Docenten een bonus aanbieden zodat ze fulltime gaan werken, zal het onderwijs slecht doen

Inmiddels werk ik bijna 22 jaar in het onderwijs, op dezelfde school als waar ik ruim dertig jaar geleden slaagde voor mijn mavodiploma. In eerste instantie ging het om een tiental vervangingsuren die ik als LIO-stagiair (Leraar In Opleiding) tijdens het laatste jaar van mijn studie mocht invullen. Een (l)eervolle maar ook bijzondere gewaarwording. Opeens kreeg ik de verantwoording over een aantal onderbouwklassen in de vorm van een tijdelijk contract, liep ik met de sleutel van de lokalen op zak én ontving ik mijn eerste salaris. Een jaar later werd dit tijdelijke contract verlengd in een vast contract.

Tijdens de schooljaren die volgden kreeg ik geleidelijk de mogelijkheid om mijn werkomvang uit te breiden. Binnen enkele jaren werkte ik fulltime en kwamen er diverse taken bovenop. Van student werd ik in sneltreinvaart het onderwijs in gelanceerd als volwaardig docent en al snel merkte ik dat de dynamiek van de dag mij beviel. Ik wil graag leerlingen enthousiasmeren voor het kunstvak, maar soms ook over de opdrachten heen kunnen kijken als er zaken spelen die nóg belangrijker zijn dan de tekenles. Het is een misverstand dat goed onderwijs enkel bestaat uit het aanleren van een cognitief of praktisch trucje. Er schuilen namelijk mensen achter de prestaties die geleverd worden, die elk op hun eigen manier begeleid horen te worden om tot mooie resultaten te kunnen komen.  

Zo’n zes jaar geleden nam ik de beslissing om een dag minder te gaan werken. Dat voelde in eerste instantie dubbel: ik was blij met mijn fulltime aanstelling, was pas net veertig en had geen kinderen. Toch bleek het een goede beslissing. Ik ervaarde meer rust en merkte dat ik tijdens de werkzame dagen meer energie had voor alle onderwijstaken. Met deze ervaring in mijn achterhoofd vernam ik afgelopen week met enige verbazing de nieuwste plannen van onderwijsminister Dennis Wiersma. Hij wil vanaf komend schooljaar beginnen met een proef, waarin leraren die meer gaan werken een bonus krijgen. Bijzonder detail is dat de vorm en de hoogte van deze uit te keren bonus nog niet vaststaat en dat de deelnemende scholen deze zelf moeten gaan betalen.

Minister Wiersma maakt sinds zijn aanstelling als onderwijsminister een ambitieuze indruk. Hij toont interesse in het werkveld door bijvoorbeeld werkbezoeken te plannen door het hele land, hij staat open voor initiatieven die leven in de onderwijswereld, is benaderbaar en hij toont zijn betrokkenheid, zoals dat van een onderwijsminister verwacht mag worden. Daar waar zijn voorgangers jaren-, nee, decennialang struisvogelpolitiek bedreven en hun ogen sloten voor het aanstormende probleem in de vorm van het lerarentekort en tegelijkertijd doodleuk met andere onderwijsinitiatieven op de proppen kwamen om het daadwerkelijke probleem zodoende te omzeilen, kan hij er niet meer onderuit komen om het lerarentekort drastisch aan te pakken.

Noem me bitter, maar met het nieuwe initiatief lijkt wederom een plank misgeslagen en een proefballonnetje doorgeprikt te worden. Het is een kwalijke zaak dat de politiek lijkt in te zetten op het stimuleren van fulltimejobs en dat zo de gewenste onderwijskwaliteit aan inflatie onderhevig zal zijn. Vrije tijd, waarin vaak nog gewoon doorgewerkt moet worden, is daarnaast spaarzaam, de belasting zal meekijken bij meer inkomsten en de uitgaven voor eventuele kinderopvang zullen stijgen. En dan heb ik het nog niet over de werkdruk die evenredig zal meegroeien en werknemers eerder kan laten uitvallen door overbelasting. Er zal zeker een positievere beeldvorming moeten ontstaan over werken in het onderwijs om jongeren enthousiast(er) te maken voor een baan als leraar. Dit is een opgave die niet makkelijk is. Maar mensen geforceerd een vette worst voorhouden, in de hoop dat ze daardoor meer gaan werken, is een manier die averechts zal uitpakken en weinig recht doet aan een gezonde toekomst van ons onderwijs.

cc-foto: Taylor Flowe