Duitse veiligheidsdiensten bezorgd over forse toename rechtsextremisten

Rechtsextremisten vormen de grootste groep die een bedreiging voor de Duitse rechtsstaat vormen. Dat heeft minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser gezegd bij de presentatie van het jaarrapport van de Duitse veiligheidsdienst (BfV). Ook Russische inmenging vormt een gevaar.

Het 400 pagina’s tellende jaarverslag spreekt van een ‘alarmerende’ toename van extremisten van allerlei pluimage, vulde BfV-voorzitter Thomas Haldenwang op de persconferentie. Het aantal ideologisch gemotiveerde misdaden gepleegd door extremisten nam in 2023 met bijna vierduizend toe, tot in totaal iets minder dan veertigduizend. De grootste stijging was te zien bij xenofoben en rechtsextremisten.

Er werden ongeveer 1.270 rechts-extremistische geweldsmisdrijven geregistreerd, een stijging van 13%. Het aantal anderszins racistische en xenofobe misdrijven steeg in dezelfde periode naar ruim 10.400, een stijging van 39%. De extreemrechtse groepering Reichsbürger, hier ook wel soevereinen genoemd, groeide met zo’n tweeduizend personen. Zo’n 10 procent hiervan wordt als potentieel gewelddadig gezien.

Als punt van zorg noemden Faeser en Haldenwang de groei van de zogenoemde alt-right die “alternatieve media” en sociale netwerken gebruiken om hun racistische propaganda bij een groot publiek te krijgen. Ook zien de inlinchtingendiensten “een voortdurende neiging tot extremisme” in de achterban van de extreemrechtse politieke partij Alternative für Deutschland. Die partij is door de BfV aangemerkt als “vermoedelijk extremistische organisatie”, dat blijft zo.

De minister en inlichtingenchef waarschuwden ook dat spionage, sabotage, desinformatie en cyberaanvallen vorig jaar “een nieuwe dimensie” hebben bereikt. Die kwamen hoofdzakelijk uit Rusland, gevolgd door China en Iran. Volgens Faeser probeert Moskou met propaganda onder meer het vertrouwen in de Duitse economie te ondermijnen, terwijl Peking het hacken heeft opgevoerd en zich vooral richt op de Duitse industrie en defensie.

Andere vormen van extremisme die worden genoemd zijn links-extremisme, waarbij het aantal personen dat een dergelijk gedachtegoed aanhangt met zo’n vijfhonderd personen steeg naar 37.000. Zij worden door de inlichtingendienst wel gezien als minder gevaarlijk en bereid tot geweld dan op de extreemrechtse flank. Ook moslimextremisme is nog altijd een punt van zorg, hoewel het aantal islamisten met 27.200 gelijk bleef aan het jaar ervoor. De inlichtingendiensten blijven wel waakzaam voor gecoördineerde aanvallen van terreurgroep Islamitische Staat, vooral vanuit Afghanistan en Pakistan.