Wie dividendbelasting maait, zal opstand oogsten

Nauwelijks twee weken na zijn aantreden maakt het kabinet al een stuurloze indruk. Neem de ophef over de afschaffing van de dividendbelasting. De kersverse minister van financiën heeft het over “tafelzilver dat we niet moeten weggeven”. Het kabinet schrijft dat het nodig is om ons “vestigingsklimaat te verbeteren.” Rutte zegt eerst dat het om behoud van banen gaat, daarna dat het is bedoeld om de gevolgen van Brexit op te vangen, en veroorzaakt vervolgens een diplomatieke rel door te stellen dat Nederland zonder afschaffing van de dividendbelasting “afglijdt naar Belgisch niveau.” Terwijl iedereen weet dat het drogredenen zijn. Het Centraal Plan Bureau is duidelijk: de maatregel levert geen banen op en kost dus alleen maar geld.

Inmiddels is door journalistiek spitwerk naar buiten gekomen dat Rutte’s gedraai moet verhullen dat de lobby van het grootbedrijf het kabinet gewoon in de zak heeft. Geschrokken door de vijandelijke biedingen op Akzo en Unilever heeft het old boys network onder leiding van oercommissaris Anthony Burgmans van de politiek meer wettelijke bescherming geëist. Eerst door strategische sectoren uit te sluiten van overnames. En nu door de dividendbelasting af te schaffen. Dat moet Nederlandse aandelen aantrekkelijker maken, te duur voor buitenlandse kapers.

De chanterende hand van Unilever is duidelijk zichtbaar. Als goedmakertje voor het afketsen van de overname door Kraft heeft Unilever haar aandeelhouders beloofd een van haar twee hoofdkantoren te sluiten. Een heftige strijd achter de schermen tussen Mark Rutte en Theresa May. De uitkomst? Nederland schaft zijn dividendbelasting af en geeft buitenlandse aandeelhouders een cadeau van 1,4 miljard euro. Groot-Brittannië is namelijk het enige andere serieuze land zonder dividendbelasting (alle andere landen met een nultarief zijn bananenrepublieken en/of belastingparadijzen.

Het patroon is bekend. Groot en machtig beschikt nou eenmaal over meer chantagemacht dan klein en prachtig. De 135 miljard euro die Nederlandse belastingbetalers in 2008 op tafel moesten leggen om incompetente bankiers van een zelf veroorzaakte crisis te redden; de extreem lage energiekosten voor grootverbruikers; de veel te lage prijs die grootvervuilers voor hun emissies betalen. En de fors lagere vennootschapsbelasting: bedrijven droegen in 2000 nog voor 16 procent bij aan de schatkist, in 2017 was dat nog maar zeven procent. Een verschil dat burgers in de vorm van hogere loon- en inkomstenbelastingen hebben moeten betalen. Om maar te zwijgen van de astronomische externe milieukosten die de bio-industrie ook van dit kabinet voor rekening van de belastingbetaler mag laten komen.

LTO stelde direct na de presentatie van Kabinet Rutte 3 dat “het regeerakkoord op hun lijf geschreven is”. Nederland was en is een verzorgingsstaat voor multinationals en vervuilers. Onder Rutte 3 met zijn doorschuif- en afschuifpolitiek meer dan ooit. Het regeerakkoord is een ode aan lobbyisten, een knieval voor het grootbedrijf. Terwijl er een klimaatcrisis zonder weerga op ons af komt die van burgers, bedrijven en overheden het uiterste gaat vergen. We kunnen het geld wel beter besteden. Wat te denken van een warme sanering van de bio-industrie? Of van het vervroegd sluiten van de Nederlandse kolencentrales? Of van het verhogen van de salarissen in zorg en onderwijs?

Daar komt bij dat uit onderzoek van de economen Chetty en Saez uit 2005 is gebleken dat afschaffing van de dividendbelasting ondernemingen verandert in pinautomaten voor aandeelhouders. Hoe lager de dividendbelasting, hoe meer winst als dividend aan aandeelhouders wordt uitgekeerd, hoe meer het bedrijf gebukt gaat onder winstmaximalisatie op de korte termijn. Dit is de Pest voor People, Planet, Profit. Het botst met de belofte van het Kabinet om bedrijven te stimuleren tot verduurzaming.

Geen betere manier om kiezers minder “vertrouwen in de toekomst” te geven dan door het grootbedrijf een cadeau te doen waarvoor burgers moeten bloeden. De lastendruk voor “de gewone, normale Nederlanders” gaat ook deze kabinetsperiode niet omlaag. Weg met dit voorstel. Onttakel de Nederlandse verzorgingsstaat voor multinationals, stop de verdere steun voor aandeelhouders en steek die 1,4 miljard euro in zaken die Nederland, burgers, dieren, natuur en milieu echt verder helpen. Investeer in de toekomst. Dat is bouwen aan vertrouwen. Wie dividendbelasting maait, zal opstand oogsten.