Duitsland staat op terwijl Nederland doorslaapt

Net als de AfD heeft ook de PVV openlijk standpunten die op zijn zachtst gezegd nogal strijdig zijn met de grondwet en de vrijheid van meningsuiting.

Terwijl in Nederland de formatie met liefst vier extreemrechtse partijen al twee maanden maar niet wil vlotten, gaan bij de oosterburen al twee weken honderdduizenden mensen de straat op om te protesteren tegen datzelfde extreemrechts. In Duitsland zijn onder de noemer “Deutschland steht auf” (‘Duitsland staat op’) enorme protesten ontstaan nadat bekend werd dat kopstukken van de extreemrechtse partij Alternative für Deutschland (AfD) aanwezig waren bij een bijeenkomst met neonazi’s. Tijdens die bijeenkomst werd gesproken over het deporteren van niet-Westerse inwoners en het afschaffen van democratische waarden die dat in de weg zouden staan. Het deed veel Duitsers herinneren van de gruwelen van de nazi’s in de jaren ’30 en ’40 van de vorige eeuw en dat pikten veel Duitsers niet. “Nie wieder!’,scandeerden zij. “Dit nooit meer!”

Ook zijn veel Duitsers geschrokken van de verkiezingsuitslag in Nederland, waar de extreemrechtse bewegingen PVV (die vergelijkbare standpunten met de AfD heeft) en BBB nu aan tafel zitten met de ‘keurige’ VVD en NSC, om te praten over de grondwet, en of hun plannen wel grondwettelijk zijn. Vrees is dat het extreemrechtse initiatief in Nederland navolging vindt in Duitsland en dat is iets waar menig Duitser van gruwelt.

Oorspronkelijk is de AfD helemaal geen extreemrechtse partij. De AfD is opgericht door een aantal wetenschappers die een alternatief wilden voor de Europese samenwerking, die volgens hen veel te ver ging en de Duitse soevereiniteit in gevaar bracht. De AfD kon niet op heel veel steun rekenen, totdat de huidige voorvrouw Alice Weidel, het roer overnam. Zij gaf de partij het huidige extreemrechtse gezicht: Duitsland voor de Duitsers en eigen volk eerst. Die boodschap kwam wel aan: voornamelijk in het oosten van Duitsland wint de beweging aan populariteit. Bij de deelstaatverkiezingen later dit jaar dreigt de AfD in liefst drie deelstaten veruit de grootste te worden.

Dat werd ook door veel Duitsers lang gedoogd. Immers, de AfD was een democratische beweging die voortkwam uit democratische waarden. Maar nu diezelfde AfD zich steeds meer tegen de eigen democratie keert en zelfs democratische waarden wil afschaffen (al komt ze daar niet echt openlijk voor uit, zoals de PVV in Nederland wel doet) is het voor miljoenen Duitsers wel klaar en wordt er zelfs hardop gesproken over een verbod van de AfD. In reactie op de honderden protesten die door heel Duitsland plaatsvinden heeft de regering-Scholz besloten dat de AfD niet meer in aanmerking komt voor overheidssubsidies. ”Een beweging die zich tegen de democratie keert, kan niet in stand worden gehouden door diezelfde democratie”, zo is het argument van Scholz.

Een verbod op de extreemrechtse partij, zoals veel demonstranten eisen, wordt een erg lastig verhaal, denken deskundigen. Want kun je in een democratie partijen gaan verbieden? Een verbod zou op zichzelf ook jaren gaan duren. Genoeg tijd voor de AfD om zichzelf op te heffen en door te gaan in een nieuwe beweging.

In Nederland gaan al jaren stemmen op om de PVV eens kritisch onder de loep te nemen. Om dezelfde reden als bij de oosterburen. Want net als de AfD heeft ook de PVV openlijk standpunten die op zijn zachtst gezegd nogal strijdig zijn met de grondwet en de vrijheid van meningsuiting.

Dat extreemrechts in Nederland zo hard kon groeien ligt voornamelijk aan de benadering ervan door de media. Waar in Duitsland stemmen opgaan om de aandacht voor de AfD zo minimalistisch mogelijk te houden, krijgen in Nederland extreemrechtse bewegingen alle aandacht en steun. Waar in Duitsland zelfs commerciële partijen als Deutsche Bahn en supermarktconcern Edeka zich aansluiten bij de opstand tegen extreemrechts blijft het in Nederland ijzig stil. Waar in heel Duitsland al twee weken de straten en pleinen gevuld zijn met duizenden demonstranten tegen extreemrechts, blijven in Nederland de straten en pleinen ijzingwekkend leeg.

Duitsland staat op terwijl Nederland doorslaapt.