‘De tijd van vrede, waarin de bloemetjes bloeien, de vogeltjes fluiten, is voorbij’. Wie zei dit? LTO-voorman Ger Koopmans? Henk Bleker die panisch de aandacht van de media probeert te trekken? Neen, het was onze commandant der strijdkrachten Onno Eichelsheim. De uitspraak was zijn persoonlijke variant op het Schoof-motto You better get used to it. 11 november aanstaande vergadert de Tweede Kamer over de begroting van Defensie en ik houd mijn hart vast.
Omdat het leger sinds Poetins brute invasie van Oekraïne comfortabel in de lift zit, probeerde de commandant met de intimiderende zelfverzekerdheid van de winnaar al die vervelende kubu’s* de mond te snoeren. Heel anders dan de bedenkelijke politicus Koopmans die zich laat fotograferen alsof hij Poetin persoonlijk stopt, maar zich tijdens het bijbehorende Volkskrant-interview verslikte in zijn hoogst verongelijkte gedraai en gelieg. Toedeloe, Bokito.
Zulk mansplainen raakt steeds meer uit de mode, maar generaals en andere al dan niet militaire deskundigen kunnen daarentegen in de media weer vol op het orgel gaan. Het circus van defensieminister Ruben Brekelmans (VVD) en Gijs Tuinman (BBB en oorlogsheld!) zet hun boodschap enthousiast om in beleid.
We zijn benieuwd naar de kosten. Symbolisch is een groot nieuw militair hoofdkwartier. Dat moet urgentie uitstralen en de dreiging van Poetin, Xi Jinping, Kim Jong-un en de Houti-rebellen doen verbleken.
Trump is voor ons leger kennelijk geen probleem, terwijl…Neen, laat ik voorzichtig zijn, want een bevriend staatshoofd beledigen, daarvoor kun je hier worden vervolgd, zoals Menno ter Braak in 1940 ondervond. Met dit rechts-radicale kabinet kun je niet voorzichtig genoeg zijn, Schoof heeft al meteen verklaard dat er de vorige periode goed met Trump viel te samenwerken.
Defensie heeft nog meer noten op zijn zang. Er moet meer ruimte komen voor militaire vliegtuigen in onze door hub-kampioen Schiphol en het beoogde Lelystad al zo overvolle lucht. Meer zenderfrequenties ook voor het leger. Zijn die overigens wel te vertrouwen, met Poetin op de loer? Want onlangs lag meer dan vijftien uur een ICT-netwerk van Defensie plat. Die ramp trof zo goed als alle afnemers, van de Kustwacht en hulpverleners tot onze DigiD en Eindhoven Airport. De oorzaak bleek een softwarefout in de interne klok van het Defensie-netwerk NAFIN.
De Rekenkamer is bezorgd omdat het in de praktijk mogelijk blijkt voor onbevoegden om via NAFIN fysiek toegang te krijgen tot beveiligde ruimtes en netwerkkasten. D conclusie: ‘Nederland is in een zeer gespannen geopolitieke situatie militair gezien onvoldoende alert op sabotagerisico's door statelijke actoren.’
Het verlanglijstje van Eichelsheim en Brekelmans is nog langer.
Er moeten nieuwe 35-straaljagers, onderzeebootjagers en gevechtshelikopters worden aangeschaft. Zeker dient de marechaussee te worden versterkt – immers nuttig om Schoofs ongewenste vreemdelingen buiten ons land te houden.
Uiteraard wordt er extra munitie ingekocht. Waar moet die worden opgeslagen? Hoe zit het met die nieuwe kazernes, startbanen en oefenterreinen?
Wat die munitieopslag betreft, heeft mijn gemeente Bronckhorst afgewezen dat daarmee een half dorp wordt gesloopt en een aanpalend natuurgebied bedreigd. Dit terwijl hier toch vorig jaar een zeer grote meerderheid op de vier Schoof-partijen stemde. Hetzelfde met de gemeente Hattem, zeer conservatief, maar desondanks niet bereid haar natuur op te offeren voor een nieuw militair oefenterrein. Elders zien we borden met ‘Geen granaten op de Sallandse heuvelrug!’.
Al deze formele bezwaren zal het kabinet-Schoof hoogstwaarschijnlijk weer via crisiswetgeving van tafel proberen te vegen. Waardoor de Tweede en vervolgens de Eerste Kamer (inclusief de provincies, waterschappen en gemeenten) niet kunnen tegenhouden dat nog meer natuur, landbouw- en woningruimte wordt opgesoupeerd aan de plannen van Eichelsheim.
Al jaren kunnen lokale en regionale overheden niet voorkomen dat de vliegbases is ons land hun omgeving grotelijks vervuilen. Met die van Leeuwarden voorop, in de hoop Chemours van de eerste plaats te verdrijven. En Defensie blokkeert nu al de komst van azc’s in de buurt van defensieterreinen.
Dus wat het einde van bloemen en vogels betreft, sprak Eichelsheim de akelige waarheid.
Nederland is vol, zegt men. Er zijn buurlanden met veel meer ruimte. Logischer dat daar nieuwe kazernes, munitiedepots en oefenterreinen komen. Wij kunnen dan voor EU en NAVO digitale en kleinschalige militaire diensten verzorgen. Maar onze schaduwpremier Wilders wil de EU van binnenuit opblazen met zijn rechts-radicale vrienden Orbán, Fico, Le Pen en Kichl. In dat scenario past geen positief bondgenootschappelijk overleg over taakverdeling. Bovendien willen Eichelsheim en het circus Brekelmans hun terreinwinst niet alleen symbolisch verzilveren.
Het volgende probleem daarom vormen Nederlandse media. Net als bij andere door het kabinet georkestreerde crises lijden ze aan ‘normalisering’ en gaan ze ook in dit dossier mee in de militaristische framing.
Waarom laten ze geen andere perspectieven zien dan die van het circus Brekelmans en de NAVO? Wat vinden media er bijvoorbeeld van dat 72 % van de mondiale wapenexport in handen is van de VS en West-Europese landen? Waarom bleek Duitsland onlangs via een bilateraal akkoord met de VS bereid tot plaatsing een groot aantal (middel) langeafstandswapens met een bereik tot ver in Rusland en zelfs in China? Het afschrikkend vermogen van de NAVO is toch al uiterst hoog met onkwetsbare systemen van lucht- en zeemacht die moeiteloos die van Rusland kunnen blokkeren? Waarom zijn veel van die militaire akkoorden en afspraken geheim, zelfs delegatievergaderingen voor de NAVO van onze Tweede Kamer?
De motieven van zowel de agressors als sommige slachtoffers in Oekraïne en Gaza/Libanon zijn veelal ingegeven door giftige motieven als machismo, wraak, eer, patriottisme, nationalisme, nativisme, discriminatie en racisme. Toch is er sprake van blinde partijkeuze in ons land. Een voorzichtige bezorgdheid over Oekraïense oligarchen en hun corruptie geldt hier als steun voor Poetin. De Israëlische regering begaat oorlogsmisdaad na oorlogsmisdaad omdat Netanyahu uit de gevangenis wil blijven. Iedere westerse leider weet dat, maar handelt niet daarnaar.
Waarom wijzen in plaats daarvan onze media al die giftige en bedenkelijke motieven niet resoluut af? Wapenstilstanden en onderhandelen. Eisen op grond van humanitaire motieven dat oorlogsgeweld zo spoedig mogelijk stopt en vervolgens afspraken worden gemaakt om dat in de toekomst te voorkomen? Een eind komt aan het doden, verwonden en traumatiseren? Aan het verwoesten van gebouwen en infrastructuur, aan de vervuiling en vergiftiging van de omgeving? Aan de vernietiging van economieën?
En last but not least, waarom niet kritischer gekeken naar de oorlog industriëlen, hebben zij niet alle belang bij een wapenwedloop?
Zelfs als je de militaristische framing van het circus Brekelmans volgt, dan nog zou je de obligate verzuchting verwachten: we hopen natuurlijk dat al die nieuwe wapens nooit gebruikt hoeven te worden.
Maar niets daarvan. Een aanwijzing daarvoor zien we in het gedrag van de drie rechts-populistische partijen PVV, VVD en BBB bij een rondetafelgesprek over de met de dood bedreigde Afghaanse beveiligers van Eichelsheims soldaten. De drie partijen weigerden aanwezig te zijn, want het blijven toch moslims, die Afghanen.
Dat is een breuk met de praktijk van rechtse partijen in Balkenende en Rutte, want hypocriet als ze waren, hadden ze bij zo’n gelegenheid obligaat hun neus laten zien.
Kabinet-Schoof weigert dus zelfs zulke maskers op te zetten.
*Zoek op via Defensieweb. Trigger warning: deze site bevat voorbeelden van discriminatie en racisme. Niet ongebruikelijk in deze cultuur.