giganten die vanuit Ierland hun diensten zonder BTW aanbieden (Apple, Adobe, de ABC-bedrijven van Microsoft en dan zijn we nog maar bij het begin van de A). Daar zal het toch niet om gaan? Als die worden aangepakt moeten wij daarvoor opdraaien, want ze zullen de BTW gewoon aan ons doorrekenen.

Het principe ‘betaal belasting over de winst die je maakt op de plek waar je die winst maakt’, is een goed idee. Maar omdat via de omzet te doen is een schot met een losse flodder. Buiten het feit dat het al gebeurt via de BTW, hoe moet je een bedrijf winstbelasting laten betalen als het geen winst maakt? En betalen ze dan allemaal hetzelfde of ze nu veel of weinig winst maken? Ik zie het leger fiscalisten zich alweer een bult lachen.

Het instellen van een minimumtarief voor alle landen is wellicht een stap in de goede richting. Maar het is beter als we eens goed gaan nadenken over slimmere alternatieven. Bijvoorbeeld belasting heffen op grondstoffen, in plaats van arbeid of winst. Maar daarvoor moet denk ik nog wat heel water door de jachthavens stromen.

Een minuut voor twaalf: belast de belaster van de aarde