Dubbelbloedjes

‘Jij bent Marokkaans, papa en ik zijn Nederlands.’ Onze dochter van bijna vier zit aan de eettafel te tekenen. Op tafel staat een grote IKEA-tekenrol die ze naar believen kan uitrollen en een grote gele plastic bak met stiften, potloden, krijt, stickers en nog meer knutselzooi. Genoeg keus om een middag door te brengen en de eettafel om te toveren tot een plakparadijs. Of plakhel, het is maar hoe je er tegenaan kijkt. Dochterlief laat zich niet misleiden door zoveel keus. Ze graait en graait tot ze haar lievelingsroze stift tevoorschijn heeft getoverd. Van de grote tekenrol scheurt ze kleine stukjes af, waar ze met de grootst mogelijke concentratie minuscule hartjes op tekent.

‘Toch, mama? Jij bent Marokkaans, papa en ik zijn Nederlands’, herhaalt ze, zonder van haar hartjes op te kijken.

Toen ik opgroeide kende ik nagenoeg geen dubbelbloedjes. In het Rotterdam-Zuid uit de jaren negentig werd nog niet veelvuldig ‘gemengd’. Marokkanen trouwden met Marokkanen, Turken met Turken en Hollanders kregen kinderen met Hollanders. Een sporadische Indo of Surinaams-Nederlands klasgenootje uitgezonderd. Inmiddels is dat wel anders. Bijna een kwart van de kinderen in Rotterdam – maar liefst 23,7% – is van gemengde afkomst. Dochterlief is allang geen unicum meer.

Identiteit Vroeger noemden we hen halfbloedjes, alsof het bloed dat bij hen door de aderen stroomt voor de helft uit dat van ma en voor de helft uit dat van pa bestaat en zelfs in de aderen strikt gescheiden moest blijven. Wit hoort immers niet te mengen met kleur. Niet alleen het bloed, maar ook de identiteit van de halfbloedjes werd opgemaakt door twee strikt gescheiden delen, wat het moeilijk maakt om je volledig te identificeren met één of beider delen. Wie half Marokkaans en half Nederlands is, hoort immers nergens volledig bij.

Nee, ik noem onze dochter liever een dubbelbloedje om te benadrukken dat ze alles van haar vader én mij in zich heeft. Ze heeft twee prachtige werelden om haar eigen identiteit uit op te kunnen maken. Hoe ze zich voelt en welke onderdelen ze aantrekt of afstoot is helemaal aan haar. Terwijl identiteit en herkomst in onze samenleving steeds belangrijker lijken te worden, ziet de samenleving er steeds gemêleerder uit. Wat dat voor haar zal gaan betekenen weet ik niet. Alleen zij zal daar straks als ze ouder is antwoord op kunnen geven.

Mima En toch word ik een tikkeltje verdrietig van haar opmerking. Het voelt als een afwijzing, alsof ik niet voldoende gedaan heb om haar de Marokkaanse cultuur mee te geven. Haar lievelingseten is weliswaar couscous, als het even kan gaan we op vakantie naar Marokko, knuffelen doet ze het best met Mima – haar Marokkaanse oma -, maar dat betekent niet dat ze zich ook Marokkaans vóelt.

‘Soms voel ik me ook beetje Nederlands’, antwoord ik, in de hoop haar zo mee te geven dat identiteit ook fluïde kan zijn. Peinzend kijkt ze op van haar verzameling hartjes. ‘Oh ja!’ Roept ze dan plots uit alsof ze eigenhandig het higgsdeeltje heeft ontdekt. ‘Als we naar Frankrijk op vakantie gaan, dan zijn we Frans! Net als groenteboer Frans!’ En dan zingend: ‘Wij zijn Fra-hans, wij zijn Fra-hans!’ Ze springt op van tafel en overhandigt me triomfantelijk haar confetti van hartjes, getekend in alle kleuren van de regenboog. ‘Omdat ik al bijna vier ben, hou ik nu van alle kleuren, niet alleen maar roze’, zegt ze erbij. Ik weet dondersgoed dat die woorden niets te maken hebben met huidskleur maar gaan over onze eeuwige strijd over “meisjeskleuren” en “jongenskleuren”. En toch doen ze me goed.

Deze column verscheen eerder op de website van Hasna el Maroudi

Cc-foto: Bethany