Duurt deze tweedeling nog 80 jaar?

Toen ik als tiener naar school fietste, kwam ik altijd langs het buurthuis. Er hing een poster op het raam ‘Een slimme meid is op haar toekomst voorbereid’. Ik besloot toen dat ik een goede opleiding zou gaan volgen en later financieel onafhankelijk zou zijn.

Het is nu dertig jaar later. Nog steeds heeft die slogan impact op mijn leven. Het is een innerlijke overtuiging die ik mijzelf heb aangeleerd en ondanks alle tegenslagen en andere meningen, voedt deze slogan mij nog steeds. Niet alleen mij. Sinds die campagne is het aantal vrouwen op de universiteit flink gestegen. De campagne gaf een aanzet, de instanties en mensen zetten de campagne zelf voort. De campagne heeft ‘maar’ drie jaar geduurd en is nog steeds succesvol. Bij het checken van deze pre-internet slogan op google komen er 11.500 resultaten naar voren.

Dat een communicatiecampagne, zonder internet, persconferentie en krantenartikelen, na dertig jaar nog zo veel invloed heeft, geeft aan hoe succesvol een campagne kan zijn. Deze campagne heeft duidelijk een verandering in gedrag en normen en waarden opgeleverd. Dit geeft wel te denken. De campagne om mensen zichzelf te laten vaccineren, is vele malen intensiever dan de campagne destijds. Tieners komen nu dagelijks meerdere malen met de communicatieboodschap en maatregelen in aanraking, ook in de privé-sfeer. Aannemelijk is dat deze boodschap voor de tieners zoals ik toen, een blijvende boodschap kan blijven. Niet door de overheid, maar door het tienerbrein dat als een spons alle informatie opneemt en daaruit ‘goed’ en ‘fout’ filtert om zo de normen en waarden aan te leren.

Over tachtig jaar bestaat onze samenleving nog steeds uit een groep mensen die wel gevaccineerd is en een groep mensen die niet gevaccineerd is. De tieners van nu, zijn de negentigers van dan. Tachtig jaar, denk daar eens over na. Een mensenleven lang. De intentie van de overheid is wellicht goed, maar de tieners van nu leren vanuit de campagne dat het prima is om andere mensen buiten te sluiten door het hebben van geen vaccinatie. Door de overheid, scholen, bedrijven, ouders, vrienden en familie wordt nu aan hen verteld dat alleen gevaccineerden onvoorwaardelijk toegang hebben tot onderwijs, restaurants, feestjes, werk en kroegen. Deze waarheid wordt niet alleen verteld, maar ook toegepast. Waar ik nog weinig hoogopgeleide vrouwen kende, zien de tieners van nu dat het ‘normaal’ is om vrienden als second class citizens te behandelen, alleen omdat die vriend geen vaccin heeft.

Zelf leerde ik in een internetloze tijd een positieve boodschap. Het was bedoeld om vrouwen te stimuleren te gaan studeren en financieel onafhankelijk te worden. Deze generatie leert in een tijd waarin alle informatie blijft bestaan, dat sommige mensen anders behandeld mogen worden dan anderen. Letterlijke teksten vanuit onze leiders als ‘niet gevaccineerden zijn gevaarlijk’ of ‘niet gevaccineerden mogen geen toegang krijgen tot horeca’ zijn voor eeuwig terug te vinden op het web. Hoeveel invloed zou voor een tiener van nu deze campagne over dertig of tachtig jaar hebben?

De vraag hoe de besluiten van de overheid onze kinderen voedt en wat de lange termijn consequenties in gedrag van onze kinderen zijn, is een relevante vraag waar we het veel breder over moeten hebben. De maatregelen die nu worden genomen zijn niet zonder gevaar voor de toekomst. Een communicatiecampagne heeft immers veel invloed, ook dertig jaar later nog. Uit Pavlov’s experimenten en onderzoeken naar eerst en tweedeklas burgerschap blijkt namelijk dat associaties snel worden aangeleerd, maar moeilijk worden afgeleerd.