Dit is het kwalijke aan de erfenis van Pim Fortuyn

De media staan vol over Pim Fortuyn, die vandaag precies twintig jaar geleden werd doodgeschoten. Uit enquêtes blijkt dat twee derde van de Nederlanders Pim Fortuyn hoog heeft zitten. Voor hen is hij de beste premier die Nederland nooit had. 

Op 6 mei 2012 schreef ik op Joop dat Pim Fortuyn niet op zoek was naar macht maar naar liefde . Hij heeft echter nooit begrepen dat je liefde alleen maar ontvangt als je die ook weet te geven. In plaats daarvan eiste hij kritiekloze bewondering. Dat was het narcisme in zijn persoonlijkheid.

Pim Fortuyn heeft nooit de kans gekregen zijn ambities waar te maken. We weten niet of de liefde tussen hem en het Nederlandse volk lang stand zou hebben gehouden. Daarom is hij  vooral belangrijk om zijn politieke erfenis. Hij bewees immers dat een deel van het electoraat geen oplossingen voor maatschappelijke problemen zoekt maar zondebokken, die je overal de schuld van kunt geven. In woord en geschrift gaf Fortuyn aan wat er naar zijn idee allemaal mis was met Nederland en wie daarvoor verantwoordelijk waren: linkse politici en de moslims. Als met hen korte metten gemaakt werd, dan kwam alles goed. Een duidelijk programma ontwikkelde Fortuyn nooit. Hoogstens vind je daarvan vage noties in zijn zwanenzang De Puitnhopen van Acht Jaar Paars. 

Pim Fortuyn gaf voor het op te nemen voor de gewone man die aan alle kanten gemangeld en gekleineerd werd. In dit licht bezien was het merkwaardig dat hij zich omgaf met zakenlieden en projectontwikkelaars.  In hun kringen genoot hij grote bekendheid: voor tienduizend gulden kwam Pim een lezing houden waarin hij je precies vertelde wat je wilde horen. Dankzij dit succes kon hij zich zijn Palazzo di Pietro veroorloven schuin tegenover mijn oude middelbare school en die Daimler.

Vanaf de dag dat hij omkwam hebben uiteenlopende politieke entrepreneurs geprobeerd  zich de erfenis van Pim Fortuyn toe te eigenen. Na de smadelijke déconfiture van de LPF waren dat Geert Wilders, Rita Verdonk, Thierry Baudet, Wybren van Haga en de tandem Joost Eerdmans/Annabel Nanninga. Daarnaast is er nog allerlei klein grut op gemeentelijk niveau. Geen van hen beschikt over het charisma en de verpletterende persoonlijkheid van Pim Fortuyn. Op Baudet na missen zij ook het narcisme van de profeet. Zij zijn Ersatz, surrogaat. Zij zijn niet interessant en spannend genoeg. Geert Wilders houdt zich nog het beste staande door alles te gooien op moslimhaat. Eerdmans en Nanninga lijken zijn enige concurrenten doordat zij hun jacht op zondebokken maskeren met een vertoon van redelijkheid.  Baudet raakt steeds meer verstrikt in een reactionaire ideologie. Hij lijkt vooral geïnteresseerd in het vormen van een zuil waarin zijn bizarre wereldbeeld het monopolie heeft. Van Haga en Verdonk zijn gewoon niet goed genoeg. 

Ze plukken allemaal aan Fortuyns erfenis  maar uiteindelijk valt hij toch weer uit hun handen. Niemand kan tippen aan de profeet die volgens zijn aanbidders voor hen is gestorven op het Mediapark.

Hij is onvervangbaar gebleken.

Toch blijft ongeveer een kwart van de kiezers zoeken naar een opvolger. Na de profeet moet er tenslotte een kalief komen. Zij stemmen op politici en partijen die geen oplossingen zoeken maar schuldigen aanwijzen. Dat maakt ze onbruikbaar als bestuurders. Daarmee plaatsen die kiezers zich dan ook iedere keer weer zelf aan de zijlijn.

Dat is het kwalijke aan de erfenis van Fortuyn.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke opinie mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.

Beluister Het Geheugenpaleis, de podvast van Han van der Horst en John Knieriem over politiek en geschiedenis.  

cc-foto: Alphast