Drugs en criminalisering: het échte probleem

Buitenhof had de Denker des Vaderlands Daan Roovers uitgenodigd  over de drugsproblematiek. Dit naar aanleiding van het recente Amsterdamse rapport, waarin – nog maar eens – werd vastgesteld dat het gebruik van  de geest beïnvloedende genotmiddelen volstrekt is genormaliseerd. Tot zijn schok vernam de kleinburger afgelopen week uit zijn geliefkoosde ochtendblad inderdaad, dat de cocaïne in de hoofdstad sneller aan huis wordt bezorgd dan de pizza´s.

Daan Roovers had geconstateerd dat kinderen van elf jaar al weten op welke middelbare scholen drugs het gemakkelijkst verkrijgbaar zijn. Dat kwam allemaal, stelde zij vast, omdat het gebruik van deze genotmiddelen vooral wordt gezien als een individuele zaak en niet als een maatschappelijk probleem. In de jaren tachtig en negentig werd de scene gedomineerd door heroïne, die tot de geestelijke en lichamelijke ondergang van de junks leidde. Tegenwoordig zijn de uiteenlopende drugs zo ver doorontwikkeld dat je ze kunt gebruiken en toch een normaal leven leiden met een baan, een gezin en alle parafernalia van het middenklasse bestaan.

Die analyse klopt niet. Heroïne was zo duur dat verslaafden eerst huis en haard verloren om vervolgens met diefstal of prostitutie per dag genoeg geld binnen te harken om een nieuw shot te kunnen betalen. Het was de prijs, niet de heroïne, die leidde tot een slopende levensstijl. Nu het tweede decennium van de eenentwintigste eeuw nadert, zijn de meeste drugs voor Nederlanders uit de middenklasse betaalbaar geworden, zeker als ze het roken eraan geven.

De hedonistische gebruikers, stelde Daan Rovers, bekreunden zich niet of nauwelijks om wat zij met hun klandizie bij dat dealertje allemaal in stand hielden: wereldwijde criminele netwerken waarin tientallen miljarden rondgaan, liquidaties op straat, een onder- en een bovenwereld die steeds nauwer met elkaar vervlochten raken. Zo wordt Nederland een narcostaat net als Colombia of Mexico.

Je kunt het ook anders zien: wij maken in het Westen onderscheid tussen legale verslavende (alcohol, tabak, zij het steeds minder) en verboden (cocaïne, pillen) middelen. Niettemin bestaat er een groeiende vraag naar deze verboden vruchten en dan kunnen alleen criminele organisaties een functionerend en wijdvertakt distributienetwerk opbouwen. Het is een geijkt voorbeeld maar de Cosa Nostra in de Verenigde Staten dankt zijn grote opkomst aan de Drooglegging, het verbod op het gebruik van alcoholische dranken in de jaren twintig van de vorige eeuw.

Het antwoord op de criminalisering van de Nederlandse samenleving is dan ook een legalisering van alle drugs volgens het model van de alcohol. We hebben hier te maken met een gereguleerde industrie, die samen met de overheid haar best doet om excessief gebruik in toom te houden. Het lukt bovendien vrij behoorlijk om jongeren beneden de achttien uit de buurt van bier en shotjes te houden omdat zowel de producenten als de horeca hier con amore aan meewerken. De criminaliteit kan in Nederland steeds opnieuw zijn slag slaan omdat de overheid zich heeft laten verleiden door een war on drugs die alleen maar nederlagen oplevert.

En verslaving aan genotmiddelen is inderdaad een individueel probleem zodra het gebruik onbeheersbaar wordt. Iemand die daar mee worstelt, heeft recht op ondersteuning bij de strijd tegen de afhankelijkheid door de overheid. Dat kun je heel goed betalen van de accijnzen op drugs zoals die ook op alcohol bestaan.

Op deze manier zal de drugsproblematiek echter nooit worden opgelost omdat er een belangrijke hinderpaal in de weg staat. Teveel mensen denken dat het gebruik van bedwelmende middelen slecht en zondig is. Daarmee vervuilen zij vervolgens de discussie over de voordelen van legalisering.

Het gebruik van drugs is niet slecht of zondig. Het is slecht voor je gezondheid maar de praktijk heeft geleerd dat je met een een verbod weinig bereikt. Zeg niet dat de situatie uit de hand is gelopen: in Moskou, Parijs en New York wordt de cocaïne net zo goed aan huis bezorgd want dit middel maakt onlosmakelijk deel uit van het pulserende leven in de wereldstad. En van dat op Urk en Goeree Overflakkee, dat dan ook al jaren bekend staat als het witte eiland.