Eddie van Halen kon al van ver zien of een muzikant Indische wortels had

Eind jaren tachtig, omdat ik erachter wilde komen waarom zoveel Indische Nederlanders na enige jaren in Nederland naar de VS en Canada geëmigreerd waren, interviewde ik ruim honderd mannen, vooral in de leeftijd van mijn vader – toen net zo oud als ik nu – maar ook jongere. En een van de mannen die ik in California op een Indische bijeenkomst ontmoette was Eddie van Halen.

Ik wist weinig van rockmuziek, en hij was erg bescheiden, daardoor kwam ik er thuis pas achter wat voor een groot artiest hij was Bij het noemen van zijn naam zeiden mijn jongere broers: ‘Wow, heb je hem echt gesproken? Hij is een van de beste rockgitaristen ter wereld!’

Ik herinner me hem als een sympathieke man. We lachten samen. Hij vertelde anekdotes uit zijn leven als rockmuzikant, en dat hij al van ver kon zien of horen of een muzikant net als hij Indische wortels had. Ik weet niet of zijn muzikale broer daar ook aanwezig was. Het was een drukke bijeenkomst die georganiseerd was door de plaatselijke Indische vereniging. En ik was gehaast. Ik moest, om mijn werkschema te halen, meer dan tien Indo’s per dag interviewen. En elke Indische heer bleek blij te zijn nu eindelijk eens zijn vaak heftige verhaal aan iemand kwijt te kunnen. Ik werkte van ’s morgens vroeg tot diep in de nacht en was vaak zo moe dat ik op weg naar mijn logeeradres de juiste afslag miste en de weg kwijtraakte in buurten waar ik om 3 uur ’s nachts niemand de juiste route kon of durfde vragen. De dagen dat ik ergens logeerde, altijd bij een Indische familie die ik nog niet kende maar die zo gastvrij was mij te ontvangen, moest ik ten volle benutten. Het was vaak toch nog anderhalf uur of langer rijden van het ene adres naar het andere. Bovendien nam het reizen van de ene naar de andere stad ook veel tijd in beslag. In de roes van al die boeiende gesprekken met zoveel geëmigreerde Indische mannen sprak ik relatief lang met Eddie van Halen, ondanks het feit dat hij van mijn generatie was en ik eigenlijk vooral die van mijn vader en opa wilde spreken, vanwege hun ervaringen uit het koloniale en postkoloniale tijdperk, hun relatief kort verblijf in Nederland en hun reden om naar Amerika te gaan.

Nadat ik Van Halen had verteld dat ik met research voor mijn roman ‘Vaders van betekenis’ bezig was, maar dat ik ook graag een documentaire wilde maken over de naar Amerika geëmigreerde Indo’s, merkte hij op dat het leuk zou zijn een documentaire te maken over de Indische muzikanten in de VS, want er waren er nogal wat die net als zijn ouders de oversteek hadden gemaakt. ‘We herkennen elkaar meteen,’ zei hij, en als we een gig hebben vragen we elkaar erbij, want het voelt meteen vertrouwd.’

Helaas kan ik me veel van ons gesprek niet meer herinneren, wel weet ik nog goed dat hij vertelde dat veel Indische muzikanten Nederland hadden verlaten omdat ze zich in Nederland in een hoek gedrukt voelden, terwijl ze in Amerika als gelijken werden behandeld. Dat had ik ook van een van mijn muzikale neven vernomen die naar Duitsland was gegaan en daarna in Japan terecht was gekomen. En een andere muzikale neef met wie de familie geen contact meer had, was ook al naar Amerika geëmigreerd. Zijn adres kon ik helaas niet meer achterhalen.

Geïnspireerd door die speciale ontmoeting met Van Halen in California, legde ik na mijn terugkeer, toen ik het manuscript van mijn roman Vaders van betekenis af had, bij Roelof Kiers – de man bij de VPRO die het daar toen voor het zeggen had – mijn documentaire-plannen neer. Even later verliet ik, zeer geïntimideerd zijn werkkamer weer. Ik heb daarna nog een tijd lang vergeefs mijn best gedaan om op een of andere wijze een project over Indische muzikanten van de INDO ROCK te realiseren, maar het is me in al die jaren niet gelukt. Ik gaf mijn plannen definitief en opgelucht op toen Hetty Naaijkens geld ging inzamelen via crowdfunding om haar project Klanken van oorsprong, de documentaire over Indische muzikanten in de popmuziek, op te starten. Ik was erg blij dat zij deze taak op zich had genomen die mij al zoveel frustraties had opgeleverd. Maar ik ben nog altijd verontwaardigd dat zij zo’n belangrijk Nederlands onderwerp toch ook niet van de grond kon krijgen zonder extra crowdfunding van de Indische gemeenschap, die, toch net als ieder ander belasting betaalde en dus net zo goed recht had op subsidies over onderwerpen die dit deel van de bevolking aangaan.

Maar inderdaad, we waren ook ruim dertig jaar nadat ik Eddie van Halen in California had gesproken, niet verder gekomen als Indische Nederlanders om dit aspect van onze – laat ik het even zo noemen – Indische cultuur voor het grote publiek op een of andere mooie manier vorm te geven. Zelfs een speelfilm of rockmusical die inspirerende Indo-muzikanten op een of andere manier – indirect – in het zonnetje kon zetten, waren mij niet gelukt te produceren.

Door het veel te vroege overlijden van Eddie van Halen zie ik mijzelf weer staan in 1989 bij de deur van de werkkamer van Roelof Kiers, als een geslagen hond, wanneer hij op mijn enthousiasme enkele kille vragen stelt die mij de mond snoeren. Het project, dat thuis, bij mijn familie, in mijn Indische vriendenkring en onder mijn muzikale vrienden met gejuich werd ontvangen, werd door deze VPRO-baas afgewimpeld met de woorden: ‘Waarom zou dat interessant zijn voor de Nederlander? Vertel mij nou eens, wie zou daar nou naar willen kijken?’

Van een vriend (een Indische muzikant) hoorde ik dat in de IM die hij in de kranten las, de Indo-identiteit van deze rockster niet werd genoemd. Ik weet niet of dat zo is, ik heb op het moment dat ik dit schrijf nog geen krant gelezen die over zijn overlijden rept, maar ik weet dat Eddie van Halen mij zelf heeft verteld hoe belangrijk juist die ‘Indische’ wortels voor hem waren in zijn muziek en in zijn persoonlijke ontwikkeling.