Dit is het begin van een IJzeren Eeuw

Vandaag is het conflict rond Oekraïne een nieuwe fase ingegaan. Het komt bij U over de drempel. Het treedt de huiskamer binnen. Het verandert Uw manier van leven.

Na de erkenning van de twee volksrepubliekjes in de Donbass heeft Poetin onmiddellijk troepen gestuurd, zogenaamd om de vrede te bewaren. Tegelijkertijd heeft hij een situatie geschapen die hij niet totaal beheerst. In de betwiste gebieden in het oosten van Oekraïne zijn allerlei milities actief die voor gewenste maar ook voor ongewenste ongelukken kunnen zorgen waardoor de Russische en Oekraïense strijdkrachten rechtstreeks met elkaar in conflict raken.

De lidstaten van de EU zijn niet in staat succesvol een conventionele grondoorlog met Rusland te voeren. Daarvoor zijn hun strijdkrachten niet ingericht. Als het toch zover komt, escaleert de situatie totaal en lokt het atoomwapen.

Zover is het gelukkig nog niet. Tijdens de spoedzitting van de Veiligheidsraad over de situatie in de Donbass kreeg Poetin geen steun van China. Dat riep op tot kalmte en een diplomatieke oplossing. Minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi bracht datzelfde standpunt naar voren in een gesprek met zijn Amerikaanse collega. Hij zei erbij dat de relaties tussen China en de Verenigde Staten werden gekenmerkt door concurrentie én samenwerking tegelijk. Kennelijk ziet ook president Xi in de huidige situatie vooral gevaren. Hij kiest niet zonder meer de zijde van Vladimir Poetin.

Dit is het minst erge scenario: De westerse mogendheden – de EU, de Verenigde Staten, Canada en hun militair bondgenootschap de NAVO – proberen het te houden bij economische sancties. Willen die indruk maken, dan moeten zij zo zwaar zijn dat de eigen burgers er rechtstreeks door worden geraakt, zeker als Poetin antwoordt door te morrelen aan de gaskraan.

De beurskoersen hebben dinsdagochtend de zoveelste klap gekregen, de energieprijzen gingen opnieuw omhoog. Tegelijkertijd stelde de Europese Commissie voor dat de lidstaten zich zouden verplichten grote gasvoorraden aan te leggen. In feite is dit een oproep tot hamsteren. De nieuwe escalatie zal de schaarste aan energie nog eens extra opstuwen en daarmee de prijzen niet alleen van gas en licht maar op een veel breder front. Dat levert een inflatie op van heb ik jou daar. Je kunt dat ook anders formuleren: dat leidt tot een algemene verarming. Wie spaarcenten heeft, ziet tegelijkertijd die reserve verdampen. De beleggingen blijken ook een windei.

Nu de verhoudingen tussen Rusland en de NAVO ouderwets op scherp staan, valt aan een wapenwedloop niet te ontkomen. De Europese landen zullen zich gedwongen zien de budgetten voor defensie aanzienlijk te verhogen. De kans is reëel dat in Nederland dan de opkomstplicht weer terugkomt, ditmaal voor jonge mannen én vrouwen. Met alle vergrijzing hebben dan immers alle jongeren een militaire training nodig, hoe die er in deze eeuw met zijn cyberwars en zijn technologie ook uit moge zien.

Geld dat je besteedt aan de strijdkrachten, kun je niet aan andere dingen uitgeven. Dat ben je kwijt. Tegelijkertijd dreigt de klimaatcrisis onze manier van leven en onze welvaart structureel te ondermijnen. Dat kun je niet negeren. Anders zijn die investeringen in defensie ook voor niets omdat onze landen dan de nederlaag lijden tegen het klimaat.

Dan zijn er nog de rechtstreekse gevolgen voor het bedrijfsleven dat zijn exportmarkten in de Russische Federatie afgesneden ziet.

Wij komen voor structurele problemen te staan die je niet met ad hoc maatregelen, een noodwetje hier en een noodwetje daar kunt oplossen. Of door het bij nader inzien toch maar weer aanspreken van de aardgasvoorraden in Groningen wat zeker gaat gebeuren met een beroep op de noodsituatie, gepaard gaand met de zoveelste loze belofte van ruime compensatie.

Als je de komende situatie op de bekende houtje-touwtje-manier aanpakt, zullen van achter gesloten gordijnen Nederlanders massaal deurwaarders door hun tuinen en over hun galerijen zien sluipen. Ze kijken of er iemand thuis is.

Dit is het begin van een IJzeren Eeuw.

Update: Mathijs Bouwman constateert dat de beurs weer in het groen staat. Reden: investeerders kopen massaal Shell aandelen omdat de energieprijzen zo lekker stijgen. Dat is goed voor oliemaatschappijen.

Voor het overige ben ik van mening dat het toeslagenschandaal niet uit de publieke aandacht mag verdwijnen en de affaire rond het Groninger aardgas evenmin.